• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12704.02
    • RUB162.43
    • EUR14871.33
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +33°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Layfstayl

    “Gadjetlar asri” bolalar nega harakatli o‘yinlarni o‘ynamay qo‘ydi va bu qanchalik xavfli?

    Ijtimoiy tarmoqlarda bolalarning gadjet, onlayn o‘yinlar sabab harakatsiz bo‘lib qolgani, sayr qilishni istamasligi va ko‘chada bizning bolalikdagi singari qo‘shni bolalar yig‘ilib o‘ynamasligi mazmunidagi shikoyatomuz postlar juda ham ko‘p uchraydi. Bola ma’lum mashg‘ulot masalan, raqs, gimnastika yoki sportning boshqa turi bilan shug‘ullanmaydigan bo‘lsa, sust va bo‘shashgan bo‘lib o‘sadi. To‘g‘ri yugura olmaydi, yiqilib tushsa ham pishimagani sabab tez shikastlanadi. Jismoniy tarbiya o‘qituvchilarini ham hozirgi bolalarning elementar dasturni uddasidan chiqa olmasligi, yo‘q joydan jarohat orttirib olishi hayron qoldiradi.

    Foto: “Noviy ochag”
     

     

    Bola 10 yoshgacha nimalarni uddasidan chiqa olishi kerak:

    • yugura olishi, oyog‘ining uchida to‘g‘ri tura olishi, bir necha usulda sakray olishi;
    • to‘g‘ri va tez emaklashni bilishi;
    • devorga qotirilgan narvon ko‘rinishidagi gimnastik anjomdan qo‘l va oyoqlarini faol qimirlatgan holda chiqa va tusha olishi;
    • pastga, oldinga sakraganda o‘rnidan tura olishi;
    • qo‘llarini erkin harakatlantirish masalan, qushning qanday uchishini harakat bilan tasvirlab berish;
    • bir oyoqda tura olishi, ikki oyoq uchida sakray olishi, o‘tirib turish mashqlarini erkin bajarishi;
    • og‘ir bo‘lmagan buyumlarni otishi va ushlay olishi, o‘zi va yonidagi odam uchun harakatning xavfsizlik yoki xavflilik darajasini baholay olishi kerak;
    • maktabdagi tanaffusda qizlarning avvalgidek arqon sakramay qo‘ygani, o‘g‘il bolalarning futbol o‘ynamasligi, buning o‘rniga ijtimoiy tarmoq va o‘yinlarni muhokama qilishi, boshini telefondan ko‘tarmasligi haqida shikoyat qilishdan avval zamonaviy maktablarda harakatlanish imkoniyati qanday ekaniga to‘g‘ri baho berish kerak.

    Birinchidan maktab koridorlarida yugurish taqiqlangan, kichik sport zal hisoblanadigan rekratsiyalar esa bolalar uchun zerikarli va u yerda o‘tirishga o‘quvchilarga ruxsat berilgani bilan bolalar bunday dam olishni istamasligi mumkin. Aksari maktabda faoliyat yuritadiganlar bolalar yugursa va sakrasa ko‘karish va shikastlanish orttirib olishi, undan keyin ota-onalarga tushuntirish berishga to‘g‘ri keladi, degan fikrda. Maktab shifokorlari va rahbarlari ham o‘quvchining boshini yorib, miyasi chayqalishidan qo‘rqadi. Qolaversa, tanaffuslarda maktab hovlisiga chiqish mumkin emas.

    Foto: “Noviy ochag”
     

    Harakatsiz bo‘lib qolgan bolalar

    Ota-onalar xavotiri sabab bolani kuzatuv yoki nazoratsiz o‘ynashiga ruxsat bermaydi, tashqariga chiqishiga ruxsat bermaydi. Buning oqibatida esa bola kam harakat bo‘la boshlaydi. Serharakatlik bola tabiatiga xos ekani sabab ham yuqoridagi taqiqlarga qaramay, tana harakatda bo‘lishga undayveradi. Buning oqibatida dars vaqti yoki boshqa bir yumush bajarayotganda bolada qimirlayverish holati kuzatiladi. Aslida harakatsizlik xavfli emas, shunchaki harakat yetishmaganidan keyin bo‘shashgan va zo‘riqishga o‘rganmagan bola birdaniga shikastlanishi yoki jarohatlanishi mumkin. Siz “papalagan” taqdirda ham bolaning arzimagan harakat bilan ish orttirib olishining sababi ana shunda.

    Bu borada Skandinaviya mamlakatlaridan o‘rnak olish kerak. U yerdagi maktablarda ayrim mashg‘ulotlar ochiq havoda o‘tkaziladi, ta’lim muassasasi hovlisida harakatli o‘yinlar o‘ynaladi. Tabiiyki, to‘satdan yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan holatlar uchun kuzatuvchi shaxs bo‘lishi mumkin, ammo hech kim bolalarning to‘p va boshqa o‘yinlar o‘ynashiga xalal bermaydi.

    Farzandlar dam olish kunlari boshqa bolalar bilan siz-u bizning yoshligimiz kabi guruh-guruh bo‘lib o‘ynay olmasligiga esa oiladagi vaziyat ham sabab bo‘ladi. Ajrashgan ota haftaning dam olish kunlari qiz yoki o‘g‘lini o‘zi bilan olib ketishi yoki qo‘shimcha dars, mashg‘ulotlari bilan mashg‘ul qilib qo‘yish ham tengqurlari bilan toza havoda o‘ynashiga to‘siq bo‘ladi va bora-bora bu odatiy hol bo‘lib qoladi. Undan ham yomoni bu bolada nevroz kuzatilishiga olib kelishi mumkin. Bolaning dars qilishi, til o‘rganishi yoki boshqa bir kelajagi uchun zarur bo‘lgan mashg‘ulotlar bilan shug‘ullangani yaxshi, lekin bu uning harakatlanishi va tengdoshlari bilan norasmiy muloqot qilishi, o‘ynashini cheklash kerak degani emas. Shunday ekan bolaning qo‘lidan telefon tushmay qolishidan shikoyat qilguncha buning sababi haqida o‘ylab ko‘rish va vaziyatga to‘g‘ri baho bergan holda ish tutish kerak.

    09.11.2023, 12:21   Izoh (0)   3881
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Bolalarni yopiq mashina ichida qoldirmang, ko‘proq suv iching: JSSTdan jaziramada asqatadigan tavsiyalar 

    26.07.2023, 16:50

    Kattalar uchun: Beg‘ubor bolalar obrazlari fonida jiddiy muammolar ko‘tarilgan multfilmlar (treyler)

    01.11.2023, 09:10

    Bola gadjetlarga qaram bo‘lsa, qanday yo‘l tutish kerak? 

    06.11.2023, 14:42

    Bolalar salomatligini asrashda onalarga asqatadigan 10 ta tavsiya

    07.11.2023, 18:08

    Yana bir Chopra: Priyankaning jiyani Barbi Xanda 10 yil o‘tib tomoshabinlarni yana o‘ziga rom etdi

    09.11.2023, 09:39

    Ota-onasidan ko‘ra ko‘proq mashhur bo‘lishni xohlaydigan yulduzlarning farzandlari (foto)

    08.11.2023, 12:39
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “O‘zbekinvest” sug‘urta kompaniyasi 2025-yilning I yarim yilligi yakunlarini eʼlon qildi


    Visa Kapitalbank bilan Xitoyga: WeChat Pay va Alipay orqali naqd pulsiz to‘lovlar – erkin, oson va xavfsiz


    Qulay shartlar bilan yangi ipoteka mahsuloti va xonadon yutib olish imkoniyati


    “Euromoney” talqinida “O‘zsanoatqurilishbank” O‘zbekistonning eng yaxshi banki deb e’tirof etildi


    Katta o‘zgarishlar kichik qadamlar bilan boshlanadi


    Mobiuz — 8 milliondan ortiq abonentlar tanlovi 


    Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi magistratura dasturlariga qabul jarayonlari davom etayotganini ma’lum qiladi


    “Biznesni rivojlantirish banki” 2025 yilda 138 mingdan ortiq fuqaro bandligini ta’minladi


    “Tadbirkorlikni rivojlantirish kompaniyasi” ISO 9001 va ISO 37001 xalqaro sertifikatlarini qo‘lga kiritdi 


    Yandex Music’da jazirama kayfiyat uchun maxsus “Chilla” bo‘limi paydo bo‘ldi


    Mirzo Ulug‘bek tumanida joylashgan yirik ko‘chmas mulk auksionga qo‘yildi


    GETWORK — Yevropada ishlash orzusini amalga oshiradigan ishonchli agentlik


    President Tech Award tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli uzaytirildi 


    Kia Sonet va ADM Global: O‘zbekiston avtomobil klasterini mahalliylashtirilishiga qariyb 260 mln AQSH dollari miqdorida sarmoya


    Navoiy innovatsiyalar universiteti 2 milliard so‘mlik grant dasturini e’lon qildi 

     

    Tavsiya etamiz

    Nildan Frot daryosigacha: maxfiylikdan tobora reallikka aylanib borayotgan “Katta Isroil” konsepsiyasi

    22 iyul, 12:22

    KGB soxtalashtirgan jinoyat – SSSR parchalanishi arafasida o‘lim jazosi berilgan qariya kim edi?

    21 iyul, 21:06

    Titanlar to‘qnashuvi: g‘arb burguti kuchlimi yoxud sharq ajdari?

    21 iyul, 19:50

    Favvorada cho‘milayotgan, muzqaymoqqa navbatda turgan odamlar, maysada uxlayotgan it-mushuklar — Toshkentda chilla

    21 iyul, 14:05
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Zelenskiy korrupsioner amaldorlarni himoya qilmoqchimi? Yevropa tashvish bildirgan, ukrainaliklarni esa g‘azablantirgan qonun ortida nima bor?

    Dunyo | 23 iyul, 22:10

    Eron MAGATE texnik missiyasini qabul qilishga rozi bo‘ldi

    Dunyo | 23 iyul, 21:50

    O‘zbekiston pasporti jahonda o‘z mavqeyini yaxshiladi

    Dunyo | 23 iyul, 21:35

    O‘zbekistonda olti oyda 5,6 trln so‘mlik samarasiz byudjet xarajatlari qisqartirildi

    O‘zbekiston | 23 iyul, 21:20

    Air India aviahalokatida halok bo‘lganlarning oilalariga boshqa odamlarning jasadlari yuborilmoqda — OAV

    Dunyo | 23 iyul, 21:10

    “PSJ” Rodrigo uchun kurashga kirdi

    Sport | 23 iyul, 20:55

    Andijonda 13,8 mlrd, Farg‘onada 6,1 mlrd so‘mlik gazdan o‘g‘rincha foydalanganlar ushlandi

    O‘zbekiston | 23 iyul, 20:51

    “Yo‘q deyishdan oldin taklifini ko‘raylik” — Aziz Abduhakimov Chorvoqdagi Sea Breeze loyihasi hujjatlari hali topshirilmaganini aytdi

    O‘zbekiston | 23 iyul, 20:35
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.