Qirg‘iziston va Tojikiston hukumat delegatsiyalarining uchrashuvida “barcha chegaraviy muammolarni hal qilish uchun asos bo‘ladigan” bayonnoma imzolandi.
Tojikiston Tashqi ishlar vazirligi xabariga ko‘ra, 2-oktyabr kuni Botkenda tojik-qirg‘iz davlat chegarasini delimitatsiya va demarkatsiya qilish bo‘yicha yig‘ilish bo‘lib o‘tgan. Delegatsiyalarga respublikalarning Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitalari raislari boshchilik qilgan: Dushanbedan Saymo‘min Yatimov, Bishkekdan Qamchibek Tashiyev.
Protokolning mazmuni oshkor etilmadi. Imzolanishdan keyingi brifingda Yatimov ushbu hujjat amalga oshirilsa, “ilgari Tojikiston — Qirg‘iziston chegarasidagi mojarolar uchun asos bo‘lgan, ularga zamin yaratgan barcha masala va muammolar hal qilinishini” aytdi, deyiladi Asia-Plus xabarida.
Tashiyevning qayd etishicha, mazkur protokol ikki davlat tomonidan kelishilgan.
“Bu bizga barcha chegaraviy muammolarni hal qilish uchun asos beradi. Xudo xohlasa, yaqin kunlarda davlat chegarasini belgilash bo‘yicha yakuniy qarorni qabul qilamiz. Bugun biz imzolagan qarorlar chegara tinch, barqaror bo‘lishi xalqlarimiz do‘stlik va hamjihatlikda yashashi uchun asos bo‘ladi”, — deya Qirg‘iziston Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi rahbarining so‘zlaridan iqtibos keltiradi Kloop.
Ayni paytda muzokaralarda ishtirok etgan Qirg‘iziston hukumatining chegaralarni delimitatsiya va demarkatsiya qilish masalalari bo‘yicha maxsus vakili Nazirbek Bo‘ruboyevning aytishicha, protokol chegara masalasiga chek qo‘ymaydi.
“Chegara muammosi hali to‘liq hal etilmagan, uni bir kunda hal qilib bo‘lmaydi. Kecha faqat tamoyillar kelishib olindi. Hozir muzokaralar olib borilmoqda, batafsilroq ma’lumot bera olmayman. Chunki bu muzokaralarga ta’sir qiladi. Hali nuqta qo‘yilgani yo‘q, muzokaralar 8-oktyabrgacha davom etadi”, — dedi u “Maral” radiosiga bergan izohida.
Tashiyevga yaqin bo‘lgan jurnalist Nurg‘ozi Anarqulov protokolni tarixiy deb atadi va “qirg‘iz-tojik chegarasidagi kelishmovchiliklar nihoyasiga yetganini” aytdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, o‘ttiz yil ichida birinchi marta Tojikiston tomoni barcha daʼvolardan voz kechdi, Qirg‘iziston tomonining talablari bajarildi.
Tojikiston — Qirg‘iziston chegarasining uzunligi 976 kilometr bo‘lib, shundan atigi 664 kilometri delimitatsiya va demarkatsiya qilingan. Bahsli hududlarda ikki davlat aholisi o‘rtasida yo‘llar, suv va yerdan foydalanish bo‘yicha muntazam kelishmovchiliklar chiqadi. Oxirgi qurolli mojaro 2022-yil sentabrda yuz berdi: umumiy chegaraning bir necha uchastkalarida otishmalar boshlandi. Bir necha kun davom etgan to‘qnashuvlarda har ikki tomondan ko‘plab qurbonlar va yaradorlar bo‘ldi. Ikki respublika hukumati bir-birini qurolli bosqinchilikda aybladi.
Mojaroga bir yil to‘lgani munosabati bilan 15-sentyabr kuni Tashiyev to‘qnashuvlarga chegara bilan bog‘liq hal etilmagan muammolar sabab bo‘lganini tushuntirib, Qirg‘izistonga “qo‘shni davlat hujum qilganini” ta’kidladi. U Tojikiston hukumatini hududiy daʼvolardan voz kechishga chaqirdi.
Ushbu bayonotni muhokama qilish uchun 16-sentyabr kuni Tojikiston hukumati Qirg‘izistonning favqulodda va muxtor elchisi Erlan Abdildayevni Tashqi ishlar vazirligiga taklif qildi.
Izoh (0)