Adenoid burun-halqum ravoqida joylashgan bodomsimon bezning yalig‘lanishi va kattalashishi hisoblanadi.
Bodomsimon bezning asosiy vazifasi himoya hisoblanadi. Organizmga kiradigan bakteriya va viruslarga birinchi bo‘lib to‘sqinlik qiladi. Infeksiyaga qarshi kurashish uchun immunitet hujayralarini ko‘plab ishlab chiqarishni boshlaydi va hajmi kattalashib boradi. Bolalar uchun bu odatiy holdir. Infeksiya yo‘qolishi bilan u yana o‘z holiga qaytadi. Agar bola tez-tez kasal bo‘lsa, adenoidlar doimo yalig‘langan holatda bo‘ladi va kichrayishga ulgurmaydi , kattalashib boradi, natijada burun yo‘lini to‘sib qo‘yadi va burun orqali to‘liq nafas olish imkonsiz bo‘lib qoladi.
Sabablari:
- tez-tez shamollash;
- zaif immunitet;
- allergiyaga moyillik;
- yashash hududining noqulay sharoitlari: chang ,chiqindi gazlar.
Alomatlari:
- burun orqali nafas olish qiyin yoki imkonsiz bo‘ladi, bola og‘zi bilan nafas oladi;
- hidni bilish qobiliyati pasayishi mumkin;
- yutish bilan bog‘liq muammolar — tomoqda narsa turgandek bo‘lishi;
- talaffuzda o‘zgarish, uxlaganda xurrak otadi, uyqusi besaranjom bo‘ladi;
- boshi tez-tez og‘riydi, e’tibori pasayadi, maktabda fanlarni o‘zlashtirishi pasayadi.
Asoratlari:
Nafas yo‘llari tizimida.
Burun tabiiy nafas olish filtridir. “Tozalanmagan va namlanmagan” havo og‘iz orqali kirishi bolalarni tez-tez nafas yo‘llari kasalliklariga chalinishiga olib keladi. Burun atrofidagi bo‘shliqlarda infeksiya tarqalishiga zamin bo‘ladi, natijada gaymorit, etmoidit, frontit kasalliklari kelib chiqadi. Quloq yo‘llari yalig‘lanishi eshitish qobiliyatini pasaytiradi, yiringli otit keltirib chiqaradi.
Yuz bosh suyagining noto‘g‘ri shakllanishi.
Odam uzoq vaqt og‘zidan nafas olishi tufayli yuzning mushaklari doimiy taranglikda bo‘ladi. Shu sababli yuz va bosh skeleti o‘zgaradi burun-lab burmalari tekislanadi, jonli yuz ifodasi yo‘qoladi. Tanglay torayadi, tishlarning joylashishi uchun joy yetishmasligi sababli bir-birining ustiga o‘ta boshlaydi. Tishlash (prikus) o‘zgaradi. Tovush talaffuzida kamchiliklar paydo bo‘ladi, shuningdek, og‘iz orqali doimiy nafas olish tishlarda kariyes keltirib chiqaradi.
Yurak-qon tomiri tizimida.
Qonning kislorodga to‘yinishi kamayadi, yurak urish ritmi buziladi, infeksiyadan ajralayotgan toksinlar yurakda kasalliklar poydo qiladi.
Markaziy asab tizimining shikastlanishi
Kislorod yetishmasligi va toksinlar ta’sirida bosh og‘riydi, e’tibor susayadi, uyqu yomonlashadi, tunda qo‘rquv, ba’zi hollarda enurez kasalligi paydo bo‘ladi.
Davolash
Dori-darmonlar bilan va jarrohlik usulida davolanadi.
Birinchi navbatda dori -darmonlar bilan davolanadi, bunda antibiotiklar, vitaminlar, organizmning allergik holatini kamaytirish maqsadida antigistamin preparatlari beriladi, burunni antiseptik vositalar bilan chayiladi, fizioterapiya muolajalari o‘tkaziladi.
Davolash yordam bermasa, kasallik rivojlanaversa, jarrohlik usulida davolanadi, maxsus moslama yordamida kasallangan adenoidlar olib tashlanadi.
Profilaktika:
Organizmni chiniqtirish, immunitet tizimini mustahkamlash, vitaminga boy oziq-ovqat mahsulotlarini muntazam qabul qilish, burun va nafas yo‘llari infeksion kasalliklarini o‘z vaqtida davolash, kasallikning dastlabki belgilarida shifokorga murojaat qilish.
Izoh (0)