Na’matak sentabr-oktabr oylarida yig‘iladi va quritiladi. Rezavor mevalarni yig‘ish va ulardan qanday qilib foydali choy tayyorlash haqida o‘ylash vaqti keldi. Na’matak mavsumiy shamollashlarga qarshi vosita hisoblanadi, chunki atirgullar C vitamini miqdori bo‘yicha yetakchi hisoblanadi: mevalardagi askorbin kislotasi limonga qaraganda 50 baravar, qorag‘atga qaraganda o‘n baravar ko‘p.

Na’matakli choyni qanday tayyorlash kerak?

Na’matakni alohida yoki qora choy, o‘tlar bilan birgalikda damlash mumkin. Ichimlikning ta’mi biroz o‘ziga tortuvchi, biriktiruvchi, sitrus notalarni o‘z ichiga oladi. Shuning uchun uni limon yoki yalpiz, shuningdek, oregano bilan birlashtirish mumkin.

Na’matakli choy o‘ziga xos xususiyatlarga ega, shuning uchun uni tayyorlagadan keyin boshqa mahsulotlar bilan birlashtirgan maq’ul. Masalan, qora choy, o‘simlik choyi va atirgul damlamasini alohida choynaklarda tayyorlang va keyin ularni bitta idishda aralashtiring.

Buning sababi, o‘tlar va qora choy 90 daraja haroratda, nama’tak 70 daraja haroratda damlanadi. Bu qaynoq suvni yoqtirmaydigan C vitaminini yo‘q qilmaslik uchun kerak.

Na’matak choyini tayyorlash uchun eng foydali retsept:

Suvni oldindan qaynatib oling, keyin uni 70 daraja haroratgacha sovuting. Bir osh qoshiq na’matak chinni yoki shisha choynakga solinadi va uning ustiga 200 ml suv qo‘shiladi. Bu borada mahkam yopiq qopqoqli choynak topganingiz ma’qul, chunki na’matak bug‘lanishi kerak. Agar yo‘q bo‘lsa, choynakni sochiq bilan yoping. Ichimlikni 15 daqiqa qaynatib oling va darhol iching, aks holda na’matakda ko‘p bo‘lgan C vitamini oksidlanishga vaqt topadi.

Na’matakli choyni ertalab ichgan ma’qul, chunki ichimlik aniq tonik va tetiklantiruvchi ta’sirga ega.

Na’matakli choyni yana qanday usullarda tayyorlash mumkin?

Agar na’matakli ichimlikning boy ta’mga ega bo‘lishni istasangiz va uning tarkibidagi C vitaminini yo‘qotishni istasangiz, choyni boshqacha usulda tayyorlab ko‘ring.

Bir osh qoshiq na’matakni ichi chuqur idishga soling va ustiga 200 g suv qo‘shing. Taxminan o‘n daqiqa qaynatib oling, keyin bir kecha sovutib qo‘ying. Mazali, quvvat beruvchi ichimlikni erta tongda iliq yoki sovuq holatda ichishingiz mumkin.

Blenderda 100 g rezavor mevalarni maydalang, termosga quying va ustiga qaynoq suv soling. Taxminan besh soatga qoldiring. Ichishdan oldin maydalangan mevalarni ajratib oling.

Ichimlikni multivarkada tayyorlang. Rejimini tanlang va taymerni bir soatga o‘rnating. Sizga 100 g rezavorlar va 2 litr suv kerak bo‘ladi.

Na’matak qanday yig‘ib olinadi?

Oval yorqin qizil mevalari bo‘lgan butani bog‘larda va boshqa joylarda uchratish mumkin. Na’matak yoyilgan, tikanli buta shaklida bo‘ladi. Na’matak atirgulning qarindoshi. Uning gulida tikanlar bo‘ladi. Mevalari mayda va cho‘zinchoq bo‘ladi. Rezavorlarning rangi qizildan jigarranggacha o‘zgaradi.

Na’matakni yig‘ish mavsumi kuzning o‘rtalarida, birinchi sovuq tushishidan oldin bo‘ladi. Ehtiyotkorlik bilan butalardagi rezavorlar tanlanadi va yig‘ib olinadi. Uyda toza joy tayyorlang (choyshab yoki sochiq, qog‘oz ham bo‘ladi) va mevalarni bir qatlamga yoyib chiqing. Bir kunga shu holatda qoldiring.

Rezavorlar qurushi bilan ularni ajratib oling va ortiqcha qoldiqlarni olib tashlang. Na’matakni uch usuldan biri bilan: tabiiy ravishda havoda qorong‘i, salqin joyda (bir hafta davomida), standart rejimda quritgichda yoki pechda quriting. Ikkinchi holatda, rezavorlarni bir qatlamga yoyib, besh soat davomida 50 daraja haroratda quriting. Keyin mevalarni sovutib oling.

Bozordagi va do‘kondagi na’matakni qanday tanlash mumkin?  

Quritilgan na’matakni bozordan yoki supermarketdan sotib olish mumkin. Uni tanlashda bir nechta parametrlarga e’tibor bering.

Quritilgan na’matakning rangi o‘zgaradi: uning rangi qizildan jigarrangga aylanadi, biroq har doim bir xil bo‘ladi. Quritilgan na’matak o‘zgaradi, u mayizga o‘xshaydi.

Na’matak juda quruq bo‘lmasin: siz rezavor mevalarni bosib ko‘rganingizda, uning mag‘zi yumshoq bo‘lishi kerak.

Na’matakning C vitaminidan tashqari yana qanday foydali jihatlari bor?

Na’matakda C vitaminining rekord darajadagi miqdori mavjud. U mukammal antioksidant va immunitet himoyachisi hisoblanadi, ammo bu qizil rezavor mevalarning yagona foydali xususiyati emas.

100 gr na’matakning tarkibida:

• vitamin C 426
• kaliy 429
• vitamin A 217
• kalsiy 169
• magniy 69
• fosfor 61
• K vitamini 25,9
• E vitamini 5.84
• temir 1.06

Ushbu kompozitsiya tufayli na’matakli choy:

• og‘riqni yo‘qotadi va artrit xavfini kamaytiradi;
• xoletsistit uchun foydali bo‘lgan toshlar va safro shakllanishiga qarshi profilaktika hisoblanadi;
• pektin ichaklar uchun foydali;
• potensialni yaxshilaydi va prostatit rivojlanishini to‘xtatadi;
• diabet va yurak-qon tomir kasalliklarining rivojlanishiga to‘sqinlik qiladi, xolesterin va qon bosimini pasaytiradi;
• homilador ayollarda toksikoz belgilarini yo‘qotadi va shishishni yengillashtiradi;
• eman daraxti kabi diareya bilan kurashish uchun xalqona vosita;
• vazn yo‘qotishga yordam beradi, qorin bo‘shlig‘idagi yog‘ miqdorini kamaytiradi.