Gemoglabin inson organizmda muhim vazifani bajaradi. Uning qon tarkibidagi miqdori kamayib ketganida bir qator muammolar yuzaga kelishi mumkin. “Lisa.ru” nashri oziqlanish yordamida ayol va erkaklarda gemoglobinni qanday oshirish mumkinligini va qanday hollarda shifokor bilan maslahatlashish kerakligi haqida ma’lumot berdi.
Gemoglobin pasayishiga sabab nima?
Eng keng tarqalganlardan biri anemiya. Reproduktiv yoshdagi ayollar ko‘pincha hayz paytida ushbu elementning oylik yo‘qotilishi tufayli temir tanqisligi kamqonligidan aziyat chekadi. Ushbu guruhga og‘ir va uzoq hayz ko‘rgan, ko‘p qon ketishi bo‘lgan ayollar (bu ginekologga tezkor tashrif buyurish uchun sababdir); emizikli ayollar, homilador ayollar, og‘ir bavosir (gemorroy) qon ketishi bo‘lgan odamlar, qon donorlari kiradi.
Erkaklar, shuningdek, menopauzadagi ayollar aniqlangan temir tanqisligiga e’tibor berish kerak. Shuni ham unutmaslik kerakki, kamqonlikning sababi temir yetishmasligi bo‘lmasligi ham mumkin.
Gemoglobin pasayishining haqiqiy sabablarini aniqlash uchun qo‘shimcha tekshiruv kerak, u shifokor tomonidan belgilanadi. Har qanday holatda, umumiy qon testida ayollar gemoglobini 120 g/l, erkaklarda 130 g/l dan kam bo‘lsa, shifokor bilan maslahatlashish kerak.
Gemoglobin pastligini quyidagi belgilar yordamida aniqlash mumkin:
- doimiy zaiflik;
- rangpar teri;
- soch to‘kilishi;
- xotira buzilishi;
- qaltiraydigan oyoq-qo‘llar;
- yurak urishi tezligining oshishi.
Birinchi alomatlarda darhol tashxis qo‘yish va davolash uchun shifokor bilan maslahatlashish muhimdir. Gemoglobinni ko‘taradigan mahsulotlar yordam berishi mumkin, ammo muammo jiddiy tus olmasa.
Qanday mahsulotlar gemoglobinni oshiradi?
Gemoglobinni oshiruvchi mahsulotlar asosan temir tarkibli oziq-ovqatlardir. Kuniga oziq-ovqat yordamida taxminan 10-20 milligramm temir olish mumkin, shundan faqat o‘ndan bir qismi so‘riladi. Temirga boy oziq-ovqat mahsulotlariga qizil go‘sht, dengiz mahsulotlari va o‘simlik mahsulotlari, dengiz o‘tlari, loviya, yasmiq kiradi.
Gemoglobinni oshiradigan mahsulotlar:
Temirga boy
Birinchi navbatda ularni tez-tez iste’mol qilish kerak. Ushbu elementning yetishmasligi past gemoglobin darajasining eng keng tarqalgan sabablaridan biridir. Tavsiya etilgan temir moddasi erkaklar uchun 8 milligramm (19 yoshdan 50 yoshgacha) va ayollar uchun 18 milligramm (19 yoshdan 50 yoshgacha).
Buning uchun bargli sabzavotlar, jigar, tofu, ismaloq, tuxum, dukkaklilar, go‘sht, baliq, quritilgan mevalar kabi oziq-ovqatlarni iste’mol qilish muhimdir.
C vitaminiga boy
Temir organizm tomonidan to‘liq so‘rilmaydi, shuning uchun unga yordam beradigan muhit kerak. Bunda vitamin C katta rol o‘ynaydi. Apelsin, limon, bulg‘or qalampiri, pomidor, greypfrut, rezavor mevalarni ko‘proq iste’mol qilish kerak, chunki ular C vitaminiga juda boy.
Foliy kislota bilan
Foliy kislota qizil qon hujayralari shakllanishi uchun kerak. Uning yetishmasligi gemoglobin darajasining pasayishiga olib kelishi mumkin. Tez-tez yashil bargli sabzavotlar, ko‘katlar, quritilgan loviya, yeryong‘oq, banan, brokkoli, jigarni iste’mol qilish tavsiya etiladi.
Lavlagi
Lavlagi erkak va ayollarda qondagi gemoglobinni oshirishning mazali va arzon usuli hisoblanadi. Unda nafaqat temir, balki foliy kislotasi, shuningdek, kaliy va sog‘lom kletchatka ham mavjud. Sog‘lom qon miqdorini ta’minlash uchun muntazam ravishda lavlagi sharbatini ichish mumkin.
Anor
Anor juda ko‘p kalsiy va temirni, shuningdek, oqsil, uglevod va kletchatkani o‘z ichiga oladi. Ayollarda gemoglobinni tez ko‘tarish va normal darajada ushlab turish sirlaridan biri anor sharbatini har kuni ichishdir.
Xurmo
Bu quritilgan meva shirinliklardan voz kechmoqchi bo‘lganlar uchun foydalidir. Xurmo temir manbai hisoblanadi. Biroq ko‘pchilik shifokorlar shakar miqdori yuqori bo‘lganligi sababli diabetga chalinganlar uchun xurmoni tavsiya qilmaydi.
Dukkaklilar
Dukkaklilar (yasmiq, yeryong‘oq, no‘xat va loviya va boshqalar) ham kamqonlikni sezilarli darajada yaxshilaydi. Ulardagi temir va foliy kislotasining yuqori miqdori qizil qon hujayralari ishlab chiqarishni ko‘paytirishga yordam beradi.
Qovoq urug‘lari
Urug‘da taxminan sakkiz milligramm temir, shuningdek, juda ko‘p kalsiy, magniy va marganes mavjud. Ularni shunchaki o‘zini iste’mol qilish mumkin. Yoki salat, smuziga qo‘shish, umuman olganda, uni xohlagan tarzda iste’mol qilish tavsiya etiladi.
Tarvuz
Bu gemoglobin darajasini oshirishga yordam beradigan eng yaxshi poliz ekinlaridan biri bo‘lib, uning tarkibidagi temir va C vitamini tufayli so‘rilishini yaxshilaydi va tezlashtiradi.
Terapevtik ta’sirni ta’minlash uchun, ya’ni temirning gemolel darajasini oshirish uchun odam muntazam ravishda ushbu mahsulotlarni yetarli darajada ko‘p miqdorda iste’mol qilishi kerak. Klinik jihatdan ratsionni temir moddasi yuqori bo‘lgan mahsulotlar bilan boyitish dori preparatlarni qabul qilishdan tashqari tavsiya etilishi mumkin. Ammo temir tanqisligining oldini olish va, qoida tariqasida, sog‘lom turmush tarzini saqlab qolish uchun, albatta, turli xil parhez uchun ko‘rsatma beriladi.
Izoh (0)