Sinish — bu juda keng tarqalgan shikastlanish. Sinish jarohatini erkaklarga nisbatan ko‘proq ayollar oladi. Bolalar va qariyalar esa o‘rtachadan ko'proq. Suyaklarning mo‘rtlashishi sabablari turlicha, ammo “Liza” nashri zarar allaqachon sodir bo‘lganida qanday harakat qilish haqida bayon qiladi. Har bir harakatni to‘g‘ri bajarish nihoyatda muhim.
Alomatlar
Oyoq-qo‘llarining singanda birinchi yordamni qanday ko‘rsatilishini o‘rganishdan oldin, ushbu o‘ziga xos jarohatning alomatlarini bilib olish kerak.
Sinish haqidagi belgilar shikastlanishning turiga va joylashishiga qarab farq qiladi. Ular orasida eng keng tarqalganlari:
- Shikastlanish sohasidagi o‘tkir og‘riq, bu harakat yoki singan joyga bosim qilinganda kuchayadi.
- Shikastlanish hududida shish va ko‘karishlar.
- Zarar ko‘rgan qismning harakat qila olmasligi yoki og‘rig‘i.
- Singan a’zoning shakli yoki holatining o‘zgarishi.
- Jarohatlanish vaqtida paydo bo‘lishi mumkin bo‘lgan qarsillash, chertish yoki boshqa tovushning eshitilishi.
- Singan oyoq yoki qo‘l pastki qismida sanchiqlar yoki uyquchanlik.
Agar jabrlanuvchi ushbu alomatlardan birini boshdan kechirsa, iloji boricha tezroq tibbiy yordamga murojaat qilish kerak. Alomatlar juda jiddiy bo‘lmasa ham, professional tibbiy ko‘riksiz uning mavjudligi yoki yo‘qligini aniq aniqlash imkonsiz.
Sinish jarohatini olganda dastlab nima qilish kerak?
Sinish jarohatini olganda qanday birinchi yordam ko‘rsatishni bilish juda muhim, chunki bu tez yordam kelishini kutayotgan jabrlanuvchining ahvolini sezilarli darajada yengillashtirishi mumkin.
Bosqichma-bosqich ko‘rsatma:
- Agar sinish holati gumon qilinsa, jabrlanuvchi va boshqalarning xavfsizligini ta’minlash, tez yordam chaqirish kerak.
- Og‘riqni va shishni kamaytirish uchun shikastlangan joyga muz qo‘ying. Muzni sochiq bilan o‘rang. Jarohatdan keyingi dastlabki 24-48 soat ichida har 2-3 soatda 15-20 daqiqa davomida singan joyga sovuq qo‘llanilishi kerak.
- Singan jarohatni o‘zingiz tuzatishga urinmang, bu jabrlanuvchining ahvolini yomonlashtirishi va asoratlarni keltirib chiqarishi mumkin.
- Agar qo‘l singan bo‘lsa, sharfni shina sifatida ishlatishingiz mumkin, oyoq singanda uni qattiq holatda ushlab turish uchun taxta kabi vositalardan foydalaning.
- Jag‘ yoki bo‘yin singanligiga shubha qilinsa, jabrlanuvchiga ovqat yoki suyuqlik bermang;
- Va iloji boricha tezroq tibbiy yordamga murojaat qilishingiz zarur.
Sinish jarohatida shifokor ko‘rigidan qanchalik tez fursatda o‘tish kerak?
Sinish jarohati shubha qilingan bo‘lsa, iloji boricha tezroq tibbiy yordamga murojaat qilish kerak. Qanchalik tibbiy yordam tezroq ta’minlansa, jabrlanuvchining sog‘lig‘ini to‘liq tiklash va yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan asoratlarni kamaytirish imkoniyati shunchalik katta bo‘ladi.
Agar jabrlanuvchi tibbiy muassasadan uzoqda bo‘lsa yoki tez yordam chaqirish uchun uzoq vaqt talab qilinadigan sharoitda bo‘lsa, yuqorida bayon etilgan sinishlar uchun birinchi yordam ketma-ketligidan foydalanish lozim.
Qanday bo‘lmasin, jabrlanuvchini iloji boricha tezroq tibbiy muassasaga olib borish kerak, ayniqsa, sinish kuchli og‘riq, sezgirlikning buzilishi, pulsatsiya yoki oyoq-qo‘l harakati bilan birga kuzatilsa.
Sinish jarohatida nima qilish mumkin emas?
Jabrlanuvchining ahvolini yomonlashtirmaslik va suyakning tuzalish jarayoniga to‘sqinlik qilmaslik uchun ma’lum cheklovlarga rioya qilish kerak:
- Jarohatni o‘zingiz tuzatishga urinmang, bu jabrlanuvchining ahvolining yomonlashishiga olib kelishi mumkin.
- Agar jag‘ yoki bo‘yin sinishi shubha qilingan bo‘lsa, jabrlanuvchiga oziq-ovqat yoki suyuqlik bermang.
- Tibbiy yordam kelguniga qadar shikastlangan a’zoni qimirlatmang.
- Shikastlanish va og‘riqni kuchaytirishi mumkin bo‘lgan jarohatlardan keyin dastlabki 24-48 soat davomida singan joyga issiq kompresslar qo‘ymang.
- Jabrlanuvchiga shifokor tavsiyasisiz og‘riq qoldiruvchi vositalarni bermang, chunki bu tashxisni qiyinlashtirishi va vaziyatni og‘irlashtirishi mumkin.
- Singan joyini siqmang yoki massaj qilmang.
- Og‘riq yo‘qolib, suyak tuzalib ketgandek bo‘lsa ham shikastlangan a’zoni tortmang. Harakat va jismoniy faoliyat uchun shifokor tavsiyalariga amal qiling.
- Dori-darmonlar, parhez va davolanishning boshqa jihatlari bo‘yicha shifokor tavsiyalariga amal qiling.
- Jismoniy reabilitatsiya va tavsiya etilgan mashqlarni e’tiborsiz qoldirmang, chunki bu suyaklar va mushaklarning kuchini va moslashuvchanligini tiklashga yordam beradi, shuningdek, shifo jarayonini tezlashtiradi.
- Shifokorning ruxsatisiz gips yoki boshqa fiksator bandajini olib tashlamang, davolanayotgan suyakka zarar yetishi hech gap emas.
Umuman olganda, sog‘liq tez va to‘liq tiklanishini ta’minlash uchun shifokorning tavsiyalariga amal qilish va cheklovlarni buzmaslik muhimdir.
Izoh (0)