• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12768.26
    • RUB162.63
    • EUR14400.04
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +24°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Gerpes, anemiya, suvsizlanish: xotira yomonlashishining 8 ta sababi

    Agar o‘zimizda ilgari kuzatilmagan unutuvchanlikni sezsak, qarindoshlar va do‘stlarimizning ismlarini chalkashtirib qo‘ysak, darhol kerakli so‘zni topa olmasak bu holat haqida nima deb o‘ylaymiz? Bu stress, charchoqmi yoki erta Altsgeymer? Xotira buzilishi, hatto, vaqtinchalik bo‘lsa ham, jiddiy alomatdir, ammo bu har doim ham demensiyaning boshlanishini ko‘rsatmaydi. Shunga qaramay shifokorga borish va tekshiruvlar asosida sabablarni aniqlash kerak.

    Foto: “Noviy ochag”

    Anemiya

    Qonda gemoglobin darajasi qanchalik past bo‘lsa, miyaga shuncha kam kislorod yetib boradi va shunga mos ravishda uning vazifalarini yengish qiyinroq bo‘ladi. Agar uzoq vaqtdan beri anemiya tashxisi qo‘yilgan bo‘lsa, gemoglobin darajasini kuzatib boring va agar u tushib ketsa, chora ko‘ring (xotiraning yomonlashishi, shuningdek, kognitiv qobiliyatning pasayishi ogohlantirish belgisidir). Agar ilgari kamqonlikdan aziyat chekmagan bo‘lsangiz, umumiy qon testini o‘tkazing va gemoglobin darajasiga e’tibor bering: agar u 120 g/l dan past bo‘lsa, shifokor bilan uchrashuvga borishingiz kerak.

    Yallig‘lanish jarayoni

    Har qanday yallig‘lanish muqarrar ravishda intoksikatsiya — zaharlanishni keltirib chiqaradi. Yallig‘lanish qanchalik kuchli bo‘lsa, miyaga salbiy yuk qanchalik ko‘p yuklansa, unga vazifalarni bajarish shunchalik qiyin bo‘ladi. Gripp yoki kuchli O‘RVI bilan kasallangan har bir kishi bu tuyg‘uni eslaydi, bunda odam zo‘rg‘a harakatlanayotganday tuyuladi va ilgari deyarli o‘z-o‘zidan hal qilinadigan har qanday vazifalar endi g‘ayritabiiy harakatlarni talab qiladi. Umumiy qon testini o‘tkazing, leykotsitlar va ESR ko‘rsatkichlariga e’tibor bering (eritrotsitlarning cho‘kindi darajasi): agar ular yuqori bo‘lsa, ehtimol organizmda yallig‘lanish jarayoni sodir bo‘lgan va kechiktirmay shifokorga uchrash kerak.

    Qalqonsimon bez kasalliklari

    Foto: Google Image

    Qalqonsimon bezning eng keng tarqalgan ikkita kasalligi, gipoterioz va giperterioz — har ikkalasi ham xotiramiz uchun yomon. Gipoteriozda qalqonsimon bez organizmga kerak bo‘lganidan kamroq o‘ziga xos gormonlar ishlab chiqarsa, metabolizm sekinlashadi va o‘zimiz depressiyaga o‘xshash holatni boshdan kechiramiz, bu boshqa narsalar qatori xotiraning zaiflashishi bilan birga namoyon bo‘ladi. Agar gormonlar ko‘p miqdorda ishlab chiqarilsa, asab tizimimiz doimo haddan tashqari zo‘riqish holatida bo‘ladi, asab hujayralari kamayadi, xotira va kognitiv qobiliyatlar pasayadi. Endokrinolog bilan uchrashuvga yoziling, qalqonsimon bez holatini tekshiring va tegishli gormonlar uchun testlardan o‘ting — har qanday holatda, bu yiliga bir marta, ayniqsa, yod va quyosh nuri yetishmovchiligi mavjud bo‘lgan hududlarda amalga oshirilishi kerak.

    Gipertoniya va gipotoniya

    Yuqori (130/90 mm Hg va undan yuqori) va past (110/70 mm Hg dan kam) qon bosimi xotiraga, diqqatni jamlash va ma’lumotni qayta ishlash qobiliyatiga yomon ta’sir qiladi. Bosimning oshishi bilan tomirlar torayib boradi va miyani yetarli darajada qon bilan ta’minlay olmaydi. Past bosim bilan arteriyalar va tomirlardagi qon bosimi miyaga yetarli miqdorda kislorod yetkazib berish uchun juda zaiflik qiladi. Qon bosimingizni nazorat qiling, ayniqsa, 40 yoshdan oshgan bo‘lsangiz — bu salomatligingizning eng muhim ko‘rsatkichlaridan biridir.

    Qandli diabet

    Foto: Google Image

    Nerv hujayralari uchun asosiy energiya manbai glyukoza hisoblanadi. Qandli diabet bilan qonda uning juda ko‘p miqdori mavjud, ammo insulinga chidamliligi oshishi tufayli “yoqilg‘i” hujayraga kira olmaydi va miyamiz “ochlik diyetasida” yashashga majbur bo‘ladi. Agar o‘zingizda g‘ayrioddiy xotira buzilishini his qilsangiz, shuningdek, holsizlik, doimiy tashnalik va tez-tez hojatxonaga borish zarurati bo‘lsa, kechiktirmang, qondagi glyukoza darajasini tekshiring. Qandli diabet juda jiddiy kasallikdir (Altsgeymer kasalligini rivojlanish xavfini jiddiy ravishda oshiradigan kasalliklardan biri hamdir).

    Suvsizlanish

    Og‘irligimizning 10 foizigacha miqdori suyuqlik almashinuvi deb ataladigan hajmga to‘g‘ri keladi. Agar biz har kuni uyqu, jismoniy faoliyat yoki oddiygina metabolik jarayonlarda yo‘qotiladigan suv o‘rnini to‘ldirmasak, organizm tom ma’noda tashnalikdan bo‘g‘ilib qoladi. Miyamiz bu holatda normal ishlay oladimi? Savol ritorikdir. Hoziroq bir stakan suv iching, iltimos.

    Toksoplazmoz

    Foto: Google Image

    Bu uy hayvonlari bilan muloqot qilishda, ayniqsa, mushukning axlat qutisini tozalashda gigiyena qoidalariga rioya etilmasa, kuzatilishi mumkin bo‘lgan xavfli kasallik. Toksoplazma chiqaradigan neyrotoksin asab hujayralariga salbiy ta’sir qiladi, bizning kognitiv qobiliyatimizni, jumladan, xotirani pasaytiradi. Shuning uchun tegishli tahlillarni topshirish ehtimoldan holi bo‘lmaydi.

    Gerpes

    Bu virus faol bo‘lmagan bosqichda bo‘lsa ham xavfli. Virus neyronlarning DNKsida “uxlab yotadi” va ma’lum sharoitlarda ularning faoliyatiga ta’sir qilishi mumkin — albatta, salbiy. Bordi-yu, sizda gerpesning kuchayishi kuzatilgan bo‘lsa, unda to‘satdan xotira yo‘qolishi infeksiyaning qayta faollashganligini tekshirish uchun imkoniyatdir. Ayniqsa, yaqinda stressni boshdan kechirgan bo‘lsangiz.

    08.07.2023, 21:40   Izoh (0)   10830
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Demensiya: sog‘lom aql va mustahkam xotirani saqlash uchun nimani yeyish mumkin-u, nimalar mumkin emas?

    27.02.2023, 20:42

    Yashirin kasallik: demensiya haqida nimalarni bilish zarur?

    25.03.2023, 17:30

    Faqat krossvord emas: demensiya bilan kurashda yana qaysi mashg‘ulotlar yordam beradi?

    12.05.2023, 19:55

    Nima uchun haddan tashqari ozg‘inlik xavfli va kerakli vaznga qanday erishish mumkin?

    08.07.2023, 17:30

    Yozda vazn yo‘qotishning oltin qoidalari: issiqda ozishga yordam beradigan oson layfxaklar

    08.07.2023, 13:40

    Issiq urishidan odamning ko‘z oldi qorong‘ilashib, ko‘ngil aynishi kuzatilsa, nima qilish kerak?

    08.07.2023, 09:33
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    InfinBANK Visa Direct orqali xalqaro pul o‘tkazmalariga qo‘yilgan limitlarni oshirdi 


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan


    “Biznesni rivojlantirish banki” biznes uchun qulay innovatsion bank bo‘lishga intilmoqda


    UZTELECOM 10 Gbit/s tezlikdagi uy internetini foydalanuvchilarga taqdim etdi


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    “O‘zbekinvest” IUA aʼzosiga aylandi va Londonning global sug‘urta bozorida o‘z mavqeini mustahkamladi


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi


    “Akkermann sement” xalqaro forumi: qurilish materiallari sohasidagi muammolar keng tahlil qilindi


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda


    Sistit — bu uyat emas!


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 

     

    Tavsiya etamiz

    Hitlerdan so‘ng eng mashhur natsist – dorga osilgan Ribbentropning ayanchli taqdiri

    31 may, 19:25

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Yomg‘ir suvini elektr energiyasiga aylantirish yo‘li topildi

    Dunyo | 31 may, 22:55

    Bolalar ombudsmani Magic City’da suitsid sahnasi namoyish etilgani yuzasidan izoh berdi

    O‘zbekiston | 31 may, 22:35

    Namangan va Toshkentda yarim mlrd so‘mlik gaz va “svet”dan noqonuniy foydalanildi

    O‘zbekiston | 31 may, 22:15

    Mayk Tayson raqibining oyog‘ini tishlab olgan, WBC prezidentiga tupurgan va jurnalistni haqorat qilgan matbuot anjumani haqida

    Boks | 31 may, 22:01

    Sariq libosdagi “Inter”, stadionga bir necha soat avval kirgan muxlislar, egasini kutayotgan kubok: final atrofidagi muhit – suratlarda

    Sport | 31 may, 21:57

    Aprelda iste’molchilarga qancha keshbek to‘langani ochiqlandi

    O‘zbekiston | 31 may, 21:55

    Kir yuvish kukuniga allergiya: sababi, dastlabki belgilari va oldini olish chorasi

    Ayollar sahifasi | 31 may, 21:35
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.