Futbol tarixidagi buyuk darvozabonlardan biri Oliver Kan 1969-yilning 15-iyun sanasida tug‘ilgan. Faoliyatini mahalliy “Karlsrue” jamoasida boshlagan futbolchi keyinchalik “Bavariya” va Germaniya terma jamoasi afsonasiga aylandi. Quyida nemis darvozabonining faoliyati haqida so‘z boradi.
Bolalik
Oliver Germaniyaning nisbatan kichikroq Karlsrue shahrida tug‘ilgan. U paytda Germaniyada hamma futbolga qiziqardi va har bir bola futbolchi bo‘lishni orzu qilardi. Shunday qilib Oliver olti yoshida mahalliy “Karlsrue” klubi akademiyasiga kirdi.
Kanning bolaligi juda og‘ir o‘tgan, chunki tengdoshlari nutqidagi nuqsonlari tufayli uni tez-tez masxara qilardi. Bu Oliverga yoqmasdi va darvozabon o‘zini himoya qilishni o‘rgandi. Uning og‘ir xarakteri bunda katta yordam berdi.
“Karlsrue”dagi faoliyatining boshlanishi
Oliver barcha yosh toifasidagi jamoalarda harakat qildi va tezda asosiy jamoaga qabul qilindi. 1989/90-yilgi mavsum yosh darvozabon uchun asosiy jamoa o‘yinchisi sifatida birinchisi bo‘ldi. Ammo debyut jarohatlar sabab omadli o‘tmadi.
Og‘ir jarohat tufayli Oliver butun mavsumni o‘tkazib yuborishga majbur bo‘ldi. Biroq Kan taslim bo‘lmadi va jarohatlarni yengib, o‘z o‘rniga qaytdi. Shundan so‘ng Oliver qanday kuchga ega ekanini namoyon qildi va mamlakatning eng yaxshi darvozabonlaridan biriga aylandi.
1993/94-yilgi ajoyib mavsumdan so‘ng dunyoning eng yaxshi klublari nemis darvozaboniga e’tibor qaratdi. “Manchester Yunayted” murabbiyi Aleks Fergyuson shaxsan Oliver bilan bog‘lanib, jamoasiga taklif qildi. Biroq buyuk shotlandiyalik murabbiyning taklifi rad etildi. Kan “Bavariya”da o‘zining kumiri Zepp Mayer qo‘l ostida o‘ynashni orzu qilardi.
“Bavariya”dagi faoliyati
Kan “Bavariya”ga o‘tish qaroridan afsuslanmadi. Buyuk Mayer qo‘l ostida u butunlay yangi bosqichga ko‘tarildi va Yevropaning eng kuchli klublaridan birining almashtirib bo‘lmas darvozaboniga aylandi.
“Bavariya” “Titan” bilan birga birinchi mavsumdayoq sovrinlar yutishni boshladi. Shunday qilib darvozabon uchun faoliyatining yangi, aql bovar qilmaydigan darajada hayajonli bosqichi boshlandi. Kan mamlakat milliy terma jamoasiga chaqirilgandi.
Oradan bir yil o‘tib, darvozabon Germaniya terma jamoasi bilan Yevro—1996 ga yo‘l oldi. Oliver o‘sha turnirda asosiy darvozabon emas edi. Shunga qaramay Kan musobaqada katta tajriba to‘pladi va jamoa bilan birga oltin medalni qo‘lga kiritdi.
Kan yildan yilga Germaniyada ham, jahonda ham eng yaxshi darvozabon deb tan olinardi. Uning obro‘si juda baland edi. Oliverdan nafaqat raqiblari, balki jamoadoshlari ham qo‘rqardi. Darvozabon sheriklarining xatti-harakatlarida kichik befarqlikni sezsa ham, ularga tez va keskin ravishda e’tiroz bildirardi.
Bu haqiqatan ish berdi. Raqib hujumchilari bunday “yirtqich” darvozabonni ko‘rgach, sarosimaga tushardi. Darvozabonning o‘yini jamoaga katta yordam bergandi. Myunxenliklar Germaniyada dominantlik qildi. Biroq Chempionlar Ligasida jamoaning ishlari yurishmasdi.
Nemis klubi 1998/99-yilgi mavsumda Chempionlar Ligasi kubogini qo‘lga kiritishga juda yaqin keldi. Ammo “Manchester Yunayted” mo‘jiza ko‘rsatdi. Fergyuson shogirdlari asosiy vaqtga qo‘shib berilgan uch daqiqa ichida ikkita gol kiritdi va g‘alabani tortib oldi.
Biroq Oliver ikki yildan keyin orzu qilingan kubokni qo‘lga kiritishga muvaffaq bo‘ldi. Bunda darvozabonning hissasi katta bo‘ldi. 2001-yilgi Chempionlar Ligasi finalida “Bavariya” va “Valensiya” o‘zaro to‘qnash keldi. Asosiy vaqtda g‘olib nomi aniqlanmadi. Penaltilar seriyasida Kan uchta seyv amalga oshirdi va “Bavariya” YCHL g‘olibiga aylandi.
Kanning JCH—2002 dagi omadsizligi
2002-yilgi Jahon Chempionatida Germaniya terma jamoasi va Oliver Kan deyarli mo‘jiza ko‘rsatgandi. Kuchsiz guruhdan o‘rin olgan nemislar Paragvay, AQSH va Janubiy Koreyaga qarshi bahs olib bordi. Biroq Germaniya bu terma jamoalarga qarshi juda kuchsiz o‘yin ko‘rsatdi.
Biroq katta ishonch bilan harakat qilgan Kanni unutmaslik kerak. Finalgacha bo‘lgan olti uchrashuvda u atigi bir marta gol o‘tkazib yubordi. Biroq final o‘yinida Oliver ham braziliyaliklarni to’xtatib qola olmadi va golga sabab bo‘lgan ikkita xatoga yo‘l qo‘ydi.
Germaniyalik futbolchilar ichida achinish mumkin bo‘lgan yagona futbolchi Oliver Kan edi. Darvozabon turnir davomida shu qadar ajoyib o‘yin ko‘rsatdiki, sakkizta gol urib, jahon chempioniga aylangan braziliyalik Ronaldo emas, aynan Kan turnirning eng yaxshi o‘yinchisi deb topildi.
Faoliyatining yakunlanishi
Aynan 2002-yilgi Jahon Chempionati Oliver faoliyatining cho‘qqisiga aylandi. O‘sha turnirdan keyin Kan boshchiligidagi “Bavariya” Chempionlar Ligasida uzoqqa bormadi, Germaniya esa o‘z uyida o‘tgan 2006-yilgi Jahon Chempionatida g‘alaba qozona olmadi. Oliver Kan 2008-yilda futbolni tark etayotganini ma’lum qildi.
2020-yilda sobiq darvozabon “Bavariya”ga qaytdi. Kan klub boshqaruv a’zolari qatorida ish boshladi. 2021-yilning 1-iyul sanasida esa yangi lavozimga tayinlandi. Biroq 2022/23-yilgi mavsum omadsiz bo‘ldi. Oliver Kan klubdagi sherigi Hasan Salihamidjich bilan birga mavsum o‘rtasida murabbiy Yulian Nagelsmanni ishdan olib, uning o‘rniga Tomas Tuxelni tayinladi. Shundan so‘ng “Bavariya” YCHL va Germaniya Kubogidan chiqib ketdi. Kan va Salihamidjich iste’foga chiqarildi.
Shunga qaramay ko‘plab muxlislar buyuk darvozabonni kerakli vaqtda maydonga tushib, jamoani qutqaradigan qahramon sifatida eslab qolgandi.
Izoh (0)