Vazirlar Mahkamasining “2023-yil hosilidan bug‘doy xarid qilish va ichki bozorda narxlar barqarorligini taʼminlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi, deb xabar beradi Norma.
2023-yilda sug‘oriladigan maydonlarning har gektaridan o‘rtacha 2,5 tonnadan, jami 2 million 565 ming tonna bug‘doy, jumladan:
- 1 million 283 ming tonna tovar bug‘doy davlat resursi sifatida hamda 240 ming 450 tonna urug‘lik bug‘doy Qishloq xo‘jaligini davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan xarid qilinadi;
- 1 million 41,55 ming tonna tovar bug‘doy yetishtiruvchilar tomonidan keyinchalik birja savdolari orqali sotish uchun Jamg‘armaning tijorat vakilida vaqtincha saqlashga qabul qilinadi.
“O‘zdonmahsulot” AK tizimidagi korxonalar va bug‘doyni saqlash quvvatiga ega bo‘lgan xo‘jalik yurituvchi subyektlar Jamg‘arma nomidan bug‘doy yetishtiruvchilardan bug‘doyni sotib olish, qabul qilish va saqlash, shuningdek, xaridorlarga yuklab jo‘natish ishlarini amalga oshirish bo‘yicha tijorat vakili hisoblanadi.
Hujjat bilan davlat resursi sifatida xarid qilinadigan bug‘doy uchun to‘lovni o‘rnatish mexanizmlari belgilandi.
Shuningdek, quyidagi qoidalarni belgilaydigan ichki bozorda bug‘doy narxi barqarorligini saqlash uchun bug‘doyni xarid qilish va birja savdolari orqali sotish tartibi to‘g‘risidagi nizom tasdiqlandi:
- Jamg‘armaning tijorat vakilini tanlab olish;
- Jamg‘arma bilan tijorat vakili o‘rtasidagi munosabatlar;
- bug‘doy yetishtiruvchilardan bug‘doyni xarid qilish;
- davlat resursi sifatida xarid qilingan bug‘doyni tijorat vakili tomonidan saqlash;
- bug‘doyni birja savdolarida sotish.
Hujjat Qonun hujjatlari maʼlumotlari milliy bazasida eʼlon qilingan va 7-iyundan kuchga kirdi.
Fermerlarning birja orqali savdolarga chiqishi
Shavkat Mirziyoyev 2022-yil 11-may kuni o‘tkazilgan g‘allachilik islohotlariga bag‘ishlangan yig‘ilishda bug‘doy va g‘allani birjada sotish masalalariga to‘xtalgandi. “Barcha hokimlar bir narsani aniq tushunib olishi zarur. Nima uchun biz fermerni birjaga olib chiqyapmiz? Fermer birjaga chiqib, o‘zi g‘allasini mustaqil sotsa, uning daromadi oshadi, o‘z mehnati natijasidan rozi bo‘ladi. Kelgusida davlat zaxirasiga xarid qilinadigan g‘alla ham faqat birjadan sotib olinadi”, — degan prezident yig‘ilishda.
O‘tgan yili jami g‘alla hosili uchun 7,6 trillion so‘m ajratilgan. Yangi tizimni to‘laqonli, adolatli va ochiq-oshkora ishlab ketishi, har bir so‘m fermer va klasterga o‘z vaqtida, to‘liq yetib borishi, narx-navo o‘sishi va taqchillikning oldini olish bo‘yicha kunbay nazorat tizimi joriy qilingan. Buning uchun bosh prokuror boshchiligida Respublika shtabi tashkil etilgandi.