Kinotavsiya: Film suratga olish taqiqlangan Eron rejissorlarining insonni o‘yga toldiradigan kartinalari (video)
Rejissorlarga film suratga olish taqiqlangan mamlakatning haqiqat tasvirlangan dramalari.
“Yomg‘ir”
Eron, 2001-yil.
Drama, melodrama.
Davomiyligi: 94 daqiqa.
IMDb: 7.8.
Yosh yigit Latif — Tehronda qurilish ishchisi bo‘lib ishlaydi. Qahramon Turkiya va Afg‘onistondan kelgan boshqa noqonuniy muhojirlar bilan birga qattiq mehnat qiladi. Latif hamkasbi Rahmatga ishini yaxshi uddalamagani uchun qattiq muomala qiladi. Ammo kunlarning birida yigit Rahmatning sirini bilib qoladi — aslida u Baran ismli qiz ekan.
Tanqidchilar “Yomg‘ir”ni eng yaxshi Eron filmlaridan biri deb bilishadi. Filmda mehnat muhojirlari qanday yashashi ochib berilgan.
“Nader va Siminning ajrashishi”
Eron, Fransiya, Avstraliya, 2011-yil.
Drama.
Davomiyligi: 123 daqiqa.
IMDb: 8.3.
Nodir va Simin Erondan ketmoqchi bo‘lgan er-xotin. Biroq ularning umumiy rejalariga qaramay, erkak kasal otasiga qarash uchun mamlakatda qolishga qaror qiladi. Ayol ajrashish uchun ariza beradi va qizini o‘zi bilan olib ketish uchun uning vasiyligini olishga harakat qiladi. Qahramonlar bola uchun kurashishga majbur.
“Nader va Siminning ajralishi” filmi 2012-yilda xorijiy tildagi eng yaxshi film nominatsiyasida “Oskar” mukofotiga sazovor bo‘lgan. Bu mukofotga loyiq ko‘rilgan birinchi Eron filmidir. Bu nafaqat oilaviy munosabatlar, balki Eronning ijtimoiy tuzilishi haqida ham hikoya qiluvchi ajoyib drama hisoblanadi.
“Bulbullar qo‘shig‘i”
Eron, 2008-yil.
Drama, oila.
Davomiyligi: 96 daqiqa.
IMDb: 7.9.
Karim tuyaqush fermasida ishlab, oilasini boqadi. Bitta qush qochib ketganidan so‘ng Karim ishdan bo‘shatiladi. U qizining eshitish moslamasini tuzatish uchun Tehronga boradi va taksi haydovchisi bo‘lishga qaror qiladi.
Bosh rolni ijro etgan Muhammad Amir Najiy Berlin kinofestivalida “Kumush ayiq” bilan taqdirlangan. Film rejissori Majid Majidiyning boshqa bir filmi “Samo farzandlari” 1999-yilda “Oskar” mukofotiga nomzod bo‘lgan.
“Layloning aka-ukalari”
Eron, 2022-yil.
Drama.
Davomiyligi: 165 daqiqa.
IMDb: 7.8.
Qirq yoshli Leyla butun umri davomida ota-onasi va aka-ukalariga g‘amxo‘rlik qilishga majbur. Uning yaqinlari doimo janjallashib, qarzga botib ketishadi. Layloning akalari kun kechirish uchun kurashayotgan bir paytda u o‘zi oilani saqlab qolish rejasini o‘ylab topadi.
Mazkur film Kann kinofestivalida “Oltin palma shoxi”ga nomzod bo‘ldi. Tanqidchilar Eron filmini ajoyib ssenariysi uchun yaxshi ko‘rishgan. Kartina ta’sirli, ammo ayni paytda qashshoqlik haqidagi dahshatli hikoya.
“Yovuzlik mavjud emas”
Germaniya, Chexiya, Eron, 2020-yil.
Drama.
Davomiyligi: 151 daqiqa.
IMDb: 7.5.
To‘rt qahramon qiyin tanlov oldida. Birinchisi oilasidan sir yashiradi, ikkinchisi bir odamni o‘ldirishi kerak, uchinchisi sevgilisiga uylanolmaydi, to‘rtinchisi esa odamlar orasida bo‘lolmaydi. Ularning har biri yuzaga kelgan muammoni hal qilishga harakat qilmoqda.
“Yovuzlik mavjud emas” filmi Berlin kinofestivalida “Oltin ayiq” mukofoti bilan taqdirlangan. Film rejissori Muhammad Rasulofga suratga olishni rasman taqiqlashgan bo‘lishlariga qaramay uning yordamchilari rejissor ismini sir tutgan holda Eronning turli mintaqalarida to‘rtta qisqa metrajli film suratga olishga ruxsat olishadi.
“Uchta yuz”
Eron, AQSH, 2018-yil.
Drama.
Davomiyligi: 100 daqiqa.
IMDb: 7.0.
Rejissor va aktrisa izsiz yo‘qolgan qizni topish uchun kichkina qishloqqa boradi. Bir kun oldin qiz ularga ota-onasi uni konservatoriyaga kirishni taqiqlagani va endi u o‘z joniga qasd qilmoqchi ekanligi aytilgan videoni yuborgandi. Qidiruv davom etadi va qahramonlar uni mahalliy aholi tomonidan har doim ham iliq kutib olinmagan qo‘shni qishloqlardan qidiradi.
“Uchta yuz” filmi 2018-yilgi Kann kinofestivalida “Eng yaxshi ssenariy” mukofotini qo‘lga kiritadi. Film rejissori Jafar Panahiy mukofotni sirtdan oladi – unga mamlakatni tark etishga ruxsat berilmaydi. U yana bir “Taksi” filmidagi ishi bilan ham tanilgan.
“Vijdonli”
Eron, 2017-yil.
Drama.
Davomiyligi: 120 daqiqa.
IMDb: 7.2.
Rizo tinch oilaviy hayot izlab Tehrondan qishloqqa ko‘chib o‘tadi. Endi uning asosiy ishi oltin baliqlarni ko‘paytirishdir. Xususiy kompaniya qahramonning yer uchastkasini tortib olmoqchi. Rizo uni sotmoqchi emas, shuning uchun ular o‘rtasida urush boshlanadi.
“Vijdonli” filmi Kann kinofestivalining “O‘zgacha qarash” nominatsiyasida sovrindor bo‘ladi. Bu kichkina odam va korporatsiya o‘rtasidagi qarama-qarshilik haqidagi shafqatsiz hikoya. Kartina rejissori “Yovuzlik mavjud emas” filmini suratga olgan Muhammad Rasulof.
“Ava”
Eron, Kanada, Qatar, 2017-yil.
Drama.
Davomiyligi: 105 daqiqa.
IMDb: 6.7.
Ava butun umri davomida qoidalar bilan yashaydi. Yoshi ulg‘aygan sari unga nisbatan bosimlar ham kuchayadi. Ota-onasi, do‘stlari va maktabi qizdan mukammallik va to‘g‘ri qarorlarni kutishadi. Bir kuni u qarindoshlarining o‘zlari taqiqlarni buzganligini bilib, butun jamiyatga qarshi isyon boshlaydi.
Film rejissori Sadaf Forug‘iy. “Ava” uning birinchi ishi. 2022-yilda ikkinchisi — “Umidli yoz” sport dramasi chiqdi. Har ikki filmda ham o‘smirlar ulg‘aygan sari Eron jamiyatida qanday qiyinchiliklarga duch kelishlari ko‘rsatilgan.
“Taksi”
Eron, 2015-yil.
Drama, komediya.
Davomiyligi: 82 daqiqa.
IMDb: 7.3.
Rejissor Jafar Panohiy gavjum Tehronda taksichilik qiladi. Uning mashinasiga turli yo‘lovchilar chiqadi — qaroqchi disklar sotuvchisidan tortib, huquq himoyachisigacha. Ularning har biri o‘z haqiqatiga ega — ular yo‘l bo‘yi haydovchi bilan gaplashib ketishadi.
Eronning “Taksi” filmi Berlin kinofestivalida “Oltin ayiq” bilan taqdirlangan. Ushbu kartina rejissor Jafar Panohiy uchun 20 yillik suratga olish taqiqlanganidan keyingi ketma-ket uchinchi filmi bo‘ldi. Rasmiylarning e’tiborini tortmaslik uchun suratga olish apparatlari mashinadan tashqariga chiqarilmagan. Shuningdek, huquq himoyachisidan tashqari aktyorlarning ism-shariflari ham titrda ko‘rsatilmagan: bu xavfsizlik nuqtayi nazaridan qilingan.
“Oddiy usul”
Eron, 2012-yil.
Drama, komediya.
Davomiyligi: 100 daqiqa.
IMDb: 6.7.
Erkak va ayol yo‘ltanlamasda qashshoq tumanlarga borishadi. Mashinaning yukxonasida pul solingan qoplar bor, ularni yo‘lda uchragan muhtojlarga tarqatishadi.
Film rejissori Mani Xagigiy. Keyinchalik u “To‘ng‘iz” qora komediyasini suratga olgan va bu unga ko‘proq muvaffaqiyat keltirgan. Biroq tanqidchilar buni “Oddiy usul” kabi yuqori baholamaydilar.
