Boshning muntazam qichishi, jilosiz va mo‘rt sochlar — bu alomatlarning barchasi ko‘pincha qazg’oq kabi noxush hodisaga hamroh bo‘ladi. Nima uchun bosh kepaklanadi, uni davolash mumkinmi va oldini olish uchun sochni qanday parvarish qilish kerak? Agar sizni qazg‘oq muammosi qiynayotgan bo‘lsa, ushbu maqola siz uchun foydadan holi bo‘lmaydi.
Qazg‘oq nima?
Bosh terisida mayda yoki katta teri bo’laklari ajralishi qazg‘oq deyiladi. Statistikaga ko‘ra, odamlarning 50 foizdan ortig‘i bu muammoga duch keladi. Ko‘pincha qazg‘oq yosh va o‘rta yoshdagi erkaklarni bezovta qiladi.
Ushbu noxush holatning belgilari ko‘pchilikni bezovta qiladi va uning klinik ko‘rinishi quyidagicha bo‘ladi:
- qichishish;
- terining qattiqlashish hissi;
- kamdan kam hollarda bosh terisi va sochlarda yog‘ miqdori ortishi;
- tirnash va u bilan bog‘liq teri eritemasi.
Qazg‘oq qanday paydo bo‘ladi?
Uning paydo bo‘lishi soch va bosh terisini noto‘g‘ri parvarish qilish bilan bog‘liq degan qarashlar mavjud. Bu qisman to‘g‘ri chunki sochingizni juda kam yoki tez-tez yuvish muammoga olib kelishi mumkin. Shuningdek, parvarish mahsulotlaridan me’yordan ortiq foydalanish ham qazg‘oqqa sabab bo‘ladi.
Ammo boshqa sabablar ham bor. Masalan, havo harorati va atrof-muhit namligining oshishi tufayli kepak hosil bo‘ladi. Eng oxirgi rolni insonning immunitet holati va irsiyat xususiyatlari, shu bilan birga gormonal fon o‘ynaydi.
Ba’zida kepak seboreik dermatit va psoriaz kabi teri kasalliklariga hamroh bo‘ladi. Shu bois yuqoridagi belgilarga e’tibor qaratish kerak. Bunday hollarda qazg‘oqni yo‘q qilish uchun bir nechta tor mutaxassis shifokorlarning aralashuvi talab qilinadi.
Qazg‘oqni mustaqil davolash mumkinmi?
Odatda, birinchi marta qazg‘oqqa duch kelgan odam uni o‘zi yengishga harakat qiladi. Buning uchun u maxsus shampun sotib oladi, lekin ko‘pincha kerakli natijaga erishmaydi. Bunday shampunlar, birinchi navbatda, kompleks davolash samarasini mustahkamlash uchun qo‘llab-quvvatlovchi va qo‘shimcha chora sifatida ishlatilishi kerak, aksincha emas.
Qazg‘oqni kamaytirishda uyda soch parvarishini o‘zgartirish yordam beradi. Muammoning birinchi belgisida nima qilish kerak:
- soch va bosh terisiga harorat ta’sirini kamaytirish, ya’ni sochni iliq (issiq yoki sovuq emas) suv bilan yuvish;
- dazmol va boshqa soch turmaklash vositalaridan voz keching, agar sochlaringizni fen bilan quritsangiz, fen faqat past haroratda bo‘lsin;
- soch uchun qattiq elastik tasmalar, tez-tez tarash paytida yuzaga keladigan sochlarning mexanik shikastlanishidan asrang;
- bosh terisining aeratsiyasini yaxshilang: buning uchun sochlarni bir muddat yoyish kerak;
- mikrosirkulyatsiyani yaxshilash uchun boshni massaj qiling;
- yozda sochingizni quyoshdan himoya qiling va uzoq vaqt davomida ultrabinafsha nurlari ostida qolmang;
- soch yuvishga mo‘ljallangan maxsus niqoblarni qo‘llang: ba’zi dorivor o‘simliklarning ekstrakti (yalpiz, bibariya, romashka, qayin) yallig‘lanishga va qichimaga qarshi ta’sirga ega.
Uyda kepakni improvizatsiya qilingan vositalar bilan davolash yaxshi samara berishi mumkin, ammo individual xususiyatlar va ba’zi tarkibiy qismlarga nisbatan organizmning qarama-qarshi reaksiyasini hisobga olish muhimdir. Axir, qazg‘oqning o‘zi masalan, yangi shampunning tarkibiy qismlariga reaksiya bo‘lishi ham mumkin.
Qazg‘oqni davolash kursi tugamaguncha, sochni bo‘yamagan ma’qul. Kimyoviy birikmalar qo‘shimcha allergiya va bosh terisida tirnalish xususiyatini keltirib chiqarishi mumkin va bu vaziyatni yanada og‘irlashtiradi.
Qanday muolajalar yordam beradi?
Tekshiruv va maslahatlashuvdan so‘ng trixolog bilan birgalikda professional muolajalarni tanlagan afzal. Odatda darsonvalizatsiya bosh terisi holati uchun tavsiya qilinadi. Qazg‘oqni davolashda ultratovushli tozalash, kriyomasaj va ozon terapiyasi kabi kimyoviy piling ham samarali hisoblanadi.
Qachon shifokorga ko‘rinish kerak?
Agar odam qazg‘oqni ketkazish uchun sochni uy sharoitida parvarish qilishni o‘zgartirsa, maxsus shampunni tanlasa, boshini yuvish va quritish bo‘yicha yuqoridagi tavsiyalarga amal qilsa-yu, ammo kepak ketmasa, trixolog bilan bog‘lanish zarur. Ba’zi hollarda qazg‘oqni davolashda birga keladigan kasalliklarni aniqlash yoki istisno qilish uchun bir qator test va tekshiruvlar talab qilinadi.
Natijalarga asoslanib, trixolog zarur ta’sirga ega bo‘lgan komponentli mahsulotlarni buyurishi mumkin. Masalan, sintetik birikmalar (klimbazol, sink pirition, mikonazol, klotrimazol) va tabiiy (choy daraxti efir moyi, evkalipt, qayin qatroni va ko‘mir qatroni).
Ta’sir va natijani saqlab qolish uchun diyetaga rioya qilish tavsiya etiladi. Tez hazm bo‘ladigan uglevodlarni emas, balki sink, B vitaminlari va to‘yinmagan yog‘li kislotalarga boy ovqatlar iste’mol qiling. Shuningdek, multivitaminli mineral komplekslarni qabul qiling, mezoterapiya, plazma terapiyasi va bosh terisini bioreparatsiya qildiring.
Izoh (0)