Afg‘onistonda, ayniqsa, mamlakatning shimoliy viloyatlarida yonilg‘i narxining oshishi iqtisodiy muammolardan tashqari ishsizlik darajasining ham o‘sishiga sabab bo‘lmoqda, deb xabar berdi “Daryo”ning Afg‘onistondagi muxbiri.
Shimoliy viloyatlar aholisi bozorlarda neft va gaz narxining oshishidan noroziligini bildirib, narxlarni “Tolibon” hukumati nazoratga olishini istamoqda. Yo‘lovchi tashiydigan ko‘plab haydovchilar yonilg‘i narxi qimmatligidan shikoyat qilib, bu holat ularning ishiga salbiy ta’sir ko‘rsatganini aytdi. Mozori Sharifda yashovchi haydovchilardan birining “Daryo” muxbiriga aytishicha, yonilg‘i narxi oshgani sababli ular ham yo‘lkirani 20 dan 30 afg‘oniyga oshirishga majbur bo‘lgan.
Mozori Sharif aholisi shahar avtomabillarida yo‘lkira narxi oshganidan shikoyat qilmoqda. Fuqarolardan biri qashshoqlik va yetishmovchilik kundan kun ortib borayotgani, odamlar odatdagidan oshgan yo‘l haqini to‘lay olmayotganini aytdi.
Yonilg‘i qimmatligi nafaqat aholi, balki haydovchilar uchun ham muammo tug‘dirgan. Mozori Sharifdagi haydovchilardan biri Yasin yonilg‘i qimmatligidan kirakashlikni to‘xtatib, boshqa ish bilan shug‘ullanayotgan 30 ga yaqin odamni tanishini aytdi.
Yasinning so‘zlariga ko‘ra, u Afg‘oniston sobiq hukumati davrida aeroport xodimi sifatida ishlagan, rejim o‘zgarishi bilan ishdan bo‘shatilib, kun kechirish uchun haydovchilikka o‘tgan.
“Kecha men mashinamda 1 000 afg‘oniy, ya’ni 11 dollarlik benzin sarfladim, lekin kun davomida bor-yo‘g‘i 4 dollar ishlab topdim“, — deydi u. Uning qo‘shimcha qilishicha, odamlarda taksida yurishga imkon yo‘q. Ular manzilga piyoda yoki yo‘l haqi arzon bo‘lgan aravalarda borishga majbur.
Afg‘oniston zarur neftni O‘zbekiston, Turkmaniston, Eron va Rossiyadan import qiladi.
Mamlakatda neft va gaz turli shakllarda sotiladi: ularni qonuniy ravishda sotish litsenziyasiga ega bo‘lgan “zapravka”lar, shuningdek, yonilg‘ini yo‘l chetida arzonroq narxda sotadigan litsenziyasiz sotuvchilar bor.
Shunday sotuvchilardan birining “Daryo” muxbiriga aytishicha, uning savdosi avvalgidek bo‘lmasa-da, yirik “zapravka”larnikidan yaxshiroq.
Shu kunlarda Afg‘oniston bozorlarida benzin va gaz narxi:
- Bir litr gaz 30 afg‘oniy — 0,34 dollar;
- AI 95 benzinning litri 76 afg‘oniy — 0,88 dollar;
- AI 92 benzinning litri 65 afg‘oniy — 0,75 dollar;
- AI 80 benzinning litri shahar yo‘llari va bozorlarda 60 afg‘oniy, ya’ni 0,70 dollardan sotilmoqda.
Ko‘pchilik sifati pastroq bo‘lgan AI 80 benzinidan foydalanadi.
Afg‘onistonda beshta neft va gaz konlari mavjud, ammo ushbu resurslarni qazib olish uchun zarur sarmoyalar kiritilmagan. Mamlakatda neft qazib olish jarayoni faqatgina shimoldagi Amudaryo neft koni va Saripul viloyatidagi Qashg‘ariy konida olib borilmoqda. Ammo ularning ishlab chiqarish hajmi juda kichik va mamlakat ehtiyojlarini qondira olmaydi.
Izoh (0)