• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12904.51
    • RUB161.99
    • EUR14575.64
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +27°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    Qariyb 9 mlrd dollarga yetgan savdo aylanmasi, turizm sohasidagi hamkorlik natijalari, “Markaziy Osiyo – Xitoy” sammitining ahamiyati. O‘zbekiston va Xitoy o‘rtasidagi hamkorlik qanday holatda?

    Dunyoning har tomonlama eng yirik mamlakatlaridan biri bo‘lgan Xitoy tashqi siyosati va tashqi iqtisodiy faoliyatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri Markaziy Osiyo hisoblanadi. Markaziy Osiyo – Xitoy gaz quvurining uchta liniyasi orqali tabiiy gaz yetkazib berish, shuningdek, Qozog‘iston – Xitoy neft quvuri orqali neft yetkazib berish Xitoyning energetik xavfsizligini taʼminlashga muhim hissa qo‘shmoqda.

    Bunday sharoitda mintaqaviy va xalqaro muammolar bo‘yicha o‘zaro hamkorlikni rivojlantirish ikki tomonlama strategik sheriklikning ustuvor yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi. Bu mavzu oliy darajadagi O‘zbekiston-Xitoy aloqalari kun tartibida va yakuniy siyosiy hujjatlarida anʼanaviy tarzda muhim o‘rin tutadi.

    “Daryo” ikki mamlakat o‘rtasidagi ko‘p tomonlama hamkorlik xususida so‘z yuritadi.

    Ikki davlat o‘rtasidagi diplomatik aloqalar

    O‘zbekiston-Xitoy munosabatlari uzoq tarixga ega va Buyuk ipak yo‘li davriga borib taqaladi, bir paytlar O‘rta qirollik savdosining asosiy qismi bu yo‘l orqali o‘tgan. Samarqand, Buxoro kabi qadimiy shaharlar bozorlarida Xitoy shoyi, qog‘oz, choy va boshqa mahsulotlar uzoq vaqt hukmronlik qilgan.

    Infografika: “Daryo” 

    XXR O‘zbekiston mustaqilligini 1991-yil 27-dekabrda tan olgan. Diplomatik munosabatlar 1992-yil 2-yanvarda o‘rnatilgan. 2012-yil 6-iyunda strategik sheriklik, 2016-yil 22-iyunda keng qamrovli strategik sheriklik, 2022-yil 15-sentyabrda yangi davrda keng qamrovli strategik sheriklik o‘rnatildi.

    1991-yildan buyon ikki davlat rahbarlarining 21-marta sammiti bo‘lib o‘tgan. O‘zbekistonga Xitoy Xalq Respublikasi prezidentlari Szyan Szemin (1996), Xu Szintao (2004, 2010) va Si Szinpin tashrif buyurdi (2013, 2016, 2022).

    Shavkat Mirziyoyev 2017-yilning may oyida Xitoyga ilk marta davlat tashrifi bilan bordi. Mazkur tashrif O‘zbekiston-Xitoy munosabatlari rivojiga katta turtki berdi. Tashrif natijasida qishloq xo‘jaligi, taʼlim, sanoat, tibbiyot, energetika, transport va kommunikatsiya sohalarida turli loyihalar bilan umumiy qiymati 23 milliard dollardan ortiq bo‘lgan 100 dan ortiq ikki tomonlama shartnomalar imzolandi.

    Tashriflar va muloqotlar keyingi yillarda ham davom etdi. 2018-yilning iyun oyida Shavkat Mirziyoyev Sindao shahrida o‘tayotgan SHHT sammiti doirasida Si Szinpin bilan uchrashuv o‘tkazdi. 2019-yilning aprel oyida O‘zbekiston prezidenti “Bir makon, bir yo‘l” ikkinchi xalqaro forumida ishtirok etish maqsadida Pekinga bordi.

    Pandemiya davrida va undan keyin ham qator muloqotlar davom etdi. Turli konferensiyalardagi ishtirok, telefon orqali mukofotlar shular jumlasidan. 

    2022-yilning fevralida Shavkat Mirziyoyev XXIV qishki Olimpiya o‘yinlarining tantanali ochilish marosimi doirasidagi tadbirlarda ishtirok etish uchun Xitoy poytaxtiga bordi. Shu yilning sentyabr oyida esa XXR Raisi Si Szinpin davlat tashrifi bilan mamlakatimizga keldi. Mazkur oliy darajadagi tashrif doirasida 15 ta hujjat imzolandi. Savdo-iqtisodiy va investitsiyaviy hamkorlikka doir umumiy qiymati 15 milliard dollarlik kelishuvlarga erishildi va bitimlar imzolandi.

    Bugunga qadar O‘zbekiston va Xitoy o‘rtasida 283 ta hujjat imzolangan. Jumladan, 113 ta davlatlararo va hukumatlararo xalqaro shartnomalar, 82 ta idoralararo va 88 ta boshqa turdagi.

    Savdo-iqtisodiy hamkorlik

    2022-yilda ikki davlat o‘rtasidagi savdo aylanmasi 8,92 mlrd dollarni (+19,7%) tashkil etdi, jumladan: eksport – 2,52 mlrd dollar (-0,4%), import – 6,4 mlrd dollar (+30, 1%). 2023-yilning yanvar-mart oylarida tovar ayirboshlash hajmi 2,3 milliard dollarni (+7,4 foiz) tashkil etdi, jumladan: eksport – 358,5 million dollar (-32,1 foiz), import – 2 milliard dollar (+20%).

    Infografika: “Daryo” 

    Jami o‘zlashtirilgan Xitoy sarmoyasi 2017-2022-yillarda 10,9 milliard dollarni, shu jumladan 2022-yilda 2,2 milliard dollarni tashkil etdi. Xitoyning qator tijorat banklari orqali O‘zbekistonga berilgan kreditlarning umumiy portfeli 6,9 milliard dollardan oshadi (shundan 4 milliard dollari hukumat kafolatisiz).

    2008-2022-yillarda 51 ta loyihani amalga oshirish uchun Xitoy Xalq Respublikasi hukumatining 246,3 million dollarlik grant mablag‘lari jalb etildi. 2022-yilda 10,1 million dollar miqdorida grantlar jalb etildi. Ayni paytda 77,6 million dollarlik 6 ta loyiha amalga oshirilmoqda. O‘zbekistonda Xitoy sarmoyasi ishtirokidagi 1763 ta korxona faoliyat yuritmoqda, shundan 275 tasi 2022-yilda tashkil etilgan.

    Infografika: “Daryo” 

    Bugungi kunda mamlakatlar Qirg‘iziston tomoni bilan hamkorlikda Samarqandda bo‘lib o‘tadigan SHHT sammiti arafasida uch tomonlama shartnoma imzolash orqali O‘zbekiston-Qirg‘iziston-Xitoy temir yo‘li qurilishi loyihasini ilgari surish ishlarini faollashtirdi. Ushbu loyihaning amalga oshirilishi “Bir kamar, bir yo‘l” tashabbusi doirasida “Xitoy-Markaziy Osiyo-G‘arbiy Osiyo” iqtisodiy yo‘lagini shakllantirish rejalarini ilgari surish, Janubiy Osiyo va Yaqin Sharqqa yangi transport yo‘laklarini rivojlantirishga hissa qo‘shishi mumkin. 

    Ayni paytda ikki davlat sog‘liqni saqlash vazirliklari o‘rtasidagi aloqalar faol rivojlanmoqda. Shunday qilib, 2021-yil sentyabr oyida COVID-19 ga qarshi O‘zbekiston-Xitoy qo‘shma vaksinalarini ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yildi. Koronavirus tarqalishiga qarshi kurashish doirasida 2020-yil 12-fevral va 3-mart kunlari O‘zbekiston Xitoyga umumiy qiymati 203 ming dollarlik insonparvarlik yordami yubordi. 2020-yilning mart-dekabr oylarida Xitoy Xalq Respublikasi hukumati tomonidan 4,8 million dollarlik 50 tonnadan ortiq insonparvarlik yordami yetkazildi.

    Madaniy va gumanitar hamkorlik

    2003-yilda Xitoyning Changchun shahrida Kamoliddin Behzod haykali ochildi, 2017-yili Shanxay universitetida Alisher Navoiy haykali. Konfutsiy institutlari Toshkent (2005-yildan) va Samarqandda (2014-yildan) faoliyat yuritmoqda. 2019-yilda Samarqand davlat universiteti yonida Konfutsiy haykali o‘rnatildi.

    Infografika: “Daryo” 

    Markaziy Millatlar Universitetida (Pekin) va Shanxay xalqaro tadqiqotlar universitetida o‘zbek tili kafedralari mavjud. Xitoy tilini o‘rganayotgan yoshlar soni ortib bormoqda, ularni Xitoy madaniyati, musiqasi va raqsi ham o‘ziga jalb qilmoqda. Shu nuqtayi nazardan, Toshkentdagi Xitoy milliy madaniyat markazi Xitoyda o‘qish istagida bo‘lgan o‘zbekistonlik yoshlarga stipendiya va grantlar ajratishda ko‘maklashayotgani ijobiy taʼsir ko‘rsatmoqda.

    Mamlakatlar o‘rtasida turizm sohasidagi hamkorlik ham izchil rivojlanib bormoqda. O‘zbekiston ham Xitoy singari boy tarixiy-madaniy merosga, Toshkent, Samarqand, Buxoro, Xiva, Shahrisabz, Qo‘qon, Farg‘ona kabi noyob qadimiy meʼmoriy yodgorliklarga ega bo‘lgan rang-barang mamlakatdir. 

    2010-yildan boshlab O‘zbekistonga Xitoy fuqarolarining guruhli sayohatlari uchun turistik davlat maqomi berildi, 2017-yilda esa besh yilga mo‘ljallangan Turizm sohasida hamkorlikni rivojlantirish dasturi qabul qilindi. 2021-yil mart oyidan boshlab Xitoy fuqarolari uchun o‘n kunlik vizasiz rejim amal qiladi.

    Ko‘rilgan chora-tadbirlar tufayli keyingi yillarda O‘zbekistonga xitoylik sayyohlar oqimi sezilarli darajada oshdi. 2017-2019-yillarda ularning soni 19 mingdan 54 ming nafardan oshdi. Biroq so‘nggi uch yil ichida pandemiya boshlanishi bilan mamlakatlar o‘rtasidagi sayyohlar oqimi qisqargan va 10 ming kishidan oshmagan. 

    O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan 2023-yil Markaziy Osiyo va Xitoy xalqlari madaniyati va sanʼati yili deb eʼlon qilindi. 

    “Markaziy Osiyo – Xitoy” sammiti haqida

    18-19-may kunlari Sian shahrida bo‘lib o‘tadigan “Markaziy Osiyo – Xitoy” sammiti O‘zbekiston va Xitoy o‘rtasidagi mintaqaviy hamkorlik salohiyatini yanada samaraliroq ochib berishga xizmat qilishi shubhasiz. 

    Ekspertlar O‘zbekiston va Xitoy o‘rtasidagi strategik sheriklikning muhim ustuvor yo‘nalishi mintaqaviy xavfsizlik va Markaziy Osiyo taraqqiyotini taʼminlashning muhim omili bo‘lib qolayotgan Afg‘onistonda tinchlik o‘rnatish, barqarorlikni taʼminlash va qayta tiklashga ko‘maklashishdan iboratligini taʼkidlashmoqda.

    17.05.2023, 19:00   Izoh (0)   4473
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Samarqandda erkak voyaga yetmagan ikki o‘g‘lini o‘ldirdi

    17.05.2023, 17:45

    “Barmoqlarning ko‘zi bor” — vodiyning baxshi qizi bilan suhbat (video)

    17.05.2023, 15:10

    Cobalt va Lacetti narxlari oshishi haqidagi xabarlar yolg‘on — UzAuto Motors

    17.05.2023, 14:50

    O‘zbekistonda kasb-hunar maktablari uchun qabul kvotalari tasdiqlandi

    17.05.2023, 14:00

    Namanganda 1 gektar yerni tenderda yutib berish uchun 10 ming dollar so‘ragan mansabdor ushlandi

    17.05.2023, 13:20

    Shavkat Mirziyoyev Qozog‘iston prezidentini 70 yillik yubileyi bilan tabrikladi 

    17.05.2023, 13:10
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    ANORBANK Xususiy sektorni rivojlantirish bo‘yicha Islom korporatsiyasi bilan 10 million AQSH dollariga teng kelishuv imzoladi


    Huawei Cloud TechWave Summit 2025: Yaqin Sharq va Markaziy Osiyoda muvaffaqiyatni oshirish uchun intellektuallikni tezlashtirish 


    TBC Uzbekistan o‘zining sun’iy intellektga asoslangan yechimlari orqali samaradorlikni oshirib, o‘sish sur’atlarini tezlashtirmoqda 


    Ilg‘or qurilish texnologiyalari asosida qad rostlayotgan Quyi Chotqol GES


    Tarmoqda bolalar xavfsizligi : Octobankdan maslahatlar


    Kapitalbank xodimlarining raqamli ko‘nikmalarini rivojlantirmoqda 


    ZTE korxonasi GSMA M360 Yevrosiyo forumida suniy intellekt raqamli iqtisodiyot rivojiga qo'shayotgan hissasi haqida ma’lumot berdi


    Oqtepa Lavashdan “Kulgili narxlar”: sevimli taomlar — har bir pozitsiya 10 mingdan 20 ming so‘mgacha bo‘lgan maxsus narxlarda


    Centrum Air Istanbul va O‘zbekistonning uch shahri o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarni yo‘lga qo‘ymoqda


    Mobiuz IQAir havo sifati datchigini o‘rnatdi


    APEX BANK Toshkentda Bosh ofis va Markaziy sotuv ofisini ochdi


    Jamg‘armalar bilan qanday ishlash zarur: bank omonatlari, aksiyalar yoki investitsion paketlar? (davomi)


    Huawei O‘zbekistondagi “Tech Carnival”da Intellektual dunyo rivojini jadallashtirmoqda


    AKFA Medline University Hospital AHA rasmiy o‘quv markazi maqomini qo‘lga kiritdi


    Eng chuqur g‘or, eng baland ko‘prik va eng sirli maskan – Namanganga boramiz

     

    Tavsiya etamiz

    Ayol ovchilardan ilg‘or samolyotlarga qadar — Ukraina rus Shahed’larini qanday ovlaydi?

    19 may, 20:10

    “Lend-Liz” yordami sovg‘a bo‘lmagan — Britaniya ikkinchi jahon urushida berilgan yordamni qanday qaytargan edi?

    19 may, 15:00

    “Yovuzlik imperiyasi zaminimizga hech qachon qaytmasligi uchun” — jamoatchilik o‘roq-bolg‘ali qizil bayroq va qora-olovrang lentani taqiqlashni so‘ramoqda

    13 may, 22:22

    Ular doim dunyoda eng yaxshilaridan bo‘lgan — pokistonlik harbiy uchuvchilar haqida

    12 may, 21:30
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Namangan hokimi 100 yilligi nishonlanayotgan maktabdagi “So‘nggi qo‘ng‘iroq” tadbirida ishtirok etdi

    O‘zbekiston | 24 may, 22:00

    Quyoshdan himoyalovchi kremlardan foydalanishda tez-tez uchraydigan xatolik aniqlandi

    Layfstayl | 24 may, 21:40

    Samarqand 2025-yili Islom dunyosining madaniyat poytaxtiga aylanadi

    O‘zbekiston | 24 may, 21:25

    Superliga. “Neftchi” o‘z maydonida bir kishi kam bo‘lib qolgan “Sho‘rtan”ni tor-mor etdi

    Sport | 24 may, 21:21

    Yozgi tekshiruv: ta’tillar mavsumidan avval qanday tahlillar topshirish kerak?

    Maslahatlar | 24 may, 20:50

    Qurol topib olinsa nima qilish kerak: mukofot yoki ozodlikdan mahrum bo‘lish?

    O‘zbekiston | 24 may, 20:30
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.