Moskvadagi Qizil maydondagi paraddan keyin Belarus prezidenti Aleksandr Lukashenkoning sog‘lig‘i yomonlashgani keng muhokama qilindi. Ijtimoiy tarmoqlarda tarqalgan videoda belaruslik siyosatchi nomaʼlum askar qabriga gul qo‘yish uchun 300 metr ham yura olmagani ko‘rsatildi.
Bundan tashqari, u Moskvaga kelgan davlat rahbarlari bilan bo'lgan tushlikda qatnashmadi va darhol Minskka qaytib ketdi.
Fokus nashri Belarusning o‘tish davridagi Vazirlar mahkamasi rahbari o‘rinbosari va sobiq madaniyat vaziri Pavel Latushka, siyosiy tahlilchi Igor Tishkevich bilan voqealar rivojining mumkin bo‘lgan ssenariylari haqida suhbatlashdi.
Lukashenkoning vorisi: Kochanova, Volfovich yoki Golovchenko?
Pavel Latushkaning taʼkidlashicha, Lukashenko o‘z ixtiyori bilan lavozimidan ketishini kutishning hojati yo‘q, u hatto sog‘lig‘i tufayli ham bunday qaror qabul qilmaydi.
“Lukashenko hayotining so‘nggi kunigacha eng qimmatli narsa — hokimiyatni ushlab turadigan shaxs. U hech qachon taxtdan voz kechmaydi. Shuning uchun biz faqat uning o‘limi taqdiridagi ssenariyni ko‘rib chiqishimiz mumkin”, — deydi Belarus demokratik kuchlari vakili.
Belarus Konstitutsiyasiga ko‘ra, prezidentning sog‘lig‘i tufayli hokimiyatdan chetlatilishi haqiqatan ham mumkin, ammo Lukashenko bunga yo‘l qo‘ymaydi.
“Rossiya Ukrainaga qarshi tajovuzni davom ettirayotgani va Ukraina qurolli kuchlarining qarshi hujumi hali boshlanmagani haqida gapiradigan bo‘lsak, Moskva Belarusni hozirgiday nazorat ostida ushlab turish uchun barcha imkoniyatlarni ishga soladi”, — deb tushuntirdi Latushka.
O‘tish davri Vazirlar mahkamasi vakili Lukashenko atrofida to‘plangan guruh siyosiy elita ham, yaxshi tashkil etilgan tuzilma ham emasligini aytdi.
Biroq bu odamlar, albatta, hokimiyatni o‘z qo‘llarida ushlab turishni xohlaydi, aks holda ular o‘z xalqi va Ukraina xalqiga qarshi sodir etilgan jinoyatlar uchun javob berishi kerakligini tushunadi.
Lukashenko vafot etgan taqdirda uning o‘rniga ikki kishi — Belarus Respublikasi Milliy majlisi kengashi raisi Natalya Kochanova va Belarus Respublikasi Xavfsizlik kengashi davlat kotibi Aleksandr Volfovich daʼvogarlik qilmoqda.
“Nima uchun men aynan bu ikki kishi haqida gapiryapman? Chunki ular Xavfsizlik kengashi tarkibiga kiradi. Kengash Belarusda jiddiy vaziyat yuz bergan taqdirda, yaʼni Lukashenko vafot etganidan keyin boshqaruv organiga aylanadi”, — deb tushuntiradi Latushka.
Tishkevich Lukashenko vafot etgan taqdirda Natalya Kochanova yoki Belarus bosh vaziri Roman Golovchenko keyingi saylovga qadar uning vazifalarini bajarishi mumkinligini qayd etadi.
“Bu yerda gap familiyada emas, balki kuchlar konfiguratsiyasida – bu qaror qabul qilingan vaqtda qaysi taʼsir guruhi kuchliroq bo‘lishi haqida”, — deya izoh beradi u.
Natalya Kochanova
2016-yildan 2019-yilgacha Belarus prezidenti administratsiyasini boshqargan. 2019-yildan beri Belarus Respublikasi Milliy assambleyasi kengashi raisi, bu lavozimdagi birinchi ayol.
“U rossiyaparast qarashdagi odam, u Rossiya federal najlisi federatsiya kengashi raisi Valentina Matviyenkoning homiyligida”, — deya tushuntiradi Latushka.
U Kochanova Moskvaga rasmiy tashriflar bilan borgani, Rossiya tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov bilan uchrashgani va Matviyenko unga belarus arbobining o‘zi tasvirlangan portret sovg‘a qilganini eslatdi.
Aleksandr Volfovich
Belarus general-leytenanti, 2021-yil 26-yanvardan beri Belarus Xavfsizlik kengashining davlat kotibi.
Volfovich Moskva oliy qo‘shma qo‘mondonlik bilim yurtini va Rossiya Bosh shtabining harbiy akademiyasini tamomlagan.
"Aleksandr Volfovich Kreml taʼsirining agenti, birinchi navbatda, Belarusdagi kuch blokini boshqarishga qodir. Keskin vaziyatda Belarus xavfsizlik kuchlari harbiy odamga ishonishga tayyor bo‘ladi”, — deydi demokratik kuchlar vakili.
Latushkaning ishonchi komilki, Volfovich figurasi Lukashenkoning vorisi sifatida Kremlni qoniqtira oladi. Garchi Moskva iltimosiga ko‘ra, belaruslik general o‘tish davrida mamlakatni boshqaradigan Kochanovani qo‘llab-quvvatlashi mumkin. Shu bilan birga, Volfovich de-fakto Belarusdagi vaziyatni nazorat qiladi.
Roman Golovchenko
2020-yil iyun oyida Belarus bosh vaziri etib tayinlangan. Bungacha u Belarusning Birlashgan Arab Amirliklaridagi elchisi bo‘lgan.
O‘tgan yilning kuzida Media IQ onlayn loyihasi Golovchenkoni Belarus televideniyesida chiqishlar soni bo‘yicha yetakchi deb tan oldi. Masalan, oktabr oyida unga 512 sujetdan 22 tasida so‘z berildi. Xuddi shu oyda u Rossiya, Armaniston va Qozog‘istonga tashrif buyurishga muvaffaq bo‘ldi.
Nikolay Lukashenko Belarus rahbari lavozimida: shunday bo‘lishi mumkinmi?
2020-yilda Ukraina ommaviy axborot vositalari Aleksandr Lukashenkoning o‘sha paytda 16 yoshga to‘lmagan kenja o‘g‘li Nikolayga bag‘ishlangan bir qator materiallar va videolarni nashr etdi. Jurnalistlar belaruslik siyosatchi uni o‘zining vorisi sifatida tayyorlayotganini taxmin qildi.
Lukashenkoning kasalligi munosabati bilan ijtimoiy tarmoqlarda yana uning o‘g‘lini Kreml qo‘g‘irchog‘iga aylantirmoqchimi yoki yo‘qmi, degan gaplar boshlandi. Biroq mutaxassislar bu masalani jiddiy muhokama qilmayapti.
“Bunday taxminlarni aytadigan har bir kishiga Lukashenko tomonidan qabul qilingan Konstitutsiyani o‘qib chiqishni taklif qilaman. Kolya Belarus prezidentligiga nomzod bo‘lishi uchun uning o‘zi 90 yil yashashi kerak. Bu ssenariy shunchaki ahamiyatli emas”, — dedi Latushka.
Putin Lukashenkoni zaharlagan bo‘lishi mumkinmi?
Harbiy-huquqiy tadqiqotlar markazi rahbari Aleksandr Musiyenko o‘z ruknida Rossiya maxsus xizmatlari Lukashenkoni zaharlagan bo‘lishi mumkinligini yozadi.
Pavel Latushka bir kun kelib bunday ssenariy haqiqatga aylanishi, ammo hozir emasligini aytdi. U hozir Kreml butunlay Moskva nazoratida bo‘lgan Lukashenkoning o‘limidan manfaatdor emasligini ilgari surdi.
Bundan tashqari, belaruslik siyosatchi o‘z ovqatining sifati ustidan to‘liq nazoratni tashkil etgan. Har kuni kamida bitta epidemiolog xavfsizlik nazorati ostida oziq-ovqat yetkazib berishni kuzatadi. Bundan tashqari, u pishirish va tatib ko‘rishda ham ishtirok etadi.
Lukashenko nima bilan kasallangan?
Bugungi kunda Lukashenko bilan haqiqatda sodir bo‘layotgan voqealarning turli xil versiyalari ilgari surilmoqda. Boshqa narsalar qatorida, mutaxassislar gripp bilan birga COVID-19 ni keltirib o‘tadi. Biroq bu holatda o‘z sog‘lig‘idan juda qo‘rqqan Putin belaruslik hamkasbini o‘ziga yaqinlashtirmasdi.
Agar Moskvadagi Qizil maydonda Rossiya prezidentining o‘zi emas, balki Putinning qiyofadoshi bo‘lganini taxmin qilsak, shamollash yoki gripp variantini ko‘rib chiqish mumkin. Yoki Kreml rahbari uning oldiga postsovet respublikalari rahbarlari kelganini ko‘rsatish uchun tavakkal qilishga qaror qilgan.
Qanday bo‘lmasin, Lukashenko paraddan bir necha kun oldin o‘zini yomon his qildi. OAV uning yomon ko‘rinishi haqida 5-may kuni yozgan. Minskda maxsus xizmatlarni taqdirlash chog‘ida u xirillagan ovozda gapirgan va og‘ir-og‘ir nafas olgan, dedi jurnalistlar.
Bundan tashqari, Lukashenko uzoq vaqtdan beri oyoqlari va umurtqa pog‘onasida muammolarga duch kelgan.
“Bizning maʼlumotlarimizga ko‘ra, bu jarrohlik aralashuvini talab qiladi. Ammo Belarusda bunday operatsiyalarni amalga oshirish qiyin, shunchaki malakali mutaxassislar qolmagan. G‘arbda yoki Xitoyda biron bir joyda operatsiya qilish kerak, ammo bu umumiy narkozni anglatadi. Lukashenko qo‘rqadi, chunki undan uyg‘onmaslik mumkin”, — deya izoh beradi Latushka.
Izoh (0)