Oliy sud Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti talabasi, 21 yoshli Jahongir Ulug‘murodovga Telegram guruhda diniy mazmundagi nashida tarqatgani uchun 3 yilga ozodlikdan mahrum qilish jazosi tayinlangani haqida xabar berdi.
Maʼlum qilinishicha, nashida mazmuni Din ishlari bo‘yicha qo‘mitaning xulosasi bilan “aqidaparastlik g‘oyalari bilan yo‘g‘rilgan” deb topilgan va “O‘zbekistonda tarqatish taqiqlanishi”, ko‘rsatilgan. Sudning bu hukmi ijtimoiy tarmoqlar faollari o‘rtasida muhokamalarga sabab bo‘lmoqda. Jamoatchilik yosh va iqtidorli yigitni buncha muddatga ozodlikdan mahrum qilish qaroriga nisbatan turli eʼtirozlarini bildirmoqda. Xususan, tadbirkor Zafar Hoshimov o‘z sahifasida Jahongir qamalgani haqidagi xabarni o‘qib, qattiq ta’sirlanganini yozgan.
“Kech ishdan kelib, shu maqolani o‘qib, tomog‘imdan ovqat o‘tmadi. Grant asosida “narxoz”da o‘qib kelayotgan 21 yoshli talaba bir yil avval YouTube’dan (ochiq manba) olib, bilar bilmas, sinfdoshlariga yo‘llagan bir nashida uchun uch yil qamoq jazosi olibdi. Bilar- bilmas, deganim, bu nashidani butun boshli bir diniy qo‘mita o‘rganib, tahlil qilibgina, uning asl mohiyati zararli, deb topibdi. Yosh yigit YouTube’da qo‘shiq eshitib, uning bu jihatlarini tushunmagan bo‘lishi mumkin-ku axir. Bu yigit umuman yomon niyati bo‘lmagan bo‘lishi ham mumkin…
Ayni yangi Konstitutsiyamizda gumonlar ayblanuvchi foydasiga talqin qilinadi, deyilmaganmi?! Yoshlik ayni xatolar, adashishlar pallasi. Aftidan ayon, odobli, aqlli yigit, nahotki, bir xatosi uchun uni shunchalik og‘ir jazolash to‘g‘ri bo‘lsa? Yosh umrini xazon qilib, yorug‘ darsxonalarda ilm olib, mutaxassis bo‘lib, vataniga unumli xizmat qilish o‘rniga, u zax hibsxonalarda kunlar emas, yillar o‘tkazsa?! Aminmanki, shu yigit bilan yaxshi tushuntirish o‘tkazib, ota-onasi oldida qattiq ogohlantirilsa, bir umrga yetib- ortardi, do‘stlariga hatto “Nu, pogodi!..” multfilmini ham boshqa yubormaydigan bo‘lar edi… Mening fikrimcha, bu jazoning o‘zi o‘ta radikal. Sud — adliya tizimimiz bu hukmni yana bir bor adolat, insonparvarlik va gumanizm asnolariga asoslanib, qayta ko‘rib chiqadi, degan umiddaman. Bu yigitga yoki uning oilasiga hech qanday aloqam yo‘q. Shu siyratini ko‘rib, maqolani o‘qib, ezildim”, — deb yozgan tadbirkor.
“Telegramda sinfdoshlar guruhiga nashid yuborgani uchun 3 yilga qamalgan Jahongirning ota-onasi. Ayniqsa, onaizorga qarang. 19 yoshli o‘g‘lining bunchalik qattiq jazolanishi uni qanchalar ezib qo‘ydi. Yaxshiliklardan umidimiz bor edi. Ammo ortga chekinish yo‘q, insholloh. Qo‘limizdan kelgan barcha sabablarni qilamiz. Robimizning marhamati keng, barchasi O‘ziga oson”, — deb yozgan ijtimoiy tarmoqlar faoli Muhammad Temur Aʼzam.
Shu bilan birga, sud jarayonini kuzatgan bloger Olimjon Haydarov ham o‘z fikrlarini yozdi.
“Jahongir 2022-yilning oktyabr oyida YouTube‘da nashida eshitib qolgan (maʼnosini tushunmagan, chiroyli musiqasini yoqtirgan), saqlamagan, shunchaki qo‘shiq linkini 10 nafar sinfdoshlari bo‘lgan Telegram guruhga tashlagan. Birorta guruh aʼzosi linkni ochmagan, qiziqmagan ham (guvohlik va tushuntirish xatlari bor). Hammalari IIB binosiga olib kelingach, u linkdagi qo‘shiq nashida ekanini bilishgan. Yaʼni Jahongirni harakati hech qanday ijtimoiy xavf tug‘dirmagan.
Shunday bo‘lsa-da, IIB xodimlari unga nisbatan Jinoyat Kodeksining 244¹-moddasi, 3-qismi, “g”qismi (oxirgi vaqtlarda IIB uchun bu modda navbatchi moddaga aylanib qoldi) bilan ayblov eʼlon qilgan, sud esa bu ayblovni deyarli o‘zgarishsiz tasdiqlab yubordi. Sudlar qachon adolat bilan hukm qilsa, keyin odamlarni ularga ishonchi qaytadi. Bugungi sud majlisi mutlaq adolatsiz o‘tdi, deb hisoblayman. Qonunda ham sudlar aynan adolat va qonunga asoslanib hukm chiqarishlari kerakligi ko‘rsatilgan. Lekin hozirda juda ko‘p sudyalarimiz adolat bilan qaror chiqarishmayapti”, – deb yozgan u.
Blogerga ko‘ra, ustozi Jahongir “Narxoz”ga o‘z bilimi bilan davlat granti asosida kirgani, matematikadan noyob qobiliyatli “vunderkind”lardan biri ekanini aytgan. Bunday noyob yoshlar 3-5 foizni tashkil qilishi, ingliz tilini IELTS 6,5 darajasida bilishini taʼkidlagan.
“Bitta musiqa eshitish qanday qilib davlatga xavf solishi mumkin? Nega rostdan ham xalqni talayotgan, vatanni bo‘lib bo‘lib sotayotganlarni ko‘rmaslikka olasizlar? Bu kabi umuman aybsiz go‘daklarni qanchasini qamab yuborishgan, Allohga ayon, internetga chiqib qolganini ko‘ryapmiz xolos”, — deya fikr bildirgan u.
“O‘zbekistonda shakllangan adolatsiz tizimning ramzi: millatdan millionlab dollar o‘margan yoki yetimlarni zo‘rlagan amaldorlar shartli jazolanayotgan bir paytda, oddiy diniy qo‘shiq deb 3 yilga qamalib ketgan talabaning ota-onasining holati”, – deb yozgan jurnalist Sardor Salim.
Bloger Usmon Aliyev ham shu mazmundagi post qoldirgan.
“Siz ko‘rib turgan yigitni, birgina nashida yuborgani uchun 3 yilga ozodlikdan mahrum qilishdi. O‘zbek qizlarini zo‘rlab, ularni nomusiga tegib kelayotgan ifloslarni esa, ishidan bo‘shatdi, ja bo‘lmasa uy qamog‘i. Bu hukumat o‘ylamasin biz unutib yuboramiz deb. Hali hammasini badali albatta bo‘ladi. Bu dunyoning o‘zida xor bo‘lasan, butun dunyoga sharmandalar”, — deb yozgan u.
“Bir yil avval kichik bir guruhchaga tashlangan nashid uchun 3 yil. Zulm bu! Kichik, bilmasdan xato qilgan yosh farzandiga og‘ir jazo bergan otaning ishiga o‘xshaydi. Insof qani, adolat qani, himmat, bag‘rikenglik qani”, — deya yozg‘iradi bloger Sanjar Said.
“Jahongirga o‘xshab nashid, maʼruza bahonasida qamalgan va qamalayotgan yigit-qizlar juda ko‘p”, — deb yozadi Facebook faoli Jamoliddin Muhammadjon.
Umuman olganda, sud hukmi to‘g‘risida juda ko‘plab faollar tanqidiy mazmundagi fikrlar bildirmoqda.
Jahongirning yaqinlari ham sud hukmidan norozi ekanligini bildirib, apellyatsiya shikoyati berishlarini maʼlum qilgan.
Izoh (0)