O‘zbekistonda elektrosamokatlardan foydalanishda yosh chegarasini joriy etish taklif etildi

O‘zbekistonda elektrosamokatlarda harakatlanishni cheklash taklif etildi. Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar institutiga ko‘ra, mamlakatda mazkur transport vositalarining betartib harakatlanishi piyodalar, velosipedchilar va avtomashinalar uchun qator muammolarni yuzaga keltirmoqda.

2022-yilning aprel oyida Toshkentda birinchi kikshering xizmati ishga tushirildi va qisqa vaqt ichida ommalashdi. Biroq mazkur transport vositalarining betartib harakatlanishi piyodalar, velosipedchilar va avtomashinalar uchun qator muammolarni yuzaga keltirmoqda.

Ta’kidlanishicha, O‘zbekistonda amaldagi yo‘l harakati qoidalariga “elektr samokat” tushunchasi kiritilmagan. Mazkur qurilmalarni qulay shahar transporti sifatida rivojlantirish uchun qonunchilikni takomillashtirish va ulardan foydalanishni tartibga solish maqsadga muvofiq. Xususan:

• yo‘l harakati qoidalariga “elektr samokat” tushunchasini kiritish va ulardan foydalanish tartibini belgilash;
• piyodalar serqatnov hududlarda tezlikni avtomatik pasaytirish texnologiyasini qo‘llash;
• qurilmadan bir vaqtning o‘zida ikki kishining foydalanishi, shuningdek, mast holatda boshqarishning oldini olish mexanizmini ishlab chiqish;
• qurilmalardan foydalanishda yosh chegarasini joriy etish (Face-ID texnologiyasidan foydalanish);
• elektr samokatlarni tunda ijaraga olishni cheklash;
• elektr samokatlar turadigan maxsus joylarni tashkil etish.

Xalqaro tajriba

Elektr samokatlar bilan bog‘liq noxush hodisalar statistikasiga muvofiq, Italiyada so‘nggi ikki yil ichida elektr samokatlar ishtirokida ro‘y bergan yo‘l transport hodisalari (YTH) oqibatida 17 kishi vafot etgan. Fransiyada bo‘lsa 2022-yilda elektr samokatlar 27 kishining hayotiga zomin bo‘lgan. Xususan, Parijda 3 kishi hayotdan ko‘z yumgan va 459 kishi jarohatlangan. 

Buyuk Britaniyada 2021-yil 10 nafar foydalanuvchi to‘qnashuv oqibatida olamdan o‘tgan, 331 nafari og‘ir jarohat olgan. Germaniyada 2022-yilda elektr samokatlar ishtirokida jami 442 ta baxtsiz hodisa ro‘y bergan.

Shu bois xorijiy mamlakatlarning hukumatlari qurilmalardan foydalanishni tartibga solishga qaratilgan bir qator chora-tadbirlarni ko‘rmoqda. Xususan:

2023-yilning aprel oyida Parijda o‘tkazilgan referendumda ishtirok etganlarning 90 foizi ushbu transport vositalarini ta’qiqlash tarafdori ekanligini bildirgan. 2022-yilda Xelsinkida dam olish kunlari yarim tundan keyin elektr samokatlarni ijaraga olish ta’qiqlangan.

Yaponiyada elektr samokatda davlat raqami va yon oynalari bo‘lishi kerak, shuningdek, ularning piyodalar yo‘lagida harakatlanishi ham ta’qiqlangan. Buyuk Britaniyada elektr samokatdan foydalanuvchida Q toifali haydovchilik guvohnomasi bo‘lishi darkor.

Daniya, Ispaniya va Norvegiyada maxsus dubulg‘a kiyish 2022-yildan boshlab minimal texnik standart sifatida joriy qilingan. Rossiyada 2023-yildan elektr samokatlardan foydalanuvchilarning yuk va boshqa yo‘lovchilarni tashishi ta’qiqlangan.