• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12653.48
    • RUB159.75
    • EUR14871.64
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +31°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Nima uchun 50 yoshdan oshganlarga yarim tayyor mahsulotlarni iste’mol qilmaslik tavsiya etiladi?

    Bugun sosiska, kolbasa, dudlangan go‘sht va muzlatilgan yarim tayyor taomlar nimasi bilan organizmga ziyon keltirishi mumkinligi va nima uchun ellik yoshdan so‘ng (hatto undan oldin ham!) ulardan voz kechishingiz kerakligini muhokama qilamiz.

    Qayta ishlangan go‘sht nima?

    Yog‘siz go‘sht, shubhasiz, foydali. Kurka va tovuq go‘shti — yuqori proteinli mazali va sog‘lom taomlarni tayyorlash uchun ajoyib imkoniyat. Ammo agar go‘sht terisi bilan sanoat go‘sht maydalagichda bir necha marta o‘tkazilgan, qattiq tuzlangan, ziravorlar bilan xushbo‘ylangan holda qadoqlangan bo‘lsa, bunday mahsulotlardan deyarli hech qanday foyda yo‘q, aksincha, sog‘liqqa zarar yetkazadi.

    Gap qaysi mahsulotlar haqida ketmoqda?

    Mana bir nechta misollar:

    • Sosiska;
    • Kolbasa;
    • Dudlangan go‘sht;
    • Konservalangan go‘sht.

    Nima uchun bunday mahsulotlar zararli?

    Statistikaga ko‘ra, ratsionida qayta ishlangan oziq-ovqatlar ko‘p bo‘lgan odamlar sog‘lom turmush tarzini olib borish ehtimoli kamroq. Ular yangi meva va sabzavotlarni kamroq iste’mol qiladi.

    Muayyan mahsulotlarning zarari va foydalari haqida tadqiqot olib boradigan olimlar aniqroq natijalarga erishish uchun ushbu omillarni hisobga olishga harakat qiladilar. Bir qator tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, qayta ishlangan go‘sht mahsulotlarini tez-tez ishlatish surunkali kasalliklarning rivojlanish xavfini oshiradi.

    Bularga quyidagilar kiradi:

    • Yuqori qon bosimi;
    • Yurak-qon tomir kasalliklari;
    • Surunkali obstruktiv o‘pka kasalligi (KOAH)
    • Ichak va oshqozon saratoni.

    Nitratlarning nima ahamiyati bor?

    Nitratlar o‘z-o‘zidan xavfli emas. Ammo ularning ba’zilari oziq-ovqatda (yoki organizmda) nitritlarga, boshqalari esa kanserogen nitrozo birikmalariga aylanishi mumkin.

    Go‘shtning qizil rangini saqlab qolish, ta’mi o‘zgarishiga qarshi kurashish va saqlash vaqtida buzilishning oldini olish uchun go‘sht mahsulotlariga oz miqdorda nitritlar qo‘shiladi.

    Umuman olganda, bu o‘rinda hech qanday qo‘rqinchli narsa yo‘q — kolbasadagi bir chimdim nitrit ovqatdan zaharlanishdan ko‘ra yaxshiroqdir.

    Nitrozo birikmalariga aylantirilgan nitrit kanserogen ta’sirga ega bo‘lishi mumkin.

    Nitrozaminlarning mumkin bo‘lgan manbalari:

     

    • Qayta ishlangan go‘sht mahsulotlari;
    • Talabga javob bermaydigan ichimlik suvi;
    • Tamaki tutuni;
    • Tuzlangan sabzavotlar.

    Oziq-ovqat mahsulotlarida nitrozaminlar, asosan, qayta ishlangan go‘sht mahsulotlariga yuqori harorat bilan (130 gradusdan yuqori) ta’sir qilganda, masalan, kolbasa qovurilganda hosil bo‘ladi.

    Nima uchun dudlangan go‘sht zararli?

    Go‘shtni dudlab pishirish — uni uzoqroq saqlashning eng qadimgi usullaridan biri, shuning uchun ko‘pchiligimiz go‘shtdagi bu hid va ta’mni yaxshi ko‘rishimiz ajablanarli emas.

    Biroq dudlash jarayoni polisiklik aromatik uglevodorodlar (PAH) kabi potensial zararli moddalarni ishlab chiqaradi. Bunday moddalar organik xomashyo — ko‘mir, yog‘och, tamaki, oziq-ovqat va boshqalarni yoqish paytida hosil bo‘ladigan birikmalardir. Zararli moddalar tutun bilan dudlangan mahsulotlar yuzasiga, shuningdek, ochiq olovda, panjara yoki pechda pishirilgan go‘shtga tushadi.

    Tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, polisiklik aromatik uglevodorodlarning bir qismi ham sog‘liqqa zarar yetkazishi mumkin, shu jumladan, saraton xavfini oshiradi.

    Shuningdek, go‘sht yoki baliqni yuqori haroratda pishirish geterosiklik aminlarning (HA) hosil bo‘lishiga olib keladi. Bunday usulda tayyorlangan taomni tanovul qilish yo‘g‘on ichak, ko‘krak saratoni xavfini oshirishi mumkin. Shu bois go‘shtni past haroratda yoki bug‘da pishirishni afzal ko‘rish, kuyib pishgan go‘shtdan voz kechish lozim.

    Tuzning xavfi qay darajada?

    Deyarli barcha go‘sht delikateslari tuzga to‘yintiriladi — bu nafaqat ularni mazali qiladi, balki konservant sifatida ham ishlaydi.

    Tuz bilan bog‘liq muammo — bir nechta tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, natriyga boy parhez oshqozon saratoni xavfini oshiradi. Olimlar tuz Helicobacter pylori bakteriyalarining ko‘payishini kuchaytirishi mumkinligini aniqladi. U oshqozon yarasini keltirib chiqaradi, bu saraton uchun xavf omilidir.

    Qayta ishlangan oziq-ovqatlardagi yog‘lar nima uchun zararli?

    Delikates go‘shtlari odatda juda yog‘li (bu ularni mazali qiladi) bo‘ladi, ammo bu yog‘larning deyarli barchasi to‘yingan bo‘lib, semirish va yurak kasalliklariga olib keladi. Turli to‘yingan yog‘ manbalari kolbasa va boshqa mahsulotlarga hajmni oshirish va xarajatlarni kamaytirish uchun qo‘shiladi.

    Muzlatilgan oziq-ovqatlar haqida nima deyish mumkin?

    Muzlatilgan chuchvara — agar ular odatiy ingrediyentlar bilan tayyorlangan va ortiqcha narsalar qo‘shilmagan bo‘lsa, ajoyib taomdir. Afsuski, do‘kondan muzlatilgan bunday yarim tayyor ovqatlarni xarid qilganingizda, ular tarkibida ko‘p miqdorda tuz, to‘yingan yog‘, ortiqcha shakar va kraxmal yo‘qligiga ishonch hosil qila olmaysiz.

    Bu holda vaqtni tejash salomatlikka tobora ko‘proq salbiy ta’sir ko‘rsata boshlaydi. Shu bois mazali sog‘lom taomlarni o‘zingiz tayyorlashga vaqt ajrating va uni muzlatib qo‘ying.

    Uzoq yillar davomida sog‘lom bo‘lish uchun sabzavot, meva, don, yog‘siz go‘sht va yog‘li baliqlardan iborat parhezga rioya qilish kerak. Albatta, hayotning ritmi har doim ham har kuni ovqat pishirishga imkon bermaydi. Bu vaqtda konserva va muzlatilgan ovqatlar yordamga keladi. Lekin aql bilan tanlang — “tushonka” o‘rniga konservalangan baliq, chuchvara o‘rniga muzlatilgan mevalar va kamroq tuz bilan qadoqlangan sabzavotlar (masalan, loviya) va hokazo.

    Mavzuga doir:

    • 40 yoshdan so‘ng hamma isteʼmol qilishi kerak bo‘lgan qarishga qarshi 9 ta mahsulot
    • Tez tayyor bo‘ladigan lapshalarni isteʼmol qilish nima uchun zararli?
    • Diyetologlar saraton xavfini oshiruvchi kanserogenlar yashiringan 7 ta oziq-ovqat guruhini maʼlum qildi
    30.03.2023, 17:32   Izoh (0)   8571
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Chiroyli qomatga erishish uchun ko‘pchilik amal qiladigan odatlar. Aslida ular foyda bermasligi aniqlandi 

    30.03.2023, 09:16

    Umurtqa pog‘onasi churrasini davolash: jarrohlik amaliyoti zarurmi?

    29.03.2023, 17:30

    Kamroq kasal bo‘lish uchun immunitetni qanday oshirish kerak?

    29.03.2023, 13:48

    Har kuni avokado iste’mol qilinsa, organizmda qanday o‘zgarishlar kuzatiladi?

    28.03.2023, 18:59

    Xavfli kasallik sanaladigan qandli diabetning 9 ta alomati

    28.03.2023, 17:59

    Charchoq va holsizlikning eng keng tarqalgan 11 sababi

    28.03.2023, 13:30
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    O‘zbekistonda tibbiy sug‘urta nima uchun zarur: shifokor qarashi va Neo Insurance tajribasi


    Mirzo Ulug‘bek tumanida joylashgan yirik ko‘chmas mulk auksionga qo‘yildi


    Sug‘urta sohasidagi uzoq kutilgan islohotlar: manfaatlar qonun himoyasida 


    Vaqt sinovidan o‘tgan tarmoq: 33-yillik faoliyat, 12 million foydalanuvchi tanlovi va mobil aloqaning yangi arxitekturasi


    Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi magistratura dasturlariga qabul jarayonlari davom etayotganini ma’lum qiladi


    OKMKda yangi sulfat kislota sexi qurilmoqda


    Visa Kapitalbank bilan Xitoyga: WeChat Pay va Alipay orqali naqd pulsiz to‘lovlar – erkin, oson va xavfsiz


    Mobiuz — 8 milliondan ortiq abonentlar tanlovi 


    Navoiy innovatsiyalar universiteti 2 milliard so‘mlik grant dasturini e’lon qildi 


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    Kia Sonet va ADM Global: O‘zbekiston avtomobil klasterini mahalliylashtirilishiga qariyb 260 mln AQSH dollari miqdorida sarmoya


    Yandex Music’da jazirama kayfiyat uchun maxsus “Chilla” bo‘limi paydo bo‘ldi


    “Euromoney” talqinida “O‘zsanoatqurilishbank” O‘zbekistonning eng yaxshi banki deb e’tirof etildi


    “Biznesni rivojlantirish banki” 2025 yilda 138 mingdan ortiq fuqaro bandligini ta’minladi


    “O‘zbekinvest” sug‘urta kompaniyasi 2025-yilning I yarim yilligi yakunlarini eʼlon qildi

     

    Tavsiya etamiz

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25

    “Rossiya allaqachon katta og‘alik maqomini yo‘qotib bo‘ldi”. Ukraina urushi postsovet hududida nimalarni o‘zgartirdi?

    24 iyul, 15:15

    Nildan Frot daryosigacha: maxfiylikdan tobora reallikka aylanib borayotgan “Katta Isroil” konsepsiyasi

    22 iyul, 12:22
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Ichki ishlardan pensiyaga chiqqanlar pul evaziga huquqbuzarliklar profilaktikasiga jalb etiladi

    O‘zbekiston | 27 iyul, 10:05

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    Dunyo | 27 iyul, 09:25

    Toshkentda 100 MVt quvvatli elektr energiyasini saqlash tizimi quriladi

    O‘zbekiston | 27 iyul, 08:55

    AQSH Ukraina dronlarini sotib olish uchun 30 mlrd dollarlik shartnoma tuzishi mumkin

    Dunyo | 27 iyul, 08:31

    Nigeriyada gumanitar vaziyat: 6 oyda qariyb 700 bola ochlikdan halok bo‘ldi

    Dunyo | 26 iyul, 23:57

    AQSHda shtatlarga migrantlarni saqlash markazlari qurish uchun 608 mln dollar beriladi

    Dunyo | 26 iyul, 23:47

    Qatar Yevropa Ittifoqiga gaz ta’minotini to‘xtatish bilan tahdid qildi

    Dunyo | 26 iyul, 23:19

    “Qaytmas bo‘lib ketdi”. Rossiyaning yagona aviatashuvchisi sotilishi yoki utilizatsiya qilinishi mumkin

    Dunyo | 26 iyul, 23:07

    UFC on ABC 9. Abu-Dabidagi musobaqaning ilk janglarining birida o‘ziga xos natija qayd etildi

    Sport | 26 iyul, 23:06
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.