Afsonaviy bokschi Muhammad Alining basseynda mushtlarini mahkam siqqan holdagi surati juda mashhur. Ushbu surat sport tarixidagi eng ajoyib va chiroyli kadrlardan biri.
Suv ostida suratga olish g‘oyasi Alining o‘ziga tegishli, biroq bu jurnalga yoqmagan
1961-yil, Mayami. 19 yoshli bokschi Kassius Kley Sports Illustrated jurnali uchun ilk fotosessiyaga tayyorlanmoqda. Fotosessiyaga sabab — Rim Olimpiadasidagi oltin medal. Kley joylashgan mehmonxonaga (qora tanlilarning qolishiga ruxsat beruvchi kam sonli mehmonxonalardan biri) unchalik taniqli bo‘lmagan fotograf Flip Shulke tashrif buyuradi. Keyinchalik Kubadagi inqilob, Jon Kennedining so‘nggi kunlari uning obyektiviga tushadi va Shulkeni butun dunyo taniydi.
Shulke sportga oid fotosuratlarini ko‘rsatib, yosh bokschini suhbatga chorlaydi. Kleyni suv chang‘ichilari hayratga soladi va Shulke unga boks zarbalarini suv ostida olish taklifini beradi. Kassius fotografga doim basseynda jeblarni mashq qilishini, suv qarshiligi tufayli zarbalar kuchliroq chiqishini tushuntiradi. Shulke esa darhol akvalangni kiyib, kamerasini suv ostiga tushiradi.
“Kassiusning suv ostida turli zarbalarni mashq qilayotgani suratga oldim. Keyin uning suv tubida bokschi uchun ideal holatda turganini ko‘rib qoldim va zudlik bilan oltitaga yaqin kadr suratga tushirdim”, — yodga oladi Shulke.
To‘g‘ri, o‘sha vaqtda bu suratlar Sports Illustrated uchun tushirilmagandi. Jurnal muharrirlari suv ostida suratga olish g‘oyasini yetarlicha baholay olmasdan, uni kulgili deb atagan va Shulkedan bokschilarni boshqa rasmga olmaslikni so‘ragan. Murosa sifatida muharrirlar fotosuratlarni Life jurnaliga sotishga ruxsat bergan, u yerda esa mashhurlikka erishgan hozirgi suratdan boshqa qolgan beshtasi nashrga beriladi. Bu Shulkeni qattiq xafa qiladi, keyinchalik uning o‘zi ushbu suratni e’lon qiladi.
Surat ostida Kleyning iqtibosi ham keltiriladi: “Meni ringdagi eng tezkor og‘ir vaznli bokschi deyishadi. Barchasi suv ostidagi mashg‘ulotlar tufayli”.
Lekin bu faqatgina suratga tushish uchun ishlatilgan yolg‘onligi ma’lum bo‘ldi. Ali hayotida bir martagina suv ostida mushtlarini silkitgan. Lekin bokschilar uchun basseynda mashq qilish odatiy holdir: ushbu mashg‘ulotlar bo‘g‘inlar uchun foydali, mushaklardagi og‘riqni kamaytiradi va ringda muvozanatni saqlashga yordam beradi. Masalan, Entoni Joshua Aleksandr Povetkinga qarshi jang oldidan milliy tayyorlov markazi suzuvchilari bilan birga mashg‘ulot o‘tkazgan. Deontey Uaylder esa hayotida umuman yugurmagani, suzish — organizmga ko‘proq foyda keltirishini ta’kidlaydi.
Ali bokschilarning odatiy suratlaridan farqlanib turish uchun barchasini o‘ylab topgan
Hikoyaning tub burilishi Kley Muhammad Aliga aylanganidan so‘ng, Shulke bilan uchrashgach, sodir bo‘ldi. Ular birgalikda fotosuratlarni ko‘rib chiqdi va Ali suv ostida tushgan suratini ko‘rgach, Shulkega ko‘zini qisib qo‘ydi. Shundagina fotograf basseyndagi mashqlar shunchaki o‘ylab topilganini tushundi. “U murabbiyi bilan birgalikda buni o‘ylab topgan ekan. Ali, hattoki, suzishni ham bilmagan. U hammani aldadi va natijada ajoyib suratlar paydo bo‘ldi. Shunday bo‘lsa-da, bu ishdan faxrlanaman”.
Yolg‘on 1990-yillarning oxirida fosh bo‘lgan va bu vaqt davomida suv ostida mashqlar, kundalik yugurishlar, sparringlar va shaxsiy mashg‘ulot lageri Muhammad Alining nega bunday zo‘r bokschi ekanligi sirining bir qismi edi.
Ammo Alining o‘zi hech qachon suv ostida tushgan suratiga izoh bermagan. Faqat uning murabbiyi Anjelo Dandi kulib, Ali sayoz basseynda yugura olishini ta’kidlagandi. Shulkening fikricha, yosh Ali o‘z imiji uchun doimo qayg‘urgan, u muntazam ravishda fotosessiyalarda qatnashishni istamagan bo‘lsa-da, butun dunyo xotirasida qoladigan suratga tushishni xohlagan. Shu tariqa Ali provokator va shoumenning ishini ko‘rsatdi va faqat bu keyinroq ma’lum bo‘ldi.
Ali suv ostida juda qiyin vazifani uddalagan, chunki, mutaxassislarning fikricha, suv tubida suratga tushish oson emas: “Bu surat juda tabiiy. Suv ostida suratga tushish juda qiyin. Bir necha soniya bo‘lsa ham o‘zingizni muayyan holatda ushlab turish uchun mushaklarni kuchli nazorat qilish kerak bo‘ladi”.
Fotograf butun faoliyati davomida 300 mingdan ortiq suratlarni e’lon qilgan, biroq aynan Alining surati mashhurlikka erishdi. OAV vakillari Shulkedan faqat shu surat haqida so‘rardi. Suratning asl nusxasi kimoshdi savdosiga qo‘yilgan va uni hali ham 26 ming yevroga xarid qilish mumkin.
Nega shu surat yodda qoldi? Fotograf bunga izoh beradi: “Bokschining boshi ustidagi suvda paydo bo‘lgan mavhum aksi, suvdagi mukammal pozitsiyasi, basseynga tushib turgan yorug‘lik, Kleyning sinchkov nigohi”.
Izoh (0)