Qozog‘iston parlamenti o‘zi e’lon qilgan tenderlarni o‘zi yutmoqda
“Daryo”ning Qozog‘istondagi muxbiri Qozog‘iston parlamenti o‘zi e’lon qilgan tenderlarni qanday qilib o‘zi yutishini aniqladi. Tadqiqotida muxbir davlat xaridlari veb-sayti va MTTB (Moddiy-texnik ta’minotni boshqarish) ma’lumotlaridan foydalandi.
Davlat xaridlari portaliga ko‘ra, barcha tenderlarning asosiy ulushi bir manbadan to‘g‘ridan to‘g‘ri shartnomalar tuzish orqali o‘tkaziladi. Bu nafaqat shartnomasi imzolangan xaridlarga, balki kelajakda rejalashtirilgan xaridlarga ham tegishli.
Qozog‘iston respublikasining davlat xaridlari to‘g‘risidagi qonunida 50 ga yaqin bandlar mavjud bo‘lib, ular shu tarzda tender o‘tkazish uchun asos bo‘lishi mumkin. Masalan, siyosiy barqarorlikka tahdid mavjud bo‘lganda tovar va xizmatlarni sotib olish, ularni terrorizm va ekstremizmga qarshi kurash yoki referendum va saylovlarni tashkil qilish uchun xarid qilish.
Ushbu usul raqobatbardosh ko‘rinmaydi. Gap shundaki, u xarid to‘g‘risida e’lon joylashtirishni va shunga mos ravishda tender o‘tkazishni nazarda tutmaydi. Jarayon buyurtmachi va yetkazib beruvchi o‘rtasida to‘g‘ridan to‘g‘ri shartnoma tuzish orqali amalga oshiriladi.
2023-yil uchun shartnomalari tuzilgan MTTB tenderlari ro‘yxatida to‘g‘ridan to‘g‘ri shartnoma tuzilmasdan faqat bitta davlat xaridi amalga oshirilgan. Rejalashtirilgan xaridlarda ko‘pincha bitta manbadan xaridlar ko‘rsatiladi. Shuni ta’kidlash kerakki, MTTB ko‘pincha maxsus bo‘linmalaridan tovar va xizmatlarni xarid qiladi. Shu tariqa elektron ovoz berish tizimlari, konferensiya tizimlari, kabel va sun’iy yo‘ldosh televideniyesiga texnik xizmat ko‘rsatish bo‘yicha 967,6 million tenge (2 083 520 AQSH dollari) miqdoridagi shartnoma MTTB tomonidan shaxsiy Muhandislik markazi bilan imzolangan.
Parlament palatalarining majlislarini vizual va audioyozuv tarzida olib borish uchun asbob-uskunalar sotib olish, shuningdek, 769,4 million tenge (1 656 739 AQSH dollari) miqdorida kompyuter texnikasini o‘rnatishda ham aynan shu tashkilot (Muhandislik markazi) tanlangan. O‘z navbatida, MTTB ma’muriy binolar direksiyasi mansabdor shaxslarning xizmat xonadonlariga 3,5 million tenge (7537 dollar)ga xizmat ko‘rsatadi.
Svetlana Shesternyova, Olmaota
