Yevropada gaz narxining pasayishi AQSH gazini qit’aga yetkazib berishning bosqichma-bosqich qisqarishiga olib keldi. Buning ortidan jo‘natmalarning bir qismi Osiyoga yo‘naltirila boshlandi. Bu haqda “Kommersant” xabar bermoqda.
Platts ma’lumotlariga ko‘ra, yanvar oyining 20 kunida AQSHdan eksport qilingan LNG’ning qariyb 64 foizi Yevropaga jo‘natilgan, bu ko‘rsatkich 2022-yilning to‘rtinchi choragida o‘rtacha 70 foizni tashkil etgan.
Shu bilan birga, Xitoy iqtisodiyotining blokirovkalardan keyin bosqichma-bosqich ochilishi fonida Osiyoga yuk tashish ulushi to‘rtinchi chorakdagi 22 foizdan 29 foizga ko‘tarilgan.
Yanvar oyida Yevropada gaz narxi issiq ob-havo, yetarlicha zaxiralar va shamol ishlab chiqarishning ko‘payishi tufayli ming kub metr uchun deyarli 600 dollargacha arzonlashdi.
Natijada, yanvar oyi o‘rtalariga kelib Osiyodagi spot LNG narxlari Yevropadagi narxlardan oshib ketdi, bu esa odatda yuklarning tarqalishiga olib keladi.
Shu bilan birga, AQSHdan Osiyoga eksport qilingan taqdirda Panama kanali orqali o‘tish uchun pul to‘lash zarurati, shuningdek, tankerlarning tanqisligi hisobga olingan holda, tafovut katta oqimga olib keladigan darajada bo‘lmayapti.
2022-yilda Qo‘shma Shtatlar Yevropaga LNG’ning eng yirik yetkazib beruvchisiga aylandi (ma’lumotlarga ko‘ra, 38,9 million tonna). Rossiya Yevropa Ittifoqiga LNG yetkazib berish bo‘yicha ikkinchi o‘rinni egalladi va Qatardan oldinda bo‘ldi.
Yevropada gaz narxi sovuq ob-havo tufayli yanvar oyining ikkinchi yarmida biroz tiklana boshlagan bo‘lsa-da, hozircha yaqin oylarda narxlarning sezilarli darajada oshishi istiqbollari yo‘q.
Bundan tashqari, tahlilchilar orasida Yevropa Ittifoqi mamlakatlari qishdan kutilganidan yuqori zaxiralar bilan chiqishi aniqlansa, yozda qit’ada narxlarning sezilarli pasayishi kutilishi mumkin degan fikr tobora ommalashib bormoqda.
Gaz omborxonalari to‘ldirilishi bilan Yevropada iste’molning qisqarishi uzoq muddatli ko‘rinishi va yozda Osiyoda iste’mol ham zaif bo‘lishi mumkinligini hisobga olsak, Yevropa bozorida LNG haddan tashqari ko‘payishi mumkin.
Xuddi shunday holat 2020-yil pandemiya davrida ham kuzatilgan, o‘shanda jahonda gaz narxi ming kub metr uchun 100 dollargacha pasaygan edi. Biroq mazkur holat ham Yevropa va Osiyoda iste’mol keskin o‘sishi mumkin bo‘lgan qishga yaqin narxlarning keskin o‘sishi ehtimolini inkor etmaydi.
Yuqori o‘zgaruvchanlik va noaniq narx holati yevropalik iste’molchilarni Rossiya hajmining haqiqiy yo‘qolishiga qaramay, uzoq muddatli LNG shartnomalarini tuzishga shoshilmaslikka majbur qilmoqda.
Shunday qilib, 2022-yilda Amerika LNG’ga talab keskin oshganiga qaramay, faqat ikkita loyiha (13,3 million tonna uchun Venture Global va 11,4 million tonna uchun Corpus Christi uchinchi bosqichi) yakuniy investitsiya qarori (FID) bosqichiga yetdi. Biroq, yana kamida to‘rtta loyiha 2023-yilda FID’ni qabul qilishni kutmoqda.
Izoh (0)