Aktyorlar orasida turli-tuman rollarni ijro etsa-da, tomoshabinlar uchun birgina obrazi bilan yodda qolgan ijodkorlar nihoyatda ko‘p. Ular “tashrif qog‘ozi”ga aylangan rollarining yaratilishini quyidagicha eslashadi.
“30 yildan beri aka Sharifman”
“Aka Sharif Toshkentda” filmi 1993-yili suratga olingan. Unda bosh rollarda birini ijro etgan O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan artist Tolib Xojiyev 30 yildan buyon tomoshabinlarga “Aka Sharif” nomi bilan tanish. Ajablanarlisi, unga hayotda aka Sharif deb murojaat qiladiganlar ko‘plab topiladi.
— Tolib Xojiyevni unchalik tanishmaydi, ammo aka Sharifning muxlislari ko‘p. Bu rolning yaratilishida televideniyening sobiq rahbari Elbek Musayevning xizmati katta bo‘lgan. Aka u buxorocha shevada gapiradigan rol haqidagi g‘oyani bermaganida, balki bunday film yaratilmasmidi?! “Aka Sharif Toshkentda” filmidagi avval Sharif va Ma’ruf ismli obrazlar teleminiatyuralar teatrida namoyish etilgan. Undan keyin Sharof Boshbekovning yordami bilan film ssenariysi yozilgan. Buxorocha sof yumorga boy film sabab xalq mehrini qozondim, — deydi aktyor Tolib Xojiyev.
“ ‘Tog‘lik kuyov’ bo‘lishni istamagandim”
Yo‘lchi Ortiqov nafaqat aktyor, kaskadyor va sport ustasi hisoblanadi. U aktyor bo‘lib tanilmasidan avval bir muddat kaskadyorlik ham qilgan. “Tog‘lik kuyov” filmining rejissyori Mashrab Kimsanov bilan Qozog‘istonda suratga olish maydonchasida tanishgan. U Mashrab Kimsanovga kaskadyor bo‘lib, uning “yonish” sahnasini ijro etgan.
— O‘zbekiston davlat san’at va madaniyat institutini tamomlaganimdan so‘ng ketma-ket ikkita tarixiy filmga taklif qilishdi. 1998-yil rahmatli Shuhrat Abbosov “Jaloliddin Manguberdi” filmini suratga olishni rejalashtirgandi. Xuddi shu paytda Habibulla Fayziyevning “Alpomish” filmiga taklif qilindim. Lekin ikkalasida ham suratga tushish nasib qilmadi. “Jaloliddin Manguberdi” filmi ba’zi sabablarga ko‘ra suratga olinmaydigan bo‘ldi. Afsonaviy qahramon Alpomish filmda tryuklarni bajarishi shart emas va ko‘rinishi ham baquvvat bo‘lmasligi kerakligi haqida eshitib, hafsalam pir bo‘ldi. Shundan keyin Mashrab Kimsanov rejissorligida “Tog‘lik kuyov” telefilmi suratga olinadigan bo‘ldi. Unda tog‘lik kuyov — Xolmurod roliga 25 kishi sinovdan o‘tkazilishi lozim bo‘lgan. Mashrab aka: “Rolga ko‘rinishing ham ijrong ham mos kelyapti. Seni tasdiqladik”, dedi. Ammo bu rolda suratga tushgim kelmadi. Bu rol orqali masxarabozga o‘xshab qolaman, keyinchalik odamlar meni jiddiy rolda ko‘risholmaydi, deb o‘ylagandim, — deydi aktyor Yo‘lchi Ortiqov.
“Rol uchun 8 oy lo‘lilarni o‘rganganman”
Elmira Rahimjonova “Charxpalak” seriali suratga olinmasidan avval taniqli emasdi. Bu rol aktrisaning tanilishiga va “Lo‘li Maryam” nomini olishiga sabab bo‘lgan.
— 1997-yili “O‘zbektelefilm”da “Charxpalak” seriali uchun kasting o‘tkazilgan. Lo‘li Maryam roli uchun 30 dan ortiq aktrisalar kasting topshirgan. Yaratganning inoyati bilan ssenariy muallifi va rejissor rolga meni tasdiqlashgan. Ammo muallif Sharof Boshbekov qat’iy talab qo‘ygan. Ya’ni ssenariydagi so‘zlarga o‘zgartirish kiritmasligimni va lo‘li ayollar fe’l-atvorini o‘rganishimni so‘ragan. Aslida bu shevada Samarqand va Qashqadaryodagi shu millat vakillari so‘zlashishar ekan. Muallifning maslahati bilan 8 oy davomida lo‘li ayollarni o‘rganishni boshlaganman. Hatto syomka boshlanishiga bir necha oy qolganda, hayotda ham shu shevada gaplashganman. “Charxpalak” serialidan so‘ng juda ko‘p film va seriallarda suratga tushdim. Ammo tomoshabinlar uchun faqat lo‘li Maryam bo‘lib qoldim. Bundan ba’zida quvonaman, ba’zida esa ranjiyman, — deydi aktrisa Elmira Rahimjonova.
“Checha 40 yilda topgan onam haqida”
O‘zbekiston xalq artist Aziza Begmatova “Otamdan qolgan dalalar”, “Yo‘l bo‘lsin” va “Chashma” kabi mashhur filmlarda suratga tushgan bo‘lishiga qaramay, tomoshabinlar tasavvurida faqatgina checha roli bilan gavdalanadi.
— Checha rolining yaratilishida rejissor Bahodir Yo‘ldoshevning katta hissasi bor. Shu insonning ko‘magi bilan men san’atda o‘zimni topganman desam xato bo‘lmaydi. Teatrda Bahodir Yo‘ldoshev bilan ko‘p gaplashardik, u hayotimga qiziqardi. Mehribonlik uyida o‘sganim, 40 yil deganda tuqqan onam bilan tanishganim, uning fe’l-atvori xullas hammasi haqida unga gapirib berganman. Keyin bilsam u inson bularni jamlab, spektakl yaratishni niyat qilgan ekan. Checha rolining prototipi bo‘lgan Qurbonoy onamning ko‘rinishi, kiyinishi va gap-so‘zlari haqida gapirib berganman.Har bir aktyorning o‘ziga yarasha mahorati bo‘ladi. Rejissor o‘shani kashf etishi kerak. Meni Bahodir Yo‘ldoshev Checha orqali xalqqa tanitdi, — deydi aktrisa Aziza Begmatova.
“Kichkina tabib”dagi Doniyor
— 1998-yilda “O‘zbekfilm”da “Kichkina tabib” filmiga kasting bo‘layotganini aytishdi. Unda yuzta bola qatnashgan bo‘lsa-da, rol menga nasib qilgan. Qarasam, hammasi o‘zim bir yil oldin televizorda ko‘rgan aktyorlarim bo‘lgan. Murod Rajabovni “Temir xotin”da, Rajab Adashevni “Abdullajon”da, Karim Mirhodiyevni “Charxpalak”da ko‘rganman. Bundan tashqari, Fotima Rejametova, Zikir Muhammadjonov, Munavvara Abdullayeva bor edi, borsam aktyorlar ansambli yig‘ilgan, bu ham bir baxt edi. Bu ham o‘zimni erkin his qilishimga turtki bo‘lgan, ular menga rolni ijro etishimga yordam bergan.
O‘sha paytda kinolar lentada olingan, xato qilishga haqqimiz yo‘q edi. Hozirgidek emas edi, bir kun oldin yaxshilab matnni yodlab, ertasi kuni suratga olish jarayonlariga borib, holatga kirib o‘ynalgan. “Kichkina tabib”ning ham bir yutug‘i aktyorlar ansamblining jam bo‘lganidadir, jamoa zo‘r yig‘ilgan edi. Shundan keyin menga “Kichkina tabib”da chiqqan bola deb ta’rif berishadigan bo‘ldi. Kimdir ismimni bilmasa ham, Doniyor deb chaqirar edi, — deydi Dilshodbek Kattabekov.
“Alfiya kampir mahalladoshim edi”
Aktrisa Barno Teshaboyeva bir paytlar Umida Mirhamidovaning “Oq atirgullar” klipida yosh va chiroyli qiz rolini ijro etganligiga ishonish qiyin. Ammo u haqiqatan ham Alfiya kampir rolini yaratmasidan avval ko‘plab rollarni ijro etgan. Ammo unga hammasidan ko‘ra kampir roli omad keltirgan.
— 1989-yili institutdagi ustozlarimiz tomonidan o‘ziga xos rol yaratish borasida topshiriq bo‘lgan. Qaysi rolni sahnaga olib chiqsam ekan deb rosa bosh qotirganman. Shunda mahallamizdagi tatar kampir yodimga tushib, uni kuzata boshladim. Kiyinishi, gapirishi, xatti-harakatlari... Xullas, “Qalpoq”dagi ijodkorlar bilan institutda birga o‘qiganmiz. Ular Alfiya kampir obrazini bilgach, meni ham “Qalpoq”qa taklif etishgan. Alfiya kampir juda mashhur bo‘lib ketdi, hatto o‘z ismim qolib uning nomi bilan chaqiradigan ham bo‘lishdi, — deydi aktrisa Barno Teshaboyeva.
“Maraymamat xo‘roz sabab televizorga chiqqan”
“Qalpoq” ko‘rsatuvining yana bir vakili Rahmonali Suropov Maraymamat rolining yaratilishiga xo‘roz sabab bo‘lgani haqida so‘zlab berdi.
— Sirkda masxaraboz bo‘lib ishlardim. Ammo hamma aktyorlar kabi televideniyega ko‘rsatuv qilish niyatim bo‘lgan. Ammo u paytlari vaziyat ancha boshqacha edi. Ya’ni televideniyega ko‘rsatuv qilish uchun juda ko‘p to‘siqlardan o‘tish kerak edi. Tolib Xojiyevning yordami bilan miniatyuralar teatrida chiqqanman, ammo alohida ko‘rsatuv qilishning gashti boshqacha bo‘ladi. Xullas, rahbarlar ruxsatini olish uchun kanal haqida rolik suratga olishimni maslahat berishni. Bosh qotirib, sirkda foydalanadigan katta qorin va mo‘ylovdan foydalanadigan bo‘ldim. Zotdor xo‘roz olib, uni bir oy davomida qo‘lga o‘rgatdim. Ssenariyga ko‘ra, u televizorni yoqishi va “Yoshlar” kanalini ko‘rishni istashini ko‘rsatish kerak edi. Ayolim bir xonali uyda xo‘roz boqishimga jiddiy qarshilik qilgan. “Mana shu televideniyega intilishimga so‘nggi urinish bo‘ladi”, deb jon-jahdim bilan harakat qilganman. Haqiqatan ham rolik rahbarlarga yoqqan va ko‘rsatuv qilishimga ruxsat berishgan. Maraymamat roli xuddi shu qiyofada “Qalpoq”qa ko‘chgan, — deydi komik aktyor Rahmonali Suropov.
Mavzuga doir:
Izoh (0)