8 soat yoki undan ko‘proq uyqudan keyin ham charchagan holda uyg‘ondingizmi? Ushbu holatni bir necha sabablar bilan izohlash mumkin. The Voice Mag nashri bunga aniqlik kiritdi.
Yetarli miqdorda uxlashdan keyin ham ruhan va jismonan charchoqning kuzatilishi — bu e’tiborsiz qoldirish mumkin bo‘lmagan holat. Muammoni yo‘q qilishning yagona ishonchli yo‘li uning asosiy sababi bilan kurashishdir.
Miyada adenozinning to‘planishi
Uyg‘onishdan oldin so‘nggi bir necha soat davomida odamlar uyquning eng tez fazasini o‘tkazadi, uning asosiy xususiyati miya faolligini oshiradi. Sof vizual tarzda, buni uxlayotgan odamning ko‘z qovoqlari harakatlari bilan aniqlash mumkin.
Aynan shu bosqichda miya hujayralardagi energiya manbai va tashuvchisi bo‘lgan adenozin trifosfatning ortiqcha miqdorini qabul qiladi. Buni uyg‘ongandan keyingi holatga qanday aloqasi bor? Gap shundaki, adenozin hushyorlik va ehtiyotkorlikni bostiradi, uyquni esa rag‘batlantiradi.
Uyquga kech yotish
Tungi boyo‘g‘lilar va yarim tundan keyin yotishga odatlanganlarda uyqu mukammal bo‘lmaydi. Kech uxlash gippokampga ta’sir o‘tkazadi, bu o‘z navbatida his-tuyg‘ular, xotira va diqqat uchun javobgardir. Kech uxlash nafaqat tungi uyquga to‘sqinlik qiladi, balki o‘rganish va xotirani yo‘qotishga ham hissa qo‘shadi. Shuning uchun kech uyquga yotish odatini o‘zgartirish tavsiya etiladi.
Qonda shakarning yetishmasligi
Yotishdan oldin iste’mol qilingan kechki ovqat ham uyquning sifatiga ta’sir qiladi. Bir qator tadqiqotlarga asoslanib, uyqudan oldin shirinliklarni iste’mol qilish ertalab vaziyatni yaxshilashi mumkin. Bu shirinlik va tortlarni ortiqcha iste’mol qilish va darhol issiq o‘ringa yugurish kerak, degani emas. Biroq ratsionda shakar miqdorini minimal darajaga tushiradigan qattiq parhezlar oxir-oqibat uyqu buzilishiga olib kelishini bilib qo‘yish kerak.
Izoh (0)