O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Nuriddin Xoliqnazarov isrof qilish Islom dinida qoralanganini aytib, fuqarolarni bu ishni qilishdan qaytardi.
Dinimiz — o‘rta din. Alloh aytadi: “Biz sizlarni ummatning o‘rtasi, mo‘tadil qildik”. Hamma narsada bizning dinimiz o‘rtancha bo‘ladi. Dinimiz juda ham haddidan oshib ketishni yoqlamaydi va targ‘ib qilmaydi. Shuning uchun hamma narsada chegarani bilmoqlik kerak. Ko‘pchilik isrof deganda faqat mol-dunyoni befoyda sovurishni tushunadi. Ammo bu — keng tushuncha. Eng katta isrof umr hisoblanadi. Chunki inson qiyomatda birinchi bo‘lib so‘raladigan narsa umr bo‘ladi.
Isrof — Alloh yomon ko‘radigan illat. Alloh taolo isrof qilguvchilarni yaxshi ko‘rmaydi. Nimani xor qilsang, bir kun shunga zor bo‘lasan deyishadi. Yerga tushib ketgan bir ushoq nonni ham ko‘ziga to‘tiyo qilib yegan bu xalq bir paytlar mana shu ocharchilikni boshidan o‘tkazgan bobolarimizning ajdodi hisoblanadi.
Ming afsuski, hozir musulmonlar yashaydigan o‘lkalarda ham ovqatlarning isrof bo‘lishi, hatto, nonlarning chiqindiga tashlanayotganini ko‘ryapmiz. Hozir qaysi chiqindixonaga qarangki, u joyda, albatta, non topasiz. Lekin mana shu bir bo‘lak nonni yetishtirish uchun Alloh bizga qancha ne’mat berganini xayolimizga keltirmaymiz.
Kim bizda isrof yo‘q desa, mahallalarimizda bo‘layotgan to‘ylarga nazar tashlasin. Keyingi paytda dabdababozlik, o‘zko‘rsatmalik ko‘payib ketayotgan marosimlar ustiga turli-tuman bid’at va xurofotlar shunchalik darajada qo‘shilyaptiki, to‘ylarimiz shu darajadaki, uni butun dunyo ko‘rsa, hayron bo‘ladigan darajaga keldi. Biz dunyo kezamiz, konferensiyalarda qatnashamiz, ko‘p ulamolar bilan suhbatda bo‘lyapmiz. Hamma bizga hayron — “Nega sizlarda bunchalik darajada to‘yga e’tibor yuqori, go‘yo hayot mazmuniga aylangan?”.
Bundan bir asr avval ma’rifatparvar jadidlarimizdan biri duo qilgan ekan: “Ey Rabbim, xalqimizni to‘y bolasidan o‘zing saqlagin”. Hali hamon bu duo kuchda. Hozir ham shu duoni qilishimiz kerak. Aslida bu balo emas, ne’mat. Lekin to‘yga beriladigan xoyi-havas illatidan saqlanishni so‘raymiz.
Yaqinda ijtimoiy tarmoqlarda kelin-kuyov ustidan qandaydir moslamada pul sochilayotganini ko‘rib qoldim. Bu isrof emasmi, bu takabburlik emasmi? Shunchalik pulingiz ko‘payib ketdimi? Shu darajaga yetgan bo‘lsa, qarindosh-urug‘ingiz, beva-bechoralarning holidan xabar oling. Ahvol shu darajaga yetib bordiki, odam uyaladi.
Pandemiya paytida biroz insofga kelgan edik. To‘y va marosimlarni ixchamlashtirgandik. Lekin hozir yana hamma o‘zbilarmonlik, ko‘zbo‘yamachilik, riyo, musobaqaga o‘tdi. Alloh bizni kechirsin.
Butun musulmonlardan iltimos qilardimki, hamma narsada tejamkorlik bo‘lsin. Alloh taolo bizga hamma narsani o‘lchab bergan. Hamma narsaning hisobi, adadi bor va bu bir kun kelib tugaydi. Hammasi uchun javob beramiz.
Ayniqsa, hozirgi qish kunlarida yana bir isrofning oldini olishimiz kerak. Sovuq kunlar keldi, uylarni isitish masalasi ko‘tarilgan. Elektrni tejash uchun o‘chirish holatlari bor. Ko‘p joylarda energiya yetmayapti. Ammo shaharda, poytaxtda chiroqlar bor, elektr yonib turibdi, gaz bor. Lekin kerak bo‘lmasa ham, hamma xonalarni yoritib qo‘yib, isitayotgan paytimizda qaysidir bir chekka hududlarda insonlar yashayotgani, yurtdoshlarimiz borligini unutmaylik.
Hamma narsada isrofning oldini olishimiz kerak. Ana o‘shanda Alloh bizga ziyoda qilib beradi, — deydi Nuriddin Xoliqnazarov.
Izoh (1)
Бекорга айтилмаган эканда, адабни беадабдан ўрган деб