Tarixdagi eng yirik radioteleskop qurilishi boshlandi (video)

5-dekabr kuni Avstraliya g‘arbida tarixdagi eng katta radioteleskop qurilishi boshlandi, deb xabar bermoqda Euronews.

Loyiha SKA — “bir kilometr kvadrat maydondagi antennalar panjarasi” deb nomlangan bo‘lib, taxminan shuncha maydonda o‘n minglab antennalar joylashadi va bir butun tizim sifatida ishlaydi.

Avstraliyadagi majmua Janubiy Afrikada joylashgan xuddi shunday majmua bilan birgalikda faoliyat olib boradi — u esa bir necha yil avval ishga tushirilgandi.

“Bir-birini to‘ldiruvchi ikkita teleskop qurilishi yakunlanganidan keyin, sayyoraning ikki burchagida joylashgan ikkita qulog‘iga aylanadi va bizga olam qa’ridan kelayotgan eng ahamiyatsiz tovushlarni ham eshitish imkonini beradi — axir aynan ular ilm-fanda shov-shuvni yuzaga keltirib, bizning olam va hayotning kelib chiqishi haqidagi tushunchamizni chuqurlashtiradi”, — dedi Buyuk Britaniya biznes, energetika va sanoat strategiyasi ishlari bo‘yicha vazir Jorj Friman.

Doktor Sara Pirsning aytishicha, SKA observatoriyasi Yerdan o‘nlab yorug‘lik yili masofasida joylashgan yulduz atrofida aylanayotgan sayyoradagi oddiy aeroportning faraziy radarini yoki bo‘lmasa, 225 million kilometr uzoqlikda Marsdagi astronavtning cho‘ntagida turgan mobil telefon signalini tanib olishi mumkin.

Qurilish 2028-yilga kelib yakunlanishi kerak. Katta ko‘lamli loyihada 14 ta mamlakat olimlari va muhandislari qatnashmoqda. Ularning so‘zlariga ko‘ra, teleskop osmonni hozirgidan o‘n ming marta tezroq skanerlash imkonini beradi.

Majmua umumiy nisbiylik nazariyasini tekshiradi va gravitatsiya to‘lqinlarini izlaydi, shuningdek, Katta portlashdan keyingi, ilk yulduzlar endi shakllanayotgan dastlabki bir million yil ichida nimalar yuz berganini aniqlashtiradi va yerdan tashqaridagi hayot izlarini qidiradi.