Si Szinpin baliq haqidagi naql bilan Ukrainadagi nizoni hal qilish yo‘llarini baholadi

Ukrainadagi nizoni siyosiy yo‘l bilan hal qilish barcha Yevropa va Osiyo mamlakatlari manfaatlariga eng ko‘p mos keladi, dedi Xitoy rahbari Si Szinpin Yevrokengash raisi Sharl Mishel bilan muzokaralarda. Bu haqda Xitoy markaziy televideniyesi xabar berdi.

Uning ta’kidlashicha, Xitoy bu masala bo‘yicha prinsipial pozitsiyani egallaydi, mamlakatda esa “Shahar darvozasi yonidagi yong‘in ko‘ldagi baliqqa balo keltiradi” degan eski naql tarqalgan.

Si Szinpin inqiroz kuchayishiga yo‘l qo‘ymaslik, tinchlik o‘rnatilishida qat’iy turish va muzokaralarga ko‘maklashishga chaqirdi. Inqirozning ikkilamchi ta’sirlarini nazorat qilish va yuzaga kelayotgan xavflarga nisbatan ogoh bo‘lish zarur, dedi u. XXR raisi Yevroittifoq Yevropada xavfsizlikning muvozanatlashgan, samarali va mustahkam arxitekturasini yaratishga rahbarlik qilish orqali o‘z vositachiligini oshirayotganini Pekin qo‘llab-quvvatlashini aytdi. Xitoy doim tinchlik tomonida turgan va konstruktiv rol o‘ynashni o‘zicha davom ettiradi, deya ta’kidladi u.

Xitoy va Yevroittifoq o‘rtasida prinsipial strategik kelishmovchiliklar va ziddiyatlar yo‘q, Pekin gegemoniyaga intilmaydi, deya ishontirdi Si Szinpin. U Yevropa mamlakatlari “mafkuraviy ziddiyat”ni yengib o‘tib, “yangi sovuq urush”ning barcha shakllariga qarshi turishiga umid bildirdi.

Noyabr o‘rtalarida Si Szinpin Fransiya prezidenti Emmanuel Makron bilan birgalikda Ukrainada o‘t ochish to‘xtatilib, muzokaralar qayta boshlanishini yoqlab chiqdi. Makron undan “sa’y-harakatlarni birlashtirib”, Rossiya prezidenti Vladimir Putinni Ukraina bo‘yicha muzokaralar stoliga qaytarishni so‘radi.

Mishel to‘rt yil ichida birinchi marta Xitoyga tashrif buyurdi, uning safari Xitoy va G‘arb mamlakatlari o‘rtasida keskinlik kuchayib borayotganiga qaramasdan, Pekin bilan aloqalarni saqlab turishga qaratilgan.

Xitoyning Ukrainadagi urushga munosabati

Rossiya Ukrainada harbiy operatsiya boshlaganidan buyon Xitoy betaraf pozitsiyani egallab, Ukraina hududiy yaxlitligini yoqlab kelayotgandi, ammo sanksiyalar kiritmagan. Rossiyada qisman safarbarlik e’lon qilingach, Pekin harbiy harakatlarga nuqta qo‘yish va tomonlarning xavfsizlik sohasidagi xavotirlarini bartaraf qilish uchun ularni muzokaralarga chaqirdi.

Keyinroq Xitoy Tashqi ishlar vazirligi tomonlar dastlabki shartlarsiz muzokaralarni qayta boshlashi kerakligini aytdi.

Ta’kidlash joiz, Putin va Szinpin Ukrainada Rossiya maxsus operatsiyasi boshlanishidan sal avval, 4-fevral kuni Pekinda uchrashgan. O‘shanda e’lon qilingan qo‘shma bayonotda Xitoy Rossiyaning NATO sharqqa kengaymasligi haqidagi talabini va Yevropada xavfsizlik kafolatlari bo‘yicha boshqa takliflarni qo‘llab-quvvatlagandi. Rossiya prezidenti Vladimir Putin o‘shanda Xitoy raisi Si Szinpinni Ukrainada harbiy operatsiya boshlashi haqida ogohlantirmagan.