Nega tumov uzoq vaqt o‘tib ketmaydi
Har birimiz bir necha marta rinit yoki tumovga chalinganmiz. Ushbu kasallik keng tarqalganligi sababli, unga nisbatan e’tiborsiz munosabat paydo bo‘ldi. Ko‘pchilik buni arzimas narsa va o‘z-o‘zidan o‘tib ketadi, deb o‘ylaydi. Lekin bu har doim ham shunday emas. Ba’zida rinit yanada jiddiy patologiyaning alomati hisoblanadi. Ba’zida esa u bir necha oy yoki yillar davomida tuzalmaydi, bunda bemorning hayot sifatiga zarar yetadi. Quyida tumov umuman o‘tib ketmasa, nima qilish kerakligini ko‘rib chiqamiz.
Katta yoshli odamda uzoq muddatli tumovning sabablari va belgilari
12 haftadan ortiq davom etadigan tumov surunkali tumov (rinit) hisoblanadi. Surunkalilikning ehtimoliy sabablari :
- zaiflashgan immunitet, ayniqsa bemor odam kasallikni oyoqda o‘tkazsa yoki sovuqda yurishda davom ettiradigan holatlarda;
- antibiotiklar bilan noratsional davolanish - zarur ko‘rsatmalarsiz dori-darmonlarni qabul qilish, kursni to‘xtatish, preparatni noto‘g‘ri tanlash;
- Chang, hayvonlarning junlari, o‘simliklar gulchanglari, maishiy kimyoviy moddalarga bo‘lgan allergiya. Burundan oqadigan tiniq suyuqlik ko‘pincha aksirish va ko‘zdan yosh oqishlar bilan birga keladi. Allergiya birinchi marta har qanday yoshda paydo bo‘lishi mumkin. Qachon va qanday sharoitda tumov xurujlari yuzaga kelishini kuzatish kerak;
- burun bo‘shlig‘ining jarohati yoki strukturaviy xususiyatlar tufayli undagi nuqsonlar – burun pardevorining egriligi, tor burun yo‘llari;
- dorili rinit – tomirni toraytiradigan tomchilarni uzoq muddat qo‘llash natijasida paydo bo‘ladi. Bunday holda, burun shilliq qavatini oziqlantiradigan tomirlarning asab regulyatsiyasi buziladi;
- atrofik rinit - quruqlik, shilliq qavatning yupqalashishi, sekret ishlab chiqaradigan bokalsimon hujayralarning nobud bo‘lishi bilan xarakterlanadi. Ko‘pincha qonaydigan yoriqlar paydo bo‘ladi. Ajratma suyuqlik yoqimsiz hidga ega. Asosiy sabablar: xonadagi quruq changli havo, ishlab chiqarishdagi zararli omillar, noqulay iqlim;
- gipertrofik rinit - biriktiruvchi to‘qimalarning o‘sishi tufayli shilliq qavatning qalinlashishi. Nafas olish qiyinligi va manqalik bilan tavsiflanadi. Chekish, irsiy moyillik, tomirni toraytiradigan tomchilar bilan nazoratsiz davolanish, allergik rinit fonida rivojlanadi.
Bakterial plyonkalar va ularning uzoq muddatli tumov bilan bog‘liqligi
Tibbiyotdagi ushbu nisbatan yangi kashfiyot tumovning o‘tib ketmasligi holatlarining ko‘plab sabablarini tushuntiradi va uni davolash imkoniyatini beradi.
Agar antibiotiklarni qabul qilish to‘xtatilsa, keyin oxirigacha davolanish juda qiyin ekanligi anchadan beri ma’lum. Bakteriyalar preparatga qarshi immunitetga ega bo‘ladi. Hozirga kelib uning shakllanish mexanizmi ma’lum bo‘ldi.
Bakteriya nafas yo‘llarining shilliq qavatiga yopishib oladi, oziqlanadi va ko‘payadi. Vaqt o‘tishi bilan koloniya - mikroorganizmlarning katta to‘dasi hosil bo‘ladi. To‘g‘ri tanlangan antibiotik bakteriyalarni o‘ldiradi va ularning ko‘payishini bostiradi, koloniyalarning shakllanishiga to‘sqinlik qiladi.
Koloniya shunisi bilan xavfliki, u o‘z atrofida oqsillar va polisaxaridlardan himoya qobig‘ini qurishga qodir. Uning ostida bakteriyalar oziqlanish va o‘z sonini ko‘paytirish qobiliyatiga ega bo‘ladi, shu bilan birga dorilarga daxlsiz qoladi.
Infeksiya ning bunday surunkali o‘chog‘i vaqti-vaqti bilan kasallikning zo‘rayishini keltirib chiqaradi va davolash ishlari juda qiyin kechadi.
Surunkali rinit asoratlari
Doimiy tiqilib qolgan burun jiddiy noqulaylik tug‘diradi - miya yetarlicha kislorod olmaydi, bu esa qattiq charchash, asabiylashish, ish qobiliyatining pasayishi va bosh og‘rig‘iga sabab bo‘ladi. To‘lib qolgan burun uyquga xalaqit beradi, bu esa vaziyatni yanada murakkablashtiradi.
Immunitet pasayishi bilan infeksiya ko‘z yoshi chiqaradigan kanallarga va burunning qo‘shimcha bo‘shliqlari, dimoq, traxeya va bronxlar kabi boshqa nafas olish organlariga o‘tadi. Eng og‘ir holatlarda infeksiya sepsis rivojlanishi, burun bo‘shliqlari yoki miyada yiringli o‘choqlarning shakllanishi bilan qonga kirishi mumkin. Bu o‘lim xavfi yuqori bo‘lgan dahshatli asorat demakdir.
Atrofik va gipertrofik rinitlar hujayra darajasida shilliq qavatdagi patologik o‘zgarishlar bilan xarakterlanadi, bu onkologik kasalliklar uchun zamin yaratadi.
Bolalikda boshdan o‘tkazilgan surunkali tumov nutq nuqsonlari va noto‘g‘ri tishlam rivojlanishiga turtki bo‘ladi va homiladorlik paytida homilaning infeksiyani yuqtirishiga olib kelishi mumkin.
Diagnostika
Uzoq muddatli rinitning sababini aniqlash uchun laboratoriya va instrumental diagnostika usullari mavjud.
Otolaringolog shifokor uzoq vaqt tumov o‘tib ketmayotgan bemor bilan muloqotda, albatta, burun bo‘shlig‘i shilliq qavati va burun bo‘shlig‘i holatini baholashga imkon beradigan burun bo‘shlig‘i va g‘ovagining instrumental tekshiruvi, ya’ni rinoskopiyani amalga oshiradi. Agar qo‘shimcha bo‘shliqlarni tekshirish zarurati tug‘ilsa, endoskopik rinoskopiya tayinlanadi.
Sinusitlarni istisno qilish uchun burun qo‘shimcha bo‘shliqlarining rentgenografiyasi amalga oshiriladi.
LOR a’zolarning barcha tuzilmalarining holati haqida eng to‘liq ma’lumotni kompyuter tomografiyasi yoki MRT beradi.
Qo‘zg‘atuvchini aniq aniqlash uchun PZR qo‘llaniladi - bu mikroorganizmni uning DNKsi orqali aniqlash imkonini beruvchi laboratoriya diagnostika usuli. Virusli, mikrobli va zamburug‘li infeksiyalarni aniqlash uchun ishlatiladi.
Agar allergik etiologiyaga shubha bo‘lsa, qon E immunoglobuliniga tekshiriladi va shubhali allergenlardan namunalar olinadi.
Davolash
Terapevtik sxema har bir holat uchun alohida tanlanadi va kasallikning etiologiyasi va og‘irligiga bog‘liq bo‘ladi:
- zaxira antibiotiklar – rivojlangan infeksiyalarda qo‘llaniladigan kuchli vositalardir.
- antigistamin dorilar allergik kasalliklarda dori sxemasining asosini tashkil qiladi ,
- shilliq qavat atrofiyasida uni A va E vitaminlari bilan muntazam ravishda “moylash” tavsiya etiladi, ular yara bitishi va tiklanishga hissa qo‘shadi;
- jarrohlik yo‘li bilan davolash - gipertrofiyalangan shilliq qavatni olib tashlash;
- fizioterapiya - UYUCh, ultratovush, elektroforez.
Akvalor preparatlari lineykasi shifobaxsh tuz konsentratsiyasiga ega tabiiy dengiz suvidan tayyorlanadi.
Akvalor Aktiv Forte va Akvalor Aktiv Soft preparatlarining tarkibida karbonat angidrid molekulalari mavjud, ular o‘tkir va surunkali rinitdan tiklanishga yordam berib, bakterial plyonkani yo‘q qilishga qobiliyatiga ega.
Reklama huquqi asosida.
