Apple asoschisi Stiv Jobs Amerikaning eng muvaffaqiyatli tadbirkorlaridan biri edi. Biroq muvaffaqiyatga erishish uchun u juda ko‘p mehnat qilgan.
Asrandi o‘g‘il
Stiv Jobs 1955-yilda San-Fransiskoda ikki aspirant oilasida tug‘ilgan. Farzand ko‘rishni rejalashtirmagan yosh oila chaqaloqni berib yuborishga qaror qilishadi. Bo‘lajak tadbirkorning onasi o‘g‘lining ziyolilar oilasida ulg‘ayishini juda xohlardi. Ammo Stivni oliy ma’lumotga ega bo‘lmagan mehribon er-xotin — Pol va Klara Jobs asrab olishadi.
Jobsning asrab olgan otasi avtomexanik bo‘lgan, Stiv undan ko‘p narsani o‘rgangan. Ota o‘g‘liga stolining bir chetidan joy berib, uni juda qiziqtirgan elektronika bilan tanishtirishga erinmaydi. Jobs asrab olgan ota-onasini juda yaxshi ko‘rgan. Jobs daho bo‘lib tug‘ilmagan. U tashabbuskor va qiziquvchan oddiygina bola edi.
Stiv o‘rta maktabda o‘qib yurganida Hewlett Packard kompaniyasi prezidenti Bill Xyulett bilan bog‘lanib, undan maktabdan topshiriq qilib berilgan o‘z loyihasi uchun ba’zi narsalarini so‘raydi. Xyulett Jobsning tashabbusidan shunchalik ta’sirlanganki, u Stivga o‘z kompaniyasida amaliyot o‘tashni taklif qilgan.
Qiyin kechgan o‘smirlik
Keyinchalik yigit noqonuniy moddalarga qiziqib qoladi, hippilarga ergashib, sevgan qizi bilan uydan chiqib ketadi, bir so‘z bilan aytganda, u ota-onasini juda ko‘p tashvishga qo‘yadi.
Jobs maktabda o‘qib yurganidayoq o‘zidan katta bo‘lgan Stiv Voznyak bilan tanishadi. Yigitlarning umumiy qiziqishi — texnologiya edi, shuning uchun ular Jobsning garajida yig‘ilib, u yerda o‘zlarining ixtirolari ustida ishlashadi.
O‘rta maktabdan so‘ng Jobs Oregondagi kollejga hujjat topshiradi, lekin u tezda o‘qishdan zerikib, kollejni tashlaydi. Ota-onasi ko‘p yillar davomida o‘g‘lining o‘qishi uchun pul jamg‘argan, Jobs kollejni o‘zi tanlagan bo‘lsa-da Stiv kollejdagi ta’limni befoyda va pulni behuda sarflash degan fikrga keladi.
Talabalar yotoqxonasida o‘zimning xonam yo‘q edi, shuning uchun do‘stlarimning xonasida polda yotardim, yegulik sotib olish uchun Coca-Cola shishalarini yig‘ib besh sentga topshirardim. Haftada bir marta to‘yib ovqatlanish uchun har yakshanba kuni yetti mil yurib krishnaizm ibodatxonasiga borardim, — deb eslaydi tadbirkor.Apple
Keyinchalik ota-onasining yoniga qaytgan Jobs videoo‘yinlar ishlab chiqaruvchi Altari kompaniyasiga ishga joylashadi. U yerda qisqa muddat ishlab, ruhiy hotirjamlik izlab Hindistonga boradi. U endi giyohvandlikni tashlagandi. Uning o‘rnini buddizm va vegetarianizm egallaydi.
Sayohatdan so‘ng Jobs va Voznyak 1976-yil 1-aprelda Apple kompaniyasiga asos solishadi, bu tarixiy voqea Jobsning garajida sodir bo‘ladi.
Ikkala Stiv shaxsiy kompyuter yaratish g‘oyasini o‘ylab topishganda, ba’zi buyumlarini (Volkswagen avtomobili va Hewlett Packard kalkulyatori) sotishadi va tushgan mablag‘ni loyihani moliyalashtirish uchun ishlatishadi. Kompaniyaning birinchi mahsuloti Apple I elektron yozuv mashinkasi shunday dunyoga keladi.
Ikki tadbirkor ishlab chiqarilgan 200 ta modelning taxminan 88 foizini sotishga muvaffaq bo‘ladi. Biroq yana bir necha investor topib, Apple II deb atagan yangi va takomillashtirilgan kompyuterni ishga tushirgandan so‘ng, Jobs va Voznyak o‘zlarining “to‘ng‘ich”larini ishlab chiqarishdan voz kechishadi.
Apple II kompaniyaning eng muvaffaqiyatli mahsulotlaridan biriga, shuningdek, dunyodagi birinchi shaxsiy kompyuterga aylanadi.
Shundan keyin ularning biznesi rivojlana boshlaydi. Ular IBM kabi gigant kompaniya bilan raqobatlasha boshlaydi. Apple III, Apple Lisa va Macintosh paydo bo‘ladi. 1978-yilda Stiv Jobsning boyligi bir million dollarga baholangan bo‘lsa, ikki yildan so‘ng u 250 million dollarga yetadi. Biroq 1985-yilda IBM o‘zining shaxsiy kompyuterini chiqargandan so‘ng Apple’da muammolar paydo bo‘la boshlaydi. Jobs o‘sha paytdagi bosh direktor Jon Skalli bilan juda ko‘p ziddiyatlarga boradi — ular Apple’ning rivojlanishi borasida turlicha qarashlarga ega edi.
Ularning orasidagi tafovutlar shu qadar katta ediki, Jobs va Voznyak oxir-oqibat kompaniyani tark etishadi.
Zafarli qaytish
Biroq bu muvaffaqiyatsizlik Jobsni sindira olmaydi — u Next Inc. deb nomlangan yana bir kompaniyaga asos soladi. U investorlargama’qul keladigan, bozorda talabgir bo‘lgan mahsulotlarni yaratadi. Bundan tashqari, tadbirkor keyinchalik Disney’ning Pixar animatsiya studiyasiga sarmoya kiritadi. Jobs o‘zining asosiy g‘oyasiga, ya’ni “dunyoni texnologiya yordamida o‘zgartirish”ga qat’iy amal qiladi.
Bir necha yil ichida Next shu qadar muvaffaqiyatli bo‘ladiki, Apple oxir-oqibat uni sotib olishni xohlaydi va bunga erishadi ham. 1997-yilda Stiv Jobs Apple kompaniyasiga maslahatchi sifatida qaytadi, keyinchalik kompaniyaning bosh direktori bo‘ladi.
Jobs ishiga qaytganida, Apple kompaniyasiga yangi hayot olib keladi. Avvalgi bosh direktor davrida korporatsiya yillar davomida katta yo‘qotishlarga uchragan bo‘lsa-da, Jobs kompaniyani deyarli bir o‘zi o‘zgartiradi. Uning strategiyasi texnologiya sanoatining stereotiplarini buzish edi.
2001-yilda kompaniya birinchi iPad’ni chiqaradi, 2007-yilda birinchi iPhone dunyo yuzini ko‘radi, bir yildan keyin MacBook Air taqdim etiladi.
Shaxsiy hayot
Birinchi sevgilisi Kris-Enn Brennan (Stiv bilan birga uydan chiqib ketgan qiz) bilan Jobs bir necha yil yashaydi. 1978-yilda ularning qiz tug‘iladi, unga Liza deb ism berishadi. Shunga qaramay Jobs bolani tan olmaydi. Biroq DNK testi qizning otasi Apple kompaniyasi asoschisi ekanligiga hech qanday shubha qoldirmaydi. Oxir-oqibat Jobs Kris bilan ajrashadi, lekin moliyaviy yordam berib, keyinchalik qizi Liza bilan munosabatlarini tiklaydi.
1991-yilda Jobs Loren Pauell bilan turmush quradi, ular Rid ismli o‘g‘ilning ota-onasi bo‘lishadi. Keyinchalik juftlikning ikki qizi dunyoga keladi: Erin va Iv. Biznesmenning kenja qizi hozirda modellik karyerasini muvaffaqiyatli qurmoqda.
2003-yilda Stiv Jobsga oshqozon osti bezi saratoni tashxisi qo‘yiladi. 2011-yil 24-avgustda u nihoyat Apple rahbari lavozimini tark etib, boshqaruvni Tim Kukka topshiradi. 5-oktabr kuni esa Stiv o‘z uyida oilasi va do‘stlari qurshovida vafot etadi.
“Biz borliqda o‘zimizdan nimadir qoldirish uchun ham dunyoga kelganmiz. Aks holda, nega biz bu yerdamiz?”, — deb hisoblagan Jobs. Va u bu vazifani uddaladi va tarixda o‘z izini qoldirdi.
Mavzuga doir:
- Har bir muvaffaqiyatli erkak ortida buyuk ayol turadi: Daholarni voyaga yetkazgan onalar
- Kerakli narsalarnigina xarid qiling, kino o‘rniga kitobni tanlang: Dunyodagi eng badavlat insonlarning sizni hayratda qoldiradigan odatlari
- Foto: Oliy ma’lumotga ega bo‘lmay ham ulkan muvaffaqiyatga erishgan mashhurlar
Izoh (0)