Surxondaryo viloyati Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish boshqarmasi inspektorlari tomonidan o‘tkazilgan tezkor tadbirlar davomida Termiz tumanidagi xonadonlarning birida Buxoro bug‘ularining mavjudligi aniqlandi.
Reyd tadbirlari davomida 4 bosh Buxoro bug‘usi ushbu xonadonga adashib kirib qolgani ma’lum bo‘ldi va davlat inspektorlarining sa’y-harakati bilan tegishli tartibda, qonuniy to‘xtamga kelgunga qadar Termiz hayvonot bog‘iga vaqtincha joylashtirildi.
Davlat ekologiya qo‘mitasi tomonidan Buxoro bug‘ulari yashash areallari, ularning populyatsiyasi monitoringi olib borilmoqda hamda ushbu noyob turdagi jonzotlar muhofazasini ta’minlash va yanada ko‘paytirish bo‘yicha “Quyi Amudaryo” davlat biosfera rezervatida, “Qizilqum” davlat qo‘riqxonasida, “Zarafshon” milliy tabiat bog‘ida chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.
Ma’lumot uchun, xongul yoki Buxoro bug‘usi — juft tuyoqlilar turkumining bug‘ular oilasiga mansub bo‘lgan sut emizuvchi hayvonlarning kenja turi. O‘zbekistonning Qizil kitobiga va Tabiatni muhofaza qilish xalqaro ittifoqining (TMXI) Qizil ro‘yxatiga yo‘q bo‘lib ketayotgan, lokal tarqalgan kenja tur maqomi bilan kiritilgan.
Bug‘ular o‘simlikxo‘r hayvonlar bo‘lib, 27 turdan ortiq o‘simliklar bilan oziqlanishi qayd etilgan. Bug‘ularning asosiy yashash joyi daraxt va buta o‘simliklari zich o‘sgan daryo bo‘yidagi qalin to‘qayzorlar hisoblanadi.
Buxoro bug‘usining bo‘yi 120 santimetrga yetadi, og‘irligi 200 kilogrammgacha bo‘ladi. Bug‘ular shoxining uzunligi 90–110 santimetr bo‘lib, bahorda tashlab, o‘rniga yangi shox o‘sib chiqadi. Shoxlari ikki yoshidan boshlab o‘sa boshlaydi. Urg‘ochilarida shox bo‘lmaydi.
O‘tgan asrning birinchi yarmida Buxoro bug‘ulari Amudaryo, Sirdaryo va Orol dengizi sohillaridagi qamishzor va to‘qayzorlarda keng tarqalgan edi. Hozirgi kunda xongullar O‘zbekiston hududida Amudaryoning yuqori qismi (Surxondaryo viloyatida – 45–50 bosh) va o‘rta qismidagi to‘qayzorlarda (“Qizilqum” davlat qo‘riqxonasi – 224–232 bosh), “Zarafshon” milliy tabiat bog‘i (40–45 bosh) va Quyi Amudaryo davlat biosfera rezervati (1645 bosh), shuningdek, Zarafshon daryosining yuqori qismida saqlanib qolgan. Bundan tashqari, Tojikiston, Turkmaniston, Qozog‘iston va Afg‘oniston hududlarida ham uchraydi.
2021-yilda “Baday-to‘qay”dan 4 bosh Buxoro bug‘usi “Xorazm” milliy tabiat bog‘iga ko‘chirildi va hozirda ularni iqlimlashtirish ishlari davom ettirilmoqda.
Izoh (0)