Toshkentda tuman IIB boshlig‘i fuqaroni yig‘ilishga majburiy jalb qilgani aytilmoqda. Huquqshunos holatga munosabat bildirdi

Ijtimoiy tarmoqlarda Sergeli tuman IIB boshlig‘ining fuqarolardan biriga hokimiyatdagi yig‘ilishga kelishi uchun yuborgan chaqiruv qog‘ozi tarqaldi. Xatda agar fuqaro uzrsiz sabablarga ko‘ra majlisga kelmasa, majburiy tarzda keltirilishi bilan tahdid qilingan.

“Daryo” mazkur holat yuzasidan advokat Abdumalik Abdullayevdan izoh oldi. Mutaxassis ushbu chaqiruv qog‘ozini yuborgan shaxsning xatti-harakatlarini mansab vakolati doirasidan chetga chiqish deb baholash mumkinmi, degan savolga javob qaytardi.

Birinchidan, chaqiruv qog‘ozida Sergeli tumani hokimligida Toshkent shahar rahbariyati tomonidan o‘tkazilishi belgilangan yig‘ilishga kelish so‘ralgan. Bu degani hokimiyatda qandaydir masalada o‘tkaziladigan yig‘ilishga kelish so‘ralmoqda. E’tibor bering, “yig‘ilish” tadbiriga chaqiruv qog‘ozi rasmiylashtirilmoqda.

Ikkinchidan, chaqiruv qog‘ozida pasport bilan kelish so‘ralgan. Shaxsni tasdiqlovchi faqat pasport bo‘lishi shart ekan. “Yig‘ilish” tadbiriga pasport bilan borish nima uchun kerak bo‘lib qoldi?

Uchinchidan, uzrsiz sabablarga ko‘ra kelmagan taqdirda, O‘zR MJtKning 194, 195-moddalari tartibida majburiy keltirilishi haqida ogohlantirilmoqda.

Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksining 194-moddasida, ichki ishlar organlari xodimining qonuniy talablarini bajarmaslik, 195-moddasida esa ichki ishlar organlari xodimlarining o‘z xizmat burchlarini bajarishlariga qarshilik ko‘rsatishda ifodalangan ma’muriy huquqbuzarliklar nazarda tutilgan. Demak, MJtKning 194 va 195-moddalar majburiy keltirish tartibini belgilovchi emas, bunga aloqasi yo‘q moddalardir.

To‘rtinchidan, chaqiruv qog‘ozi pastki qismida “Sergeli tumani IIO FMB boshlig‘i S.N.Axmedov” deb ko‘rsatilgan, lekin uning imzosi qo‘yilganligini tasdiqlovchi izlari ko‘rinmagan. Chaqiruv qog‘ozi ushbu organning gerbli muhri bosilib tasdiqlangan. Odatda tegishli organ ichki tartib qoidalariga muvofiq, gerbli muhr uchun javobgar organ rahbari yoki o‘rinbosari va devonxona mudiri hisoblanadi, ular ixtiyorida javobgarligida saqlanadi. Bunda chaqiruv qog‘ozi Sergeli tumani IIO FMB ning vakolatli mansabdori tomonidan taqdim etilgani ko‘rinadi.

O‘zbekiston Respublikasi “Ichki ishlar organlari to‘g‘risida”gi qonunning 17-moddasida, ichki ishlar organlari o‘z vakolatlari doirasida huquqlari nazarda tutilgan bo‘lib, unga ko‘ra, ichki ishlar organlari yurituvidagi ishlar va materiallar bo‘yicha fuqarolarni, mansabdor shaxslarni ichki ishlar organlariga chaqirtirish, ulardan zarur tushuntirishlar, ma’lumotlar, hujjatlar, ma’lumotnomalarni va ularning ko‘chirma nusxalarini olish huquqiga egaliklari nazarda tutilgan. Bunda hokimiyatda o‘tkaziladigan “yig‘ilish” tadbiri ichki ishlar organi ish yurituvidagi tergovga qadar tekshiruv, ma’muriy material yoki jinoyat ishi hisoblanmaydi. Qaysidir masalalarni ko‘rishga qaratilgan hokimiyat tadbiridir. Shuningdek, qonun ichki ishlar organiga fuqarolarni, mansabdor shaxslarni faqatgina ichki ishlar organlariga chaqirtirish huquqini nazarda tutgan.

Bundan ko‘rinadiki, taqdim etilgan chaqiruv qog‘ozini ichki ishlar organining vakolatli mansabdor shaxsi tomonidan o‘z mansab vakolati doirasidan chetga chiqib, hokimiyat binosida bo‘ladigan tadbirga insonlarni qonunga xilof tarzda majburlov orqali jalb qilish uchun rasmiylashtirilgan deb baholash mumkin. Insonlarni bunday noqonuniy majburlov vositasi orqali yig‘ilishlarga jalb qilinishi amaliyotiga batamom chek qo‘yilishi kerak!

Abdumalik Abdullayev, advokat