Qirg‘iziston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi qirg‘iz-tojik chegarasida yuz bergan voqealar yuzasidan o‘z munosabatini “Daryo” nashriga ma’lum qildi. Bayonotni to‘lig‘icha keltirib o‘tamiz.
“Qirg‘iziston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi 2022-yilning 14—17-sentabr kunlari o‘z suveren hududida yuz bergan voqealarni Tojikiston Respublikasining bizning davlatimizga nisbatan oldindan rejalashtirilgan qurolli agressiya harakati deb baholashini ma’lum qilishni joiz deb topdi.
Tojikiston tomonining g‘ayriinsoniy xatti-harakatlari natijasida, 2022-yil 18-sentabr holatiga, Qirg‘iziston Respublikasining 46 nafar fuqarosi halok bo‘lib, 140 nafari jabrlandi. Qariyb 140 ming kishi majburan evakuatsiya qilindi. Juda katta moddiy zarar yetkazildi.
Tojikiston tomonining “Tojikiston Respublikasiga nisbatan qurolli agressiya harakati” amalga oshirilgani haqidagi asossiz ayblovlari javobgarlik va aybni Qirg‘iziston Respublikasiga ag‘darishga haqirona urinish deb hisoblaymiz. Tojikiston tomoni Qirg‘iziston Respublikasining mudofaa harakatlarini obro‘sizlantirishga qaratilgan keng dezinformatsiya kampaniyasini ishga tushirdi.
Ishonch bilan aytamizki, Tojikiston Respublikasining TIV va boshqa vakolatli organlari axboroti haqiqatga to‘g‘ri kelmaydi. Qirg‘iz tomonida tajovuz qanday boshlangani hamda tojikistonlik harbiy xizmatchilar tomonidan Qirg‘iziston Respublikasi hududida amalga oshirilgan barcha beboshliklar va jinoyatlar qayd etilgan dalillarning hammasi (foto- va videomateriallar) bor. Zarur bo‘lsa, qirg‘iz tomoni ushbu dalillarni taqdim etishga tayyor.
Tojikiston Respublikasi tomonidan hududiy yaxlitlik, davlat chegaralari mustahkamligi, xalqaro bahslarning tinch yo‘l bilan hal etilishi, kuch va tahdidlardan foydalanmaslik, shuningdek, inson huquqlari va erkinliklarini hurmat qilish kabi BMT Ustavida va boshqa xalqaro hujjatlarda belgilab qo‘yilgan asosiy xalqaro tamoyillar juda qo‘pol ravishda buzildi.
Qirg‘iziston Respublikasi mudofaa nuqtai nazaridangina harakat etdi, makkorona tarzda Qirg‘iziston hududiy yaxlitligi va suverenitetiga tajovuz qilgan tojik tomonidan farqli ravishda, birovning hududini bosib olish maqsadini o‘z oldiga qo‘ymadi. Ushbu hodisa Tojikistonning hudud jihatidan da’volari borligini yana bir marta tasdiqlaydi.
Qirg‘iz tomoni tojik tomonidan Qirg‘iziston Respublikasi hududiga tajovuz qilish bo‘yicha istiqbolsiz rejalardan va chegara hududida vaziyatni keskinlashtirish maqsadlaridan voz kechishni talab qiladi.
Avval erishilgan kelishuvlarning barchasini buzib, oldindan Qirg‘iziston chegarasiga qo‘shinlarini tortib borgan holda qurolli kuchlar va og‘ir harbiy texnikadan foydalanib, Qirg‘iziston Respublikasi Botken viloyatining Botken va Laylak tumanlarida qirg‘iz-tojik davlat chegarasining butun perimetri bo‘ylab chegara va fuqarolik obyektlariga sababsiz hujum qilgan, shu jumladan, Botken viloyati markazi, Qirg‘iziston hududi ichkarisida joylashgan Botken shahrini o‘qqa tutgan (qayd etilgan videomateriallar mavjud) Tojikiston Respublikasining noqonuniy va destruktiv harakatlariga qat’iy norozilik bildiramiz.
Ta’kidlaymizki, o‘t ochishni to‘xtatish haqida bir necha marta erishilgan kelishuvlarga qaramasdan, tojik tomoni provokatsion o‘q yomg‘irlarini davom ettirdi va Qirg‘iziston Respublikasining Botken viloyatida Dostuk, Aksay, Internatsional, Jashtik, Borborduk, Arka, Kulundu kabi alohida aholi punktlarini egallab oldi.
Tojik tomonining qonunga zid harakatlari mamlakatlarimiz xalqari o‘rtasidagi ikki tomonlama va ko‘p tomonlama kelishuvlar, ahil qo‘shnichilik va o‘zaro hamkorlik kayfiyatiga qarshi boruvchi agressiv va beqarorlashtiruvchi aksiya hisoblanadi.
Tojik tomonidan nomuntazam harbiylashtirilgan guruhlarning faol ishtiroki kuchli xavotir uyg‘otadi.
Tojik tomonining xatti-harakatlari davlatlararo katta ko‘lamli nizo yuzaga kelishiga, shuningdek, butun Markaziy Osiyo mintaqasida vaziyat beqarorlashuviga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, tojik tomonidan provokatsiya qilingan vaziyat shu paytgacha tinch aholi, harbiy xizmatchilar o‘rtasida talafotlarga olib keldi, harbiy va fuqarolik infratuzilmasiga, mahalliy fuqarolar salomatligi va mol-mulkiga jiddiy zarar yetkazdi.
Qirg‘iziston Respublikasi TIV ikki mamlakat o‘rtasidagi bahsli masalalarni faqat muzokaralar orqali tinch yo‘l va siyosiy-diplomatik usullar bilan hal qilish zarurligi haqidagi o‘zining o‘zgarmas pozitsiyasini yana bir marta tasdiqlaydi”.
Izoh (0)