Toshkentdagi xususiy maktabning 1-sinfini tamomlagan 77 nafar o‘quvchi o‘qishini davlat maktablarida davom ettirishi uchun yana birinchi sinfda o‘qishga majbur bo‘lmoqda

Toshkent shahridagi xususiy maktablardan birining birinchi sinfda tahsil olgan 77 nafar o‘quvchi yangi o‘quv yilida davlat maktablarida tahsilini davom ettirish uchun yana birinchi sinfni qayta o‘qishga majbur bo‘lmoqda. Sababi xususiy maktabning bir yillik ta’limi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan tan olinmayapti.

Bu haqda “Daryo”ga murojaat qilgan ota-onalar farzandlarining bir yillik mehnati puchga chiqayotganini ta’kidlamoqda.

2015-yilda tug‘ilgan qizimning layoqatini ko‘rib, maktabga chiqarishni niyat qildim. Boshqa maktablar olti yoshdan qabul qilmagani, shuningdek ‘Umniye deti’ nomli xususiy maktab e’lonida ular olti yoshli bolalarni 1-sinfga qabul qilayotganini ko‘rib, farzandimni aynan shu maktabga joylashtirdim. Maktab rahbariyati ularning nizomida bolalarni olti yoshdan ham qabul qilishlari haqida yozilganini ko‘rsatdi. Xullas, qizim shu xususiy maktabda 1-sinfni o‘qib, tugatdi. O‘qish davomida ‘Alifbe’ bayramlari, birinchi va so‘nggi qo‘ng‘iroq tadbirlari o‘tdi. Yil yakuniga kelganda qizimni boshqa, bundanda yaxshi maktabga berish uchun o‘qishini ko‘chirish harakatiga tushdik. Lekin bilsak, qizim va shu maktabning 76 nafar birinchi sinf o‘quvchisi Xalq ta’limi vazirligining bazasida yo‘q ekan. To‘g‘rirog‘i hujjatlarda ular o‘qimagan bo‘lib chiqdi”, — deydi murojaatchi ota Miravzal Hidoyatov.

Murojaatchining aytishicha, ular xususiy maktabning har oydagi 2 million so‘mlik to‘lovini o‘z vaqtida to‘lab borgan. Biroq yil yakunida aldanganini bilib qolgan.

Biz xususiy maktab tomonidan qo‘yiladigan barcha talablarni bajardik. Oyiga 2 million so‘mlik to‘lovini o‘z vaqtida to‘lab bordik. Qolaversa, boshqa yig‘inlar uchun ham o‘z vaqtida pul berilgan. Tan olish kerak, maktabning o‘qitish tizimi ma’qul. Qizimning ancha bilimi bor. Lekin yil yakunida ular o‘qimagan bo‘lib chiqayotgani, qizimning bir yillik mehnati kuyib qolayotgani juda achinarli bo‘lmoqda. Qizim hozir davlat maktabida yana birinchi sinfda o‘qib, o‘sha chizish va sanashni o‘rganmoqda”, — deydi murojaatchi.

“Daryo” jurnalisti bilan suhbatlashgan “Umniye deti” nomli xususiy maktab direktori Hilola Yo‘ldosheva murojaatchi otaning “maktab rahbariyati bizni aldadi”, degan ayblovini rad etib, bunda ularning aybi yo‘qligini ta’kidlamoqda.

Biz yillar davomida aynan shunday faoliyat yuritib kelganmiz. Ko‘plab iqtidorli o‘quvchilar chiqardik. Yutuqlarga erishdik. Shu paytgacha hech kim faoliyatimizdan norozi bo‘lmagan. Yetti yoshga to‘lmagan bolalarni 1-sinfga qabul qilmaslik kerakligi haqida yangi tartibdan kech xabar topdim”, — deydi “Umniye deti” nomli xususiy maktab direktori Hilola Yo‘ldosheva.

Miravzal Hidoyatovning ma’lum qilishicha, xususiy maktab rahbariyati yana maktabga pul to‘lab, farzandlarini bir yil o‘qitishga majburligini bildirgan.

Maktab o‘quvchisi vazirlik bazasiga yetti yoshga to‘lganidan so‘ng kiritilar ekan. Biz maktab rahbariyatidan nega bunaqa holat sodir bo‘ldi deb so‘raganimizda, ‘biz bu darajada murakkab deb o‘ylamagandik, shunaqa bo‘p qoldi’, deyishmoqda. Bu holat bo‘yicha prokuraturaga murojaat qilganimizda maktab rahbariyatining ishi tekshirilib, sudga berildi. Sud esa maktab litsenziyasini bekor qildi. Bolalar taqdiri esa hamon ochiq qolmoqda. Xalq ta’limi vazirligi esa bolalar davlat maktablarida yana birinchi sinfni o‘qishi kerak demoqda”, — deydi Miravzal Hidoyatov.

Murojaatchi ota-onalardan yana biri Shuhrat Mirsharopov esa mazkur vaziyatga xususiy maktab rahbariyati aybdor ekanini aytmoqda.

2015-yil tug‘ilgan qizimni o‘qishga layoqati yetgani uchun xususiy maktabga olti yoshdan o‘qishga chiqardim. Maktab rahbariyati o‘quvchini olti yoshdan qabul qilishga ruxsati borligini aytgani uchun ham shu maktabni tanlagandik. Biroq o‘quv yili o‘rtasida qizim maktab ovqatlarini yeyishda qiynalgani, dars sifati bizni qoniqtirmagani uchun uni boshqa maktabga ko‘chirmoqchi bo‘ldim. Ammo maktab rahbariyati yil o‘rtasida hujjatlarini berolmaymiz, hali bular bazaga kirmagan deyishdi. Xullas, bu muammo haqida o‘quv yili o‘rtasida bildik. Rahbariyat esa choraklarni yakunlashsin, hujjatini qonuniy qilib beramiz deyishdi. Lekin yil yakunida yana aldandik. Endi qizim davlat maktablarida o‘qish uchun yana birinchi sinfni o‘qishga majbur bo‘lmoqda”, — deydi murojaatchi Shuhrat Mirsharopov.

Murojaatchi otaning aytishicha, u mazkur muammo sabab ta’lim inspeksiyasiga murojaat qilgan.

Ta’lim inspeksiyasiga borib, shu xususiy maktabni bir yil davomida nechchi marotaba tekshirdingiz, ularning ta’lim sifati qay darajada ekan, shunga qiziqdingizmi deb savol berdim. Ular xususiy maktab egasi tadbirkor ekanini, tadbirkorni esa bezovta qilolmasliklarini aytishdi. Xo‘sh, tadbirkor men tadbirkorman deb 77 nafar bolaning taqdirini shunday kuydirishi kerakmi? Vazirlik va ta’lim inspeksiyasi esa buni ko‘ra-bila turib jim turishi kerakmi?”, — deydi murojaatchi.

Mazkur holatni izohlagan “Umniye deti” nomli xususiy maktab direktori Hilola Yo‘ldosheva 10 yil davomida olti yoshli o‘quvchilarni 1-sinfga qabul qilib kelganini aytmoqda.

Biz 10 yil davomida olti yoshli bolalarni birinchi sinfga qabul qilib kelganmiz. Bu holatga 2021-yil o‘zgartirish kiritilib, olti yoshli bolalarni birinchi sinfga qabul qilish taqiqlangan ekan. Ammo men bundan bexabar qolib ketganman. Xo‘sh, ta’lim inspeksiyasi nega bizni bundan xabardor qilmadi? Nega bizga ogohlantirish xati berishmadi?”, — deydi Hilola Yo‘ldosheva.

“Qonunni bilmaslik javobgarlikdan ozod qilmaydi”, — deydi xususiy maktab direktorining bu aybloviga javob bergan Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi matbuot kotibi Shavkat Xo‘jaqulov. — Biz o‘zgarish haqida ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalarimiz orqali bong urganmiz. Barchani xabardor qilganmiz”.

Murojaatchi ota-onalar tomonidan “Daryo”ga taqdim etilgan audioyozuvlarning birida maktab direktori maktabdagi yig‘ilishlarning birida ota-onalar so‘roviga javoban davlat qonunida bolani yetti yoshdan qabul qilish belgilangan bo‘lsa-da, Toshkent shahrida ayrim maktablarga bolani olti yoshdan qabul qilishga ruxsat berishganini, ana shu ayrim maktablar orasida Hilola Yo‘ldosheva rahbarligidagi maktab ham borligini aytgan.

Audioyozuvda ota-onalar tomonidan “Farzandimiz bir yil yoki olti oy o‘qiganidan keyin yo‘q sizlarniki o‘tmadi”, degan gap bo‘lmaydimi degan savol berilganida maktab direktorining ovozi ekani aytilgan ovoz egasi “Yaxshi va o‘rinli savol. Men gapimning boshida aytdim, Toshkent shahrida uchta xususiy maktabga ruxsat berilgan (olti yoshdan birinchi sinfga qabul qilish nazarda tutilmoqda —“Daryo” izohi) Biz ta’lim sohasida suyagimiz qotgan odammiz. Ayrim xususiy maktablarga ruxsat berishgan, ayrim”, deya ota-onalarni tinchlantirgani eshitiladi.

Murojaatchi otalardan biri Shuhrat Mirsharopovning qo‘shimcha qilishicha, xususiy maktab direktori Hilola Yo‘ldosheva mazkur muammo yechimi sifatida ularga taklif bergan.

Maktab direktori bolangizni bizda o‘qitishda davom etsangiz va to‘rtinchi sinfgacha shu yerda o‘qitsangiz, o‘shanda to‘rtinchi sinfni yakunladi degan hujjat tayyorlab beramiz va farzandingiz o‘shanda bazaga kiritilgan bo‘ladi. Bu haqda inspeksiyadagilar bilan gaplashganman. Yuqoridagi tanishlarim orqali bu ishni hal qilaman deya yana bizni ishontirishga urinyapti. Unga ishonsak, farzandim to‘rtinchi sinfni tugatganda ham yana davlat maktabida beshinchi sinfga o‘tmay, to‘rtinchi sinfda qayta o‘qishga majbur bo‘ladimi deb qo‘rqayapmiz”, — deydi Shuhrat aka.

Shuhrat Mirsharopovning aytishicha, u mazkur muammo yuzasidan Xalq ta’limi vazirligiga ham borgan.

Vazirlik mas’ullariga bu muammo haqida aytsam, ha, bu muammodan xabarimiz bor. Bu maktab rahbariyatining azaldan joy bo‘yicha ham muammosi bor, ammo bu vaziyatda vazirlik hech qanday yordam berolmaydi. Xususiy maktablar nazorati bizga qaramaydi. Yordam berolmaymiz, deyishdi. Demak, maktab xususiy bo‘lsa bilganini qiladi deganimi bu”, — deydi Shuhrat Mirsharopov.

Murojaatchi onalardan biri Dildora Hidoyatova farzandi maktabga chiqqanida ularga prezident sovg‘asi berilganini, odatda prezident sovg‘asi hammaga ham berilmasligini aytib, farzandlari taqdiri hech kimni qiziqtirmayotganini ta’kidlamoqda.

Bolalarimiz taqdiri hech kimni qiziqtirmayapti. Hamma biz ota-onalarni ayblayapti. Biz davlat faoliyatiga ruxsat berib qo‘ygan xususiy maktabga o‘qitganmiz-ku. Nega endi faqat bizni ayblab, muammoga e’tibor qaratishmayapti? Axir xususiy maktab faoliyatiga mas’ullar ruxsat bergan-ku. Nega endi mas’uliyatdan qochishmmoqda? Farzandlarimiz yana birinchi sinfda o‘qisa, o‘qishga bo‘lgan ishtiyoqi so‘nib qoladi”, — deydi Dildora Hidoyatova.

Aslida bu ishlarning barchasi biz egalik qilib kelayotgan binoni egallash uchun qilinmoqda. 2020-yildan beri shu harakat bor va hamon davom etmoqda. Aslida eski, qarovsiz binoga 5 milliard 200 million so‘m mablag‘ kiritib, shu zamonaviy maktabni barpo qilgandim. Bugungi kunga kelib arzimas sabablar bilan bizga shu tarzda bosim o‘tkazilib, zamonaviy binomizni tortib olishmoqchi”, — deydi xususiy maktab direktori Hilola Yo‘ldosheva.

Xalq ta’limi vazirligi axborot xizmati rahbari Laylo Rustamova “Daryo”ning mazkur masala yuzasidan qilgan so‘roviga javoban 2021-yil iyun oyida umumiy o‘rta ta’lim muassasalarining 1-sinfiga qabul qilinayotgan bolalar “Ta’lim to‘g‘risida”gi yangi tahrirdagi qonunning 9-moddasiga asosan yetti yoshga to‘ladigan yilda qabul qilinishi haqida eslatma berilganini aytmoqda.

Yangi tahrirdagi qonun qabul qilingan yili 2021/2022-o‘quv yilida 2014-yilning 1-yanvaridan 31-dekabriga qadar tug‘ilgan bolalar 1-sinfga qabul qilinishini eslatib, e’lon berdik. Shuningdek, mazkur qonun talablari boshqa vazirlik va idoralar tasarrufidagi, mulkchilik shaklidan qat’i nazar, ya’ni nodavlat xususiy barcha ta’lim muassasalari uchun ham majburiyligini yozdik”, — deydi Laylo Rustamova.

Vazirlik mas’ulining qo‘shimcha qilishicha, 77 nafar bola ayni kundagi davlat maktablariga joylashtirilgan va ta’limni yana birinchi sinfdan davom ettirmoqda.

“Daryo” voqealar rivojini kuzatishda davom etadi.