“Zamonaviy shaharlar qurilishida o’zbekning 100 yillik tajribasini o‘rganishimiz kerak” — xalqaro ekspert “Yashil qurilish” va qayta tiklanadigan resurslar haqida

So‘nggi 10 yilliklarda hayotimizga elektr tejovchi chiroqlardan tortib, quyoshdan quvvat olib ishlaydigan texnologiyalargacha kirib keldi. Hozirga kelib butunjahon mamlakatlari va shaharlarida “Yashil qurilish” atamasi ostidagi loyihalar keng tarqalmoqda. Xo‘sh, bu jarayonlar O‘zbekistonga qanchalik faol kirib kelmoqda? O‘zining ko‘p yillik tajribasiga ega xalqaro ekspert Temur Ahmedov bu borada yurtimizning qadim o‘tmishiga nazar tashlash, geografik xususiyatlarini chuqur o‘rganish kerakligini ta’kidladi.

Yashil qurilish va energiya samaradorligi, qayta tiklanadigan resurslar bo‘yicha xalqaro ekspert Temur Ahmedov bilan “Daryo” suhbatlashdi.

Mutaxassis hozirgi yangi binolar, kompleks va shaharlar qurilishida xalqimizning tarixiy tajribalarini o‘rganish va ulardek chuqur fikrlab yo‘l tutish kerakligini aytdi.

Masalan, men elektr bo‘lganidan oldingi eski binolarni ko‘rishni yaxshi ko‘raman. Chunki ularda quyosh nuri bino ichiga kirib, yetarli yorug‘lik kirishiga harakat qilingan, ya’ni ‘dizayn’ qilingan. Konditsioner bo‘lmagan, quvurlardan issiq suv kelmagan paytlar qanday qilib binoni isitish yoki sovitish masalasani yechgan?

Shuning uchun ham bizda sinch uyi bo‘ladimi, paxsa uy bo‘ladimi hovli ustiga toklar tortib qo‘yilardi va ular soya berardi. Bularning bari bekordan qilinmagan-da. Ularning hammasi bir-biriga bog‘liq tizim bo‘lib, ko‘chadan uyga borganda, hammayoq salqin turadi. ozda tashqari 40 daraja, sizning uyingizda esa 30 daraja.

Demak, buning barchasi avvaldan o‘ylangan reja bo‘lganmi?

Bularni odamlar yuz yillab, ming yillab tajribadan o‘rganib qilgan. O‘sha tajribani kuzatish kerak. Men 25 qavatli paxsa uy quring, demayman. Buning o‘z texnologiyasi bor. Lekin avvalgi g‘oyalarni o‘rganish kerak, chunki bu yuz-ming yillab yig‘ilgan tajriba va ma’lumot hisoblanadi.

O‘sha fikrlarni sinchiklab tahlil qilib binolarga kiritilsa, imorat kam energiya talab qiladigan bo‘ladi. Shunda siz quyosh paneli qo‘yasizmi, shamol energiyasini ishlatasizmi yoki tarmoqdan keladimi, baribir kam sarf qilasiz.

Temur Ahmedov, xalqaro ekspert

Suhbatning to‘liq shaklini “Daryo”ning YouTube’dagi sahifasida tamosha qilishingiz mumkin.