• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12831.13
    • RUB161.07
    • EUR14542.8
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +29°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Inson kechasi uxlamasa, organizmda qanday o‘zgarish yuz beradi?

    Bugungi kunda uyquni qurbon qilish mumkin bo‘lgan juda ko‘p tadbirlar mavjud — ziyofat, restoranda kechki ovqat, tungi parvozlar, kech ishlash, teleko‘rsatuvlarni tomosha qilish. Lekin bu uyqu beradigan foydaning o‘rnini bosa oladimi? Marie Claire nashri maslahatchi psixolog, murabbiy, seminar va trening rahbari Anastasiya Ayvazova bilan birgalikda sog‘lom uyquning ahamiyati va tunni bedor o‘tkazish natijasida organizmda qanday o‘zgarish yuz berishini ma’lum qildi.

    Foto: Marie Claire

    Foto: Marie Claire

    Uyqu paytida qanday jarayonlar sodir bo‘ladi?

    Ish jadvali tufayli qanday qilib uxlash, uxlash jarayoniga yetarlicha e’tibor berish, unga tayyorgarlik ko‘rishga deyarli ahamiyat berilmaydi. Tabiat hamma narsani juda aniq rejalashtirgan va inson bioritmlari bilan sinxronlashtirgan. Bularning barchasi uyqu organizmning tiklanish vaqti bo‘lganligi sababli sodir bo‘ladi. Keling, faktlarni ko‘rib chiqaylik, shundan so‘ng tegishli xulosalar chiqarib, to‘g‘ri qaror qabul qilish mumkin bo‘ladi:

    19:00 dan keyin insulin oshqozon osti bezi tomonidan ikki soat ichida ishlab chiqarilishi kerak. Ovqatlanayotganda insulin hujayralarga qon oqimiga kirgan shakarni ishlatishi mumkin. Uyqu va parhezning buzilishi tufayli hujayralar insulin signallariga nisbatan sezgir bo‘lib qoladi: qonda shakar mavjud bo‘lsa-da, ammo hujayralar undan samarali foydalana olmaydi. Eng yomon holatda ikkinchi toifa qandli diabet rivojlanishi mumkin.

    21:00 dan boshlab insulin ishlab chiqarish to‘xtashi kerak va oshqozon osti bezi bu faoliyatni to‘xtatadi. Shu paytdan boshlab bez epifizga o‘tishi kerak. U o‘sish gormoni faollashtiruvchisi bo‘lgan melatonin ishlab chiqarishni boshlaydi.

    23:00 dan boshlab endokrin tizimning faol gormonal faoliyati boshlanadi. Soat 00:00 dan bemalol ishlashi uchun esa sevimli yostiqni quchoqlab olish tavsiya etiladi.

    Agar tunda uxlamasa, nima bo‘ladi?

    Biologik ritmlar buzilganda (masalan, 02:00/03:00 da yotish va h.k.) tizim buziladi va organizm savollar beradi: “Nega bugun uxlab, bugun uyg‘onaman? Mening qonuniy tiklanish vaqtim qayerda?”

    • Uyqu yetishmasligi tufayli melatoninning muntazam ishlab chiqarilishi to‘xtaydi, bu esa depressiya va uyqusizlikka olib keladi;
    • Melatonin yetishmasligidan gipertoniya paydo bo‘ladi, ya’ni qon bosimi ko‘tariladi;
    • Qon tomirlari va yurak bilan bog‘liq muammolar yuzaga keladi. Insult yoki yurak xuruji xavfini oshadi;
    • Buyrak usti bezlari ishini kuchaytirishi natijasida stress gormoni — kortizol darajasini oshirish mumkin. Miya hujayralari sekinroq yangilanadi;
    • Qandli diabet kabi kasallik ehtimoli ortadi;
    • Uyquning yetishmasligi immunitetning buzilishiga olib keladi, chunki qondagi antitanachalar sekin va past konsentratsiyalarda paydo bo‘ladi. Shu jumladan uyqusiz tunlar o‘smalarga qarshi kurashish uchun zarur bo‘lgan immunitet hujayralarining funksiyalariga salbiy ta’sir qiladi;
    • Metabolizm buziladi. Shuning uchun muntazam uyqusizlikka duchor bo‘lgan odamlar semirishga ko‘proq moyil bo‘ladi.
    Rejimni qanday tuzatish kerak?

    Uyqu vaqtida, organizmda insonni baxtli, sog‘lom, go‘zal qiladigan minglab hayotiy jarayonlar sodir bo‘ladi. Qulay qoidalarga rioya qilish va muammolarga duch kelmaslik unchalik qiyin emas. Buning uchun shunchaki kerak bo‘ladi:

    • Yotishdan kamida 4-5 soat oldin foydali ovqat iste’mol qilish;
    • 00:00 dan avval uxlashga yotish;
    • Uxlashdan oldin yoqimli fikrlar va juda sokin muhitda bo‘lish.
    Odatga aylangan muntazam harakatlar aqliy va jismoniy dam olishga foydali ta’sir ko‘rsatadi.

    Mavzuga doir:

    • Nima uchun ko‘p uxlaganda bosh og‘riydi?
    • Uyqudan turganda butun badan og‘risa nima qilish kerak? Tongni xursandchilik bilan boshlash uchun 5 ta maslahat
    • Ertalab uyqudan keyingi bosh aylanishi qanday kasalliklardan darak beradi?

    29.08.2022, 09:51   Izoh (0)   32787
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Ishtaha ochilishi: doimo ovqatlanish istagi tinch qo‘ymasa, qanday yo‘l tutish kerak?

    28.08.2022, 09:50

    O‘zingizda tekshirib ko‘ring: qandli diabetni qanday aniqlash mumkin?

    27.08.2022, 21:57

    Yurak va qomat uchun foydali: xolesterinni kamaytiradigan mahsulotlar

    27.08.2022, 15:48

    Nima sababdan nordon mahsulot iste’mol qilishga ehtiyoj paydo bo‘ladi?

    26.08.2022, 21:47

    Kalsiy va magniyni salomatlikka zarar yetkazmasdan qanday qabul qilish kerak: shifokor maslahati

    26.08.2022, 17:12

    Bolaning tana harorati ko‘tarilganda qanday yo‘l tutish kerak?

    26.08.2022, 13:44
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Eng chuqur g‘or, eng baland ko‘prik va eng sirli maskan – Namanganga boramiz


    Tarmoqda bolalar xavfsizligi : Octobankdan maslahatlar


    Jamg‘armalar bilan qanday ishlash zarur: bank omonatlari, aksiyalar yoki investitsion paketlar? (davomi)


    UZTELECOM 10 Gbit/s tezlikdagi uy internetini foydalanuvchilarga taqdim etdi


    Ilg‘or qurilish texnologiyalari asosida qad rostlayotgan Quyi Chotqol GES


    “Akkermann sement” xalqaro forumi: qurilish materiallari sohasidagi muammolar keng tahlil qilindi


    InfinBANK Visa Direct orqali xalqaro pul o‘tkazmalariga qo‘yilgan limitlarni oshirdi 


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan


    “O‘zbekinvest” IUA aʼzosiga aylandi va Londonning global sug‘urta bozorida o‘z mavqeini mustahkamladi


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    “Biznesni rivojlantirish banki” biznes uchun qulay innovatsion bank bo‘lishga intilmoqda


    Oqtepa Lavashdan “Kulgili narxlar”: sevimli taomlar — har bir pozitsiya 10 mingdan 20 ming so‘mgacha bo‘lgan maxsus narxlarda


    Acıbadem shifoxonalar tarmog‘ida qon kasalliklarini zamonaviy davolash usullari: leykoz va boshqa kasalliklar


    Kapitalbank xodimlarining raqamli ko‘nikmalarini rivojlantirmoqda 


    Centrum Air Istanbul va O‘zbekistonning uch shahri o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarni yo‘lga qo‘ymoqda

     

    Tavsiya etamiz

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00

    Ayol ovchilardan ilg‘or samolyotlarga qadar — Ukraina rus Shahed’larini qanday ovlaydi?

    19 may, 20:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Isroil va BMT G‘azoga yordam masalasida ziddiyatga bordi

    Dunyo | 29 may, 12:33

    Sankt Peterburgda migrantlarga kuryer va taksi haydovchisi sifatida ishlash taqiqlanadi

    Dunyo | 29 may, 12:21

    Bir nechta mashhur filmlarda unumli foydalanilgan kostyum va aksessuarlar

    Madaniyat | 29 may, 12:13

    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda

    Reklama | 29 may, 12:00

    Yevropaning eng qimmat 10 ta klubi nomi ma’lum bo‘ldi

    Sport | 29 may, 11:57

    O‘zbekistonda 30-may kuni qanday ob-havo bo‘lishi ma’lum qilindi

    O‘zbekiston | 29 may, 11:56

    “Tolibon” stol futbolini o‘ynashni taqiqladi

    Sport | 29 may, 11:51
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.