• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12497.75
    • RUB156.79
    • EUR14658.61
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +27°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Inson kechasi uxlamasa, organizmda qanday o‘zgarish yuz beradi?

    Bugungi kunda uyquni qurbon qilish mumkin bo‘lgan juda ko‘p tadbirlar mavjud — ziyofat, restoranda kechki ovqat, tungi parvozlar, kech ishlash, teleko‘rsatuvlarni tomosha qilish. Lekin bu uyqu beradigan foydaning o‘rnini bosa oladimi? Marie Claire nashri maslahatchi psixolog, murabbiy, seminar va trening rahbari Anastasiya Ayvazova bilan birgalikda sog‘lom uyquning ahamiyati va tunni bedor o‘tkazish natijasida organizmda qanday o‘zgarish yuz berishini ma’lum qildi.

    Foto: Marie Claire

    Foto: Marie Claire

    Uyqu paytida qanday jarayonlar sodir bo‘ladi?

    Ish jadvali tufayli qanday qilib uxlash, uxlash jarayoniga yetarlicha e’tibor berish, unga tayyorgarlik ko‘rishga deyarli ahamiyat berilmaydi. Tabiat hamma narsani juda aniq rejalashtirgan va inson bioritmlari bilan sinxronlashtirgan. Bularning barchasi uyqu organizmning tiklanish vaqti bo‘lganligi sababli sodir bo‘ladi. Keling, faktlarni ko‘rib chiqaylik, shundan so‘ng tegishli xulosalar chiqarib, to‘g‘ri qaror qabul qilish mumkin bo‘ladi:

    19:00 dan keyin insulin oshqozon osti bezi tomonidan ikki soat ichida ishlab chiqarilishi kerak. Ovqatlanayotganda insulin hujayralarga qon oqimiga kirgan shakarni ishlatishi mumkin. Uyqu va parhezning buzilishi tufayli hujayralar insulin signallariga nisbatan sezgir bo‘lib qoladi: qonda shakar mavjud bo‘lsa-da, ammo hujayralar undan samarali foydalana olmaydi. Eng yomon holatda ikkinchi toifa qandli diabet rivojlanishi mumkin.

    21:00 dan boshlab insulin ishlab chiqarish to‘xtashi kerak va oshqozon osti bezi bu faoliyatni to‘xtatadi. Shu paytdan boshlab bez epifizga o‘tishi kerak. U o‘sish gormoni faollashtiruvchisi bo‘lgan melatonin ishlab chiqarishni boshlaydi.

    23:00 dan boshlab endokrin tizimning faol gormonal faoliyati boshlanadi. Soat 00:00 dan bemalol ishlashi uchun esa sevimli yostiqni quchoqlab olish tavsiya etiladi.

    Agar tunda uxlamasa, nima bo‘ladi?

    Biologik ritmlar buzilganda (masalan, 02:00/03:00 da yotish va h.k.) tizim buziladi va organizm savollar beradi: “Nega bugun uxlab, bugun uyg‘onaman? Mening qonuniy tiklanish vaqtim qayerda?”

    • Uyqu yetishmasligi tufayli melatoninning muntazam ishlab chiqarilishi to‘xtaydi, bu esa depressiya va uyqusizlikka olib keladi;
    • Melatonin yetishmasligidan gipertoniya paydo bo‘ladi, ya’ni qon bosimi ko‘tariladi;
    • Qon tomirlari va yurak bilan bog‘liq muammolar yuzaga keladi. Insult yoki yurak xuruji xavfini oshadi;
    • Buyrak usti bezlari ishini kuchaytirishi natijasida stress gormoni — kortizol darajasini oshirish mumkin. Miya hujayralari sekinroq yangilanadi;
    • Qandli diabet kabi kasallik ehtimoli ortadi;
    • Uyquning yetishmasligi immunitetning buzilishiga olib keladi, chunki qondagi antitanachalar sekin va past konsentratsiyalarda paydo bo‘ladi. Shu jumladan uyqusiz tunlar o‘smalarga qarshi kurashish uchun zarur bo‘lgan immunitet hujayralarining funksiyalariga salbiy ta’sir qiladi;
    • Metabolizm buziladi. Shuning uchun muntazam uyqusizlikka duchor bo‘lgan odamlar semirishga ko‘proq moyil bo‘ladi.
    Rejimni qanday tuzatish kerak?

    Uyqu vaqtida, organizmda insonni baxtli, sog‘lom, go‘zal qiladigan minglab hayotiy jarayonlar sodir bo‘ladi. Qulay qoidalarga rioya qilish va muammolarga duch kelmaslik unchalik qiyin emas. Buning uchun shunchaki kerak bo‘ladi:

    • Yotishdan kamida 4-5 soat oldin foydali ovqat iste’mol qilish;
    • 00:00 dan avval uxlashga yotish;
    • Uxlashdan oldin yoqimli fikrlar va juda sokin muhitda bo‘lish.
    Odatga aylangan muntazam harakatlar aqliy va jismoniy dam olishga foydali ta’sir ko‘rsatadi.

    Mavzuga doir:

    • Nima uchun ko‘p uxlaganda bosh og‘riydi?
    • Uyqudan turganda butun badan og‘risa nima qilish kerak? Tongni xursandchilik bilan boshlash uchun 5 ta maslahat
    • Ertalab uyqudan keyingi bosh aylanishi qanday kasalliklardan darak beradi?

    29.08.2022, 09:51   Izoh (0)   33480
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Ishtaha ochilishi: doimo ovqatlanish istagi tinch qo‘ymasa, qanday yo‘l tutish kerak?

    28.08.2022, 09:50

    O‘zingizda tekshirib ko‘ring: qandli diabetni qanday aniqlash mumkin?

    27.08.2022, 21:57

    Yurak va qomat uchun foydali: xolesterinni kamaytiradigan mahsulotlar

    27.08.2022, 15:48

    Nima sababdan nordon mahsulot iste’mol qilishga ehtiyoj paydo bo‘ladi?

    26.08.2022, 21:47

    Kalsiy va magniyni salomatlikka zarar yetkazmasdan qanday qabul qilish kerak: shifokor maslahati

    26.08.2022, 17:12

    Bolaning tana harorati ko‘tarilganda qanday yo‘l tutish kerak?

    26.08.2022, 13:44
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Namangan, Farg‘ona va Andijon Pepsi Music Fest quvvati bilan birlashdi!


    Way II kompaniyasidan ikkinchi dividend to‘lov


    IMZOning Engelberg premium derazalari Niderlandiyaga eksport qilindi 


    Central Asian University xalqaro Vasiylik kengashi tashkil etilganini e’lon qiladi 


    Suvchilar maktabi — Prezident tashabbusining amaliy natijasi


    “Bog‘ibaland”da anjir sayli: Samarqandda milliy meva bayrami bo‘lib o‘tdi 


    Biznesga birinchi qadam — “Lux”: Universal bankdan 100 million so‘mgacha imtiyozli kredit


    “Omad mavsumi” UZCARD bilan: uch bosqich, uchta sayohat va bosh sovrin — elektromobil 


    7 yilga penyalarsiz bo‘lib to‘lash imkoniyati — 2025-yil oxirigacha premium-klass kottejlarni qulay muddatli to‘lov asosida xarid qiling! 


    IMZOning Engelberg premium derazalari Niderlandiyaga eksport qilindi


    APEX BANKdan biznes uchun individual xizmat ko‘rsatish — bu qulaylik bilan biznes yuritish demakdir


    Dividendlar nima: ular qanday ishlaydi va investorlar qanday foyda oladi?


    #BirBirimizga: O‘zbekistondagi e’lonlar xizmati qanday qilib har bir narsaga ikkinchi umr beruvchi kampaniyani ishga tushirdi


    Ohangaronda “Turon Enduro Uzbekistan Cup” enduro mototsikl musobaqasi bo‘lib o‘tadi 


    “Yangi O‘zbekiston” bog‘i yo‘llari yopilgani haqidagi xabarlar asossiz 

     

    Tavsiya etamiz

    Arash mojarosi: bir o‘zbek undan pulini ololmay sarson, boshqasi esa ko‘p pul bermoqda

    14 avgust, 21:02

    “Stalinning barmog‘i” — Zangezur yo‘lagi Ozarbayjon uchun qanchalik muhim?

    14 avgust, 14:19

    Toshkentda issiqlik ta’minoti va issiq suv tariflari yana oshirilishi mumkin

    13 avgust, 09:46
    Audio Icon

    Samoga sochilgan yulduzlar: “Paxtakor 79” voqeasiga 46 yil bo‘ldi

    11 avgust, 10:09
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Namanganda 60 foiz qotilliklarga oilaviy nizolar sabab bo‘lgan — Senat

    O‘zbekiston | 14 avgust, 23:44

    “Bunday holatlar takrorlanmasligi uchun barcha choralarni ko‘ramiz” — Sherzod Kudbiyev aholidan asossiz yechib olingan soliqlar qaytarilgani haqida

    O‘zbekiston | 14 avgust, 23:22

    Hindistonlik ayol Labubuni xitoy ma’budi deb yanglishib, unga ibodat qila boshladi

    Dunyo | 14 avgust, 23:20

    Alyaska sammiti boshlanmasidanoq Putin global tartibni o‘z istagiga ko‘ra qayta shakllantirmoqda — The Washington Post

    Dunyo | 14 avgust, 23:10

    Barcha maktab va bog‘chalarda majburiy mehnat ustidan reydlar o‘tkaziladi

    O‘zbekiston | 14 avgust, 23:00

    O‘zbekistonga olib kelingan falastinliklar uchun maxsus jamg‘arma tashkil etiladi

    O‘zbekiston | 14 avgust, 22:48

    Qozog‘istonda sichqon hujayralaridan shuvoq changiga qarshi antitana yaratildi

    Dunyo | 14 avgust, 22:35
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.