Qishloq xo‘jaligi vazirligi O‘zbekistondagi qovun navlari to‘g‘risida ma’lumot berdi.
Ma’lum bo‘lishicha, xalq seleksiyasida qovunning 150 dan ortiq navi mavjud.
O‘zbekistonda eng ko‘p ekiladigan qovun navlari:
- Oqurug‘;
- Asate 3806;
- Bo‘rikalla;
- Ko‘ktinna;
- Ko‘kcha;
- Qizilurug‘;
- Mahalliy sariq handalak;
- Obinovvot;
- Shakarpalak;
- Gurlan kabilardir.
Qovun yovvoyi holda Janubi-G‘arbiy Osiyo va Afrikada uchraydigan poliz ekini hisoblangan.
Kichik va O‘rta Osiyoda esa 2 ming yildan beri madaniylashgan navlar ko‘rinishida ekiladi.
Jumladan, Markaziy Osiyoda qovun eng ko‘p yer maydoniga ekilishi jihatidan poliz ekinlari orasida 1-o‘rinda turadi.
U issiqsevar, yorug‘sevar o‘simlik, qurg‘oqchilikka va tuproq sho‘rlanishiga chidamli. Tuproq sharoitiga qarab 5-6 marta sug‘oriladi. Hosildorligi gektariga 250-300 sentnerga teng.
Qovun ekiladigan maydonlar
O‘zbekistonda 2022-yilda umumiy 63 ming gektar maydonga qovun ekilgan bo‘lib, shundan 51,5 ming gektar fermer va qishloq xo‘jaligi korxonalari hissasiga to‘g‘ri keladi (37,4 ming gektar asosiy maydon, 1,9 ming gektar bog‘-tok qator orasi va 12,2 ming gektar takroriy maydon).
Ushbu ekilgan maydonlardan joriy yilda jami 1,3 mln tonna qovun yetishtirish rejalashtirilgan. Shundan yetishtirilgan 1 mln tonna qovun fermer va qishloq xo‘jaligi korxonalari hissasiga to‘g‘ri keladi.
Ekish muddatlari
O‘zbekistonda qovun yetishtirishda Sirdaryo, Jizzax, Xorazm viloyatlari yetakchilik qiladi.
Qovunning o‘z vaqtida ekilishi yuqori hosil olishda muhim omil hisoblanadi. Qovun ekini urug‘ining unib chiqishi ekish muddatini to‘g‘ri belgilashga bog‘liq.
O‘zbekistonning markaziy viloyatlarida qovunning ertaki navlari 15-aprelgacha, o‘rtagisi 20-apreldan 10-maygacha, kechkisi 15-maydan 10-iyungacha ekiladi.
Janubiy viloyatlarda esa, ertaki navlar 10-aprelgacha, o‘rtagisi 10-20-aprelda, kechkilari esa 10-20-iyunda ekiladi. Shimoliy viloyatlarda ertaki qovunni 20-aprelgacha, o‘rtagisini 25-apreldan 10-maygacha, kechkisini 20-30-mayda ekish lozim.
Qovun urug‘i va ko‘chatini ekish ishlari qanchalik o‘z vaqtida va sifatli amalga oshirilsa, hosil ham shunga yarasha mo‘l va totli bo‘ladi.
Izoh (0)