Prognozlash va makroiqtisodiy tadqiqotlar instituti ekspertlari 2021-yil avgustdan 2022-yil iyulgacha bo‘lgan davr uchun Toshkent shahrida uy-joy narxlari o‘zgarishini tahlil qildi.
Toshkent shahrida ko‘chmas mulk bozorida oldi-sotdi shartnomalari soni 2022-yil 7 oyida salkam 49 ming tani tashkil etdi va o‘tgan yilning mos davriga (48,3 ming) nisbatan deyarli o‘zgarmadi.
Tahlil natijalariga ko‘ra, 2022-yilning iyul oyida Toshkent shahrida eski uylar narxlari 2021-yilning mos davriga nisbatan o‘rtacha 12 foizga, yangi uylar esa 8,3 foizga oshdi.
Joriy yil may oyidan beri birlamchi bozorda ham (1 metr kvadrat uchun maydagi 943,6 dollardan iyulda 919,9 dollarga), ikkilamchi bozorda ham (891,1 dollardan 882,6 dollarga) narxlar tushib kelmoqda.
Mirobod, Yakkasaroy, Shayxontohur, Mirzo-Ulug‘bek, Chilonzor va Yunusobod tumanalarida uylar narxlari Toshkent shahri bo‘yicha o‘rtacha narxidan yuqori bo‘lmoqda — yangi uylar 1 metr kvadrat uchun 957,2 dollar, eski uylar — 888,3 dollar. Eng past narxlar esa Bektemir va Sergeli tumanlarida kuzatildi.
Uy-joy narxlarining jiddiy oshishi boshqa davlatlarda ham ro‘y berdi. Masalan, Buyuk Britaniyada uylar narxi joriy yil iyun oyida yillik 10,7 foizga oshgan. Yillik inflyatsiya esa 9,4 foizga yetgan.
Bu ko‘chmas mulk bozorida narxlar inflyatsiyaga tezda reaksiya qilishini anglatadi.
Global House Price Index ma’lumotlariga ko‘ra, yuqori inflyatsiya va ipoteka foiz stavkalarining ko‘tarilishi aholining uy-joy sotib olish imkoniyatlarini cheklagan bo‘lishiga qaramay, 2022-yil birinchi choragida dunyoning 56 mamlakatida uy-joy narxlari o‘rtacha 10,2 foizga oshgan.
Narxlarning o‘sishi global o‘zgarishlar natijasida pul oqimlarining ko‘chmas mulk bozoriga yo‘naltirilishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Tahlil natijalari shuni ko‘rsatmoqdaki, joriy yilning 6 oyi davomida davlat dasturlari doirasida aholiga ajratilgan ipoteka kreditlari uy-joy bozorida faollikning saqlanib qolishiga katta xizmat qilgan.
O‘zbekistonda 2022-yil yanvar—iyul oylarida 41,44 ming kishiga 7,6 trln so‘m miqdorida ipoteka kreditlari berildi.
Taqqoslash uchun, 2021-yil yanvar—iyun oylarida 25,3 ming kishiga 3,5 trln so‘m miqdorida ipoteka kreditlari ajratilgan edi.
Toshkent shahri ko‘chmas mulk bozorida uy-joyga bo‘lgan talab deyarli o‘zgarishsiz qolgan bir paytda narxlarning oshishi qurilish kompaniyalari hamda mulk egalarining inflyatsiya va so‘m almashuv kursi bo‘yicha kutilmalari bilan izohlanishi mumkin.
So‘mning dollarga nisbatan qadrsizlanishi 2019-yilda 14 foiz, 2020-yilda 10,2 foiz va 2021-yilda 3,4 foizni tashkil etgan.
So‘nggi 3 oyda uy-joy narxlarining tushishi esa ushbu davrda so‘mning dollarga nisbatan qadrining mustahkamlanganligi (2,6 foizga) bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Izoh (0)