O‘zbekiston Tashqi ishlar vazirligi Tayvan atrofidagi vaziyatga munosabat bildirdi. Rasmiy bayonot matni “Dunyo” axborot agentligi saytida e’lon qilindi.
Unda vazirlik Tayvan atrofidagi vaziyat rivojlanishi munosabati bilan yuzaga kelgan keskinlik tez orada bosilishiga umid bildirgan. Shuningdek, O‘zbekiston “yagona Xitoy” siyosatini qo‘llab-quvvatlashi ma’lum qilingan.
“O‘zbekiston xalqaro huquqning umume’tirof etilgan me’yor va tamoyillariga muvofiq ‘yagona Xitoy’ siyosatini, ushbu mamlakat suvereniteti, hududiy yaxlitligini izchil qo‘llab-quvvatlaydi”, — deyiladi bayonotda.
Tayvan atrofidagi vaziyat
AQSH Kongressi Vakillar palatasi spikeri Nensi Pelosi boshchiligidagi delegatsiya Vashingtonning orolni qo‘llab-quvvatlashga sodiqligini tasdiqlash uchun 2—3-avgust kunlari Tayvandda bo‘ldi. Pelosining so‘zlariga ko‘ra, kongressmenlarning orolga tashrifi AQSHning Tayvanga nisbatan siyosatiga to‘liq mos keladi.
Pelosining samolyoti Taybey aeroportiga qo‘nganidan keyin Xitoy orol yaqinida o‘t ochishlar orqali harbiy mashg‘ulotlar boshladi. Amerikalik harbiylar ham Tayvanga yaqin joyga o‘z avianosetslari va samolyotlarini joylashtirdi.
Pxenyan bu tashrifni keskin qoraladi va buni Vashingtonning boshqa davlat ichki ishlariga qo‘pol aralashuvi, deb atadi. Tashqi ishlar vazirligi “Tayvan Xitoyning ajralmas qismi, Tayvan masalasi esa Xitoyning ichki ishi” hamda tashqi kuchlarning mamlakat ichki ishlariga aralashuviga qarshi choralar ko‘rish “suveren davlatning tabiiy huquqi” ekanini ta’kidlagan.
Tramp Tayvanga tashrifi uchun Nensi Pelosini “aqldan ozgan” deb atadi, Oq uy esa Pelosining tashrifi AQSHning Xitoyga nisbatan siyosatida qandaydir o‘zgarish bo‘lganini anglatmasligiga ishontirdi.
Tayvan (yoki Xitoy Respublikasi) — mustaqilligi qisman tan olingan davlat, uning suverenitetini 14 ta mamlakat rasman tan olgan. Xitoy respublikasiga rasman 1911-yilda asos solingan, biroq hozirgi Tayvan hududidagi davlat 1950-yillar boshida fuqarolar urushidan keyin qochgan Gomindan tarafdorlari bu yerga kelgan vaqtida shakllangan. AQSH o‘sha vaqtda Xitoy xalq respublikasini rasman tan olmagan, chunki Tayvandagi hukumatni qonuniy deb hisoblagan.
1970-yillar boshigacha Tayvan BMTda Xitoy nomidan ish ko‘rgan. Ammo Richard Niksonning XXRga rasmiy tashrif bilan kelishi, AQSH-Xitoy munosabatlarining yaxshilanishi kommunistik mamlakatning xalqaro huquq subyekti ekani tan olinishiga sabab bo‘ldi. Shundan buyon Tayvanga amalga oshiriladigan har qanday siyosiy tashrif Pekin uchun xalqaro huquq me’yorlarining buzilishi sifatida baholanadi.