Moddiy madaniy meros obyekti hisoblanadigan “Xo‘jaykon” tuz g‘orining ichki qismida san’at galereyalari tizimi bilan birgalikda bir-biridan harorat, namlik, bosim va mikroiqlim bo‘yicha farq qiluvchi beshta xona-kameralar mavjud. G‘or devorlari o‘ziga xos tarzda bir santimetrdan uch santimetrgacha tuz qatlami bilan qoplangan, o‘tish joyida tuz eritmali shifobaxsh buloq mavjud.
Ushbu g‘or muhitida nafas yo‘llarining allergik kasalliklari, uzoq davom etadigan o‘tkir va surunkali bronxit, astma, pnevmoniya asoratlari, immuniteti pasaygan bemorlar va teri kasalliklarini davolashda foydali qo‘shimchalar mavjud.
Ayni vaqtda “Xo‘jayikon” tuz g‘ori madaniy meros obyektiga zarar yetkazishi mumkin bo‘lgan holatlar mavjud. Xususan, ushbu obyektdan Surxondaryo viloyat Sog‘liqni saqlash boshqarmasi tarkibidagi Sherobod tumani tibbiyot birlashmasi xo‘jalik hisobidan tegishli asoslantiruvchi hujjatlarsiz foydalanib kelmoqda. Bu esa madaniy meros obyektining muhofazasini ta’minlashda bir qator qiyinchiliklarni yuzaga keltirmoqda.
“Xo‘jaykon” tuz g‘ori madaniy meros obyektini asrab avaylash, uni davlat muhofazasiga olish maqsadida Vazirlar Mahkamasining “Moddiy madaniy merosning ko‘chmas mulk obyektlari milliy ro‘yxatini tasdiqlash to‘g‘risida” 2019-yil 4-oktabrdagi 846-son qarori bilan Moddiy madaniy merosning ko‘chmas mulk obyektlari milliy ro‘yxatiga kiritilgan.
Vazirlar Mahkamasining “Moddiy madaniy merosning ko‘chmas mulk obyektlari milliy ro‘yxatini tasdiqlash to‘g‘risida” 2019-yil 4-oktabrdagi 846-sonli hamda 2021-yil 3-martdagi 119-sonli qarorlari bilan Surxondaryo viloyatining Sherobod tumani, Oqtoshota qishlog‘i, “Chorbog‘” MFYda joylashgan “Xo‘jayikon” tuz g‘ori madaniy meros obyekti “Termiz” davlat muzey-qo‘riqxonasi balansiga operativ boshqaruv huquqi asosida biriktirilgan.
Mazkur qarorlar doirasida “Termiz” davlat muzey-qo‘riqxonasi tomonidan “Xo‘jayikon” tuz g‘ori madaniy meros obyektining kadastr hujjatlari rasmiylashtirilib, egalik huquqi olingan.
“Termiz” davlat muzey-qo‘riqxonasi tomonidan Xo‘jayikon tuz g‘ori madaniy meros obektidan samarali foydalanish hamda egalik huquqi asosida barcha turdagi tashrifchilar uchun ish faoliyatini tashkil etish maqsadida Surxondaryo viloyat sog‘liqni saqlash boshqarmasiga bir necha bor murojaat qilingan.
Surxondaryo viloyat sog‘liqni saqlash boshqarmasi tomonidan bu masala e’tiborsiz qoldirilgani sababli, “Xo‘jayikon” tuz g‘ori madaniy meros obyektidan Sherobod tumani tibbiyot birlashmasining majburiy tartibda chiqarilishini so‘rab, joriy yilning 18-aprel kuni “Termiz” davlat muzey-qo‘riqxonasi tomonidan Termiz tumani tumanlararo iqtisodiy sudiga davo arizasi kiritildi.
Termiz tumanlararo iqtisodiy sudi tomonidan yakuniy sud qarori chiqarilishida “Xo‘jayikon” tuz g‘ori madaniy meros obyektining kadastr hujjatlari rasmiylashtirilishi yuzasidan Termiz tumanlararo ma’muriy sud qarori chiqarilishi kutilmoqda.
Shu bilan bir qatorda, joriy yilning 15-iyun kuni Termiz tumanlararo ma’muriy sudi tomonidan ko‘rib o‘tilgan ishda Vazirlar Mahkamasining tegishli qarorlari asosida “Xo‘jayikon” tuz g‘ori madaniy meros obyektining “Termiz” davlat muzey-qo‘riqxonasiga kadastr hujjatlari rasmiylashtirilib, egalik huquqi berilganligi noqonuniy deb topilmoqda.
Ta’kidlash lozim muzey-qo‘riqxona “Xo‘jayikon” tuz g‘ori madaniy meros obyekti xalqimizga yanada ko‘proq samara keltirishi va kelajak avlodga bezarar yetib borishi uchun bir qator tadbirlarni maqsad qilgan.
Xususan, “Xo‘jayikon” tuz g‘ori madaniy meros obyektidan tibbiyot davolash maqsadida ham foydalanilib, davlat va hususiy sanatoriyalar bilan keng hamkorlik olib borilishi, xalqaro miqiyosdagi diqqatga sazovor joylardan biriga aylantirilishi, mahalliy va xorijiy tashrifchilarning eko va tibbiyot turizmi doirasida keng jalb etilishi, mablag‘ tushumlarining tartibga solinishi va mazkur mablag‘lar byudjet mablag‘lari sifatida yo‘naltirilishi hamda eng asosiysi — mazkur madaniy meros obyekti davlat muxofazasida ishonchli saqlanishi uchun “Termiz” davlat muzey-qo‘riqxonasi balansida operativ boshqaruv huquqi asosida qoldirilishi maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Izoh (0)