Portugaliyalik olimlar maymunchechak virusining mutatsiya tezligini hisoblab chiqdi, deb yozadi “Interfaks”.
Rikardo Xorxe nomidagi Salomatlik milliy instituti va Lusofona universiteti olimlari 15 nafar bemordan olingan virus namunalarini genetik tadqiq qildi.
Ularning aniqlashicha, virus kutilganidan 6—12 marta kattaroq tezlik bilan mutatsiyaga uchragan. Tadqiqotchilar taxmin qilishicha, virus mutatsiyasining to‘satdan tezlashishi virus odamlarga yuqishning yangi usulini ishlab chiqqanidan darak berishi mumkin — ayni vaqtda u odamdan odamga ochiq yaralar bilan yaqin aloqada, organizmdagi suyuqliklar orqali yoki havo-tomchi yo‘li bilan yuqadi, deb hisoblaniladi.
Ta’kidlanishicha, avvalgi tadqiqotlar maymunchechak kabi viruslar odatda yiliga bir yoki ikki marta mutatsiyaga uchrashini ko‘rsatgan edi.
Olimlar fikricha, ba’zi mutatsiyalar odam immun tizimi, xususan, viruslarni o‘ldirib, genetik koddan nusxa olishda xatoliklarni keltirib chiqaruvchi APOBEC3 turidagi fermentlar ta’sirida yuzaga kelgan bo‘lishi mumkin.
“Agar ba’zi viruslar bunday hujumni boshidan o‘tkazib o‘z genlarini uzatgan bo‘lsa, ular viruslarning kelajak avlodlariga odam immun tizimi qarshisida ustunlik bergan bo‘lardi. Bu esa virus nima sababdan kutilganidan ko‘ra tezroq mutatsiyaga uchrashini tushuntirishi mumkin”, — deyiladi Medical Xpress portalida.
Tadqiqotchilar taxmin qilishicha, virus ba’zi mamlakatlarda odamlar va hayvonlar orasida past konsentratsiyalarda aylangan. Shuningdek, ular qayd etishicha, evolyutsiyaning tezlashgan sur’ati 2017-yilda maymunchechak avj olishiga qarshi ko‘rilgan choralarga javob bo‘lishi mumkin.
Maymunchechak — xuddi chechak turidagi kabi ikki zanjirli DNK-virus bo‘lib, 1950-yillarda kashf qilingan, u asosan Afrika qit’asida tarqaladi. O‘z nomiga qaramasdan, virus maymunlardan ko‘ra ko‘proq kemiruvchilarda uchraydi. Bundan oldingi tadqiqotlar maymunchechakning G‘arbiy Afrika va Kongo daryosi havzasiga tegishli ikkita asosiy turi borligini ko‘rsatgandi. Birinchisi kamroq o‘lim keltiruvchi bo‘lib, ayni paytgacha Afrikadan tashqarida bir necha ming kishiga yuqqan.
Izoh (0)