Ruhiyatga salbiy ta’sir o‘tkazadi: Bolalarga mutlaqo man etilmasligi kerak bo‘lgan 8 ta narsa

Psixologlarning fikriga ko‘ra, taqiqlar bolalarga o‘zlarini xavfsiz his qilishiga imkon beradi, keyinchalik xotirjamlik va mas’uliyatning yetishmaslik hissi paydo bo‘ladi. Biroq har qanday taqiqlarga mas’uliyat bilan yondashish kerak — ba’zilari tarbiyalanishga yordam beradi, boshqalari esa zarar yetkazishi ham mumkin. Wday nashri bolaga qanday narsalarni taqiqlamaslik kerakligini aytib o‘tdi.

Savol berish

Bolalar kattalar allaqachon ichki va tashqi tomondan biladigan dunyoda yashashni endigina o‘rganmoqda, shuning uchun ular ba’zida narsalar qanday ishlashi haqida aniq savollar berishi ajablanarli emas. Bunday savollar juda ko‘p bo‘lsa ham, jahl qilmaslik kerak. Ular nima uchun o‘t yashil ekani va mushukning dumidan tortish unga yoqmasligini qanday aniqlash mumkin? Agar bu savolga javobni bilmasangiz, uni birgalikda izlashni taklif qiling.

Hissiyotli bo‘lish

To‘g‘ri psixologik rivojlanish uchun his-tuyg‘ularga yo‘l berish juda muhimdir. Bundan tashqari, “o‘g‘il bolalar yig‘lamaydi” kabi qarashlar keng tarqalgan bo‘lib, ular aqliy rivojlanishga katta zarar yetkazadi. Bolalar hamma narsani ko‘proq hissiyot bilan qabul qiladi, shuning uchun his-tuyg‘ulardan uyalmaslik kerak.

“Qizg‘anchiq” bo‘lish

Yo‘q, bu yomon maslahat emas — bola kattalar kabi o‘z narsalarini tasarruf etish huquqiga ega. Shuning uchun, o‘yinchoqlarni o‘yin maydonchasida boshqa bolalar bilan bo‘lishishga majburlashning hojati yo‘q. U o‘z narsalarini o‘zining bir qismi sifatida qabul qilishini yodda tutish kerak.

“Yo‘q” deyish

Bolalar ham xuddi kattalar kabi to‘la huquqli shaxslardir va ular o‘z fikrini to‘liq bildirish huquqiga ega. Agar ular haqiqatan ham biror narsani xohlamasa, ota-ona yoki boshqa katta insonlar uning fikrini hisobga olishi shart.

Bu taqiq nafaqat bolaning sog‘lig‘iga zararli, balki kelajakda ovqatlanish madaniyati bilan bog‘liq muammolarga olib kelishi mumkin. Bolaning organizmiga ko‘ra u to‘yguncha ovqatlanadi, aks holda bu doimiy ravishda keragidan ko‘p ovqatlanish va kilogramm ortishiga olib kelishi mumkin. Bola yetarlicha ovqatlanmayapti, degan xavotir bo‘lsa, uni toza havoda tez-tez sayr qildirish kerak, shundagina bolaning ishtahasi ochiladi.

Xato qilish

Bolalar endigina ota-onalari allaqachon bilgan narsalarni o‘rganishni boshlagan bo‘ladi. Muvaffaqiyatga esa qilingan xatolar orqali erishiladi. Bola mustaqil bo‘lishga, hali erisha olmagan narsani qilishga, kerak bo‘lsa, xato qilishga harakat qilsin. Umuman olganda, bolalarga erkinlik berish kerak — xonani avval betartib qilish, so‘ngra uy ishlarida yordam berish, sayrga tayyorgarlik ko‘rish va mustaqil ravishda poyabzal bog‘ichlarini bog‘lash.

Qo‘rqish

Bolalar hali dunyoda qanday hayot kechishini tushunmaydi va noma’lum narsa ko‘pincha qo‘rqinchli tuyiladi. Agar bola chiroq o‘chirilgan holda uxlashni xohlamasa, uni tunni qorong‘i xonada o‘tkazishga majburlamaslik lozim, chunki bolaning qo‘rqib ulg‘ayishi uning ruhiyatiga o‘z ta’sirini o‘tkazadi. Bolani rag‘batlantirish kerak, kattalar hamisha uning yonida ekanini va u bilan qo‘rqinchli daqiqalarni boshdan kechirishga tayyorligini bilishi kerak.