O‘zbekistonda shakar narxi oshmoqda. Davlat statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, hozir bir kilogramm shakarning o‘rtacha narxi 9 500-13 000 so‘mni atrofida. Ayrim nuqtalarda shakar 14 ming so‘m turadi.
Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi asosiy sabab tashqi omillar, ya’ni, qo‘shni mamlakatlardagi vaziyat bo‘lganini ma’lum qildi.
Qo‘shni davlatlarda vaziyat qanday?
Qirg‘izistonda may oyida shakar 10 foizga qimmatlashdi va hozirda 14 800 so‘m atrofida turadi. Bu fonda mamlakatda shakar eksportiga vaqtinchalik taqiq joriy etildi. Bu shakar boshqa mamlakatlarga ommaviy eksport qilinmasligi uchun qilingan.
Qozog‘istonda may oyida shakar 8,7 foizga qimmatlashdi va hozirda bir kilogrammi 15 400 so‘m atrofida turadi. Mamlakat rasmiylari shakar taqchilligi yo‘qligini ma’lum qildi – zaxiralar 3 oyga etadi va ular doimiy ravishda to‘ldirilmoqda.
Tojikistonda may oyida shakar 8 foizga qimmatlashdi va hozir bir kilogrammi o‘rtacha 12 600 so‘m atrofida turadi. Bu fonda rasmiylar zaxiralar hisobiga arzonroq shakar sotishni boshladilar.
Rossiyada may oyida shakar 3 foizga qimmatlashdi va endi 13 ming so‘m atrofida turadi. Mamlakat mart oyida shakar eksportini cheklagan.
Armanistonda shakar 1,3 foizga qimmatlashdi va hozirda 12 500 so‘m atrofida turadi. Mamlakat rasmiylari g‘alla eksportini cheklab qo‘ygan, ammo bu hali shakarga taalluqli emas.
Belarusda shakar 0,2 foizga qimmatlashdi va endi 10 400 so‘m atrofida turadi. Mamlakatda shakar ishlab chiqaruvchi to‘rtta korxona faoliyat yuritib, bozor barqarorligini ta’minlamoqda.
O‘zbekiston narxlar oshishining oldini olish uchun nima qilyapti?
Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, O‘zbekistonda shakar taqchilligi kuzatilmayapti va yil oxirigacha ichki bozorni shakar bilan to‘ldirish uchun barcha zaxiralar mavjud.
Shakarga bo‘lgan talabning mavsumiy o‘sishi (meva-sabzavotlarni saqlash mavsumi) sharoitida narxlar barqarorligini ta’minlash maqsadida joriy yilning iyun oyidan birjadagi shakar hajmi 50 foizga, ya’ni 2 ming tonnadan 3 ming tonnagacha oshiriladi.
Bu yil shakar ishlab chiqarish 720 ming tonnani tashkil etadi, bu o‘tgan yilga nisbatan 22 foizga ko‘pdir. Shu bilan birga, shakar va uning uchun xomashyo importi hajmi o‘tgan yilgi 643 ming tonnadan 900 ming tonnaga oshadi.
Natijada yil yakuniga qadar ishlab chiqarilgan va import qilinadigan tayyor shakar qoldig‘i 118 ming tonnadan oshadi.