Yoshlar ongiga salbiy ta’sir qiluvchi axborot tarqatgan OAV va Telegram-kanallarini ma’muriy javobgarlikka tortish taklifi bildirildi

O‘zbekistonda 2021—2022-yillarda ommaviy axborot vositalari (OAV) va Telegram-kanallari behayolik, zo‘ravonlik va diniy adovat qo‘zg‘atuvchi 18 mingdan ortiq axborot tarqatgani aniqlangan. Bu haqda Senatning 26- yalpi majlisida Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi direktori Asadjon Xo‘jayev ma’lum qildi, deya xabar bermoqda “Daryo” muxbiri.

Asadjon Xo‘jayevning aytishicha, agentlik yoshlar tarbiyasini buzadigan materiallar tarqatgani uchun OAV va Telegram-kanallarini ogohlantirib kelmoqda, ammo ularga ma’muriy jazo qo‘llanmayotgani uchun bunday qonunbuzarlik holatlari davom etmoqda.

Ommaviy axborot vositalari va Telegram-kanallarda ko‘plab zo‘ravonlik, shavqatsizlik, ma’naviy buzuqlik, pornografiyani targ‘ib qiluvchi materiallar tarqalyapti. Biz ularning egalarini aniqlamoqdamiz va tegishli ogohlantirish beryapmiz. Lekin keyingi ko‘riladigan choramiz jiddiy emas. Ya’ni o‘sha materialni o‘chirish, cheklash yoki bunday holat qaytarilmasligi bo‘yicha hech qanaqa sanksiyalar yo‘q. Ma’muriy javobgarlik kodeksida ham bunday materiallar tarqatgani uchun ma’muriy javobgarlik mavjud emas. Biz mas’ullarga murojaat qilamiz, ko‘rsatmalar kiritamiz. Lekin bundaylarning orqasida iqtisodiy sanksiyalar bo‘lmasa, harakatlarimiz samarali natija bermayapti. Huquqbuzarliklar davom etmoqda. Shuning uchun, avvalo, ushbu masalada ma’muriy javobgarlik belgilansa, yaxshi bo‘lardi.

Bevosita veb-saytlarda yoshlarimizga yot bo‘lgan, ma’naviy-ma’rifiy va diniy adovatni qo‘zg‘atuvchi bir qancha qonunbuzarliklar aniqlandi. Masalan, 2021—2022-yillarda 18 mingdan ortiq shunday huquqbuzarlik holatlari aniqlangan. Shuningdek, pornografiya, zo‘ravonlik, behayolik, narkoxizmatlarni targ‘ib qiluvchi 3 ming 134 ta xorijiy veb-saytlar borligi ma’lum. Maxsus idoralar bilan birgalikda ularni O‘zbekiston hududiga kirish va foydalanish huquqini chekladik. O‘zimizdagi veb-saytlarda ham bunaqa qonunbuzarlik holatlari bo‘lib turibdi. Bu endi ko‘pincha tushunmaslikdan va talablarning farqiga bormaslikdan yuzaga kelmoqda. Masalan, “uz” domenidagi 9 ming 500 ta veb-saytda behayolik, ma’naviy buzuqlik, zo‘ravonlik, shavqatsizlik, qimor, tavakkalchilik, alkogol va tamaki mahsulotlarini reklama qilish yoki ularni targ‘ib qiluvchi ma’lumot va axborotlar aniqlangan. Ular bo‘yicha ham “O‘zkomnazorat” va Ichki ishlar vazirligi bilan birgalikda tegishli choralar ko‘rilmoqda.

Asadjon Xo‘jayev, AOKA direktori

Asadjon Xo‘jayevning ta’kidlashicha, telekanallar va boshqa OAVda videomateriallarga yosh toifalarining belgilari qo‘yilmasligi holatlari ham ko‘p uchramoqda.

“2022-yilning o‘tgan 5 oyi ichida efirga uzatilayotgan 6 ta davlat, 3 ta nodavlat telekanalda 188 ta axborotda yoshga oid tasnif qo‘yilmagani aniqlandi. Bu tasniflar qo‘yilmasligi mutaxassislarning malakasi yetishmasligi, masalaning mohiyatiga uncha e’tibor berilmasligi, deb ko‘rsatilmoqda. O‘tgan 5 oyda mazkur masalada 33 ta ko‘rsatma va ogohlantirish xatlarini berganmiz. Teleradiokanallarda tashkil etilgan badiiy kengashlar ko‘rsatuvlarni efirga uzatish, shu jumladan, tasniflash choralarni ham ko‘rishi kerak. Afsuski, ular o‘zlariga yuklatilgan vazifalarni to‘laqonli bajarmayapti. Biz qonunchilik bo‘yicha e’tiborni qaratamiz, ko‘rsatmalar beramiz. Lekin tan olish kerak, qonunchilikda bu masalada ham ma’muriy javobgarlik belgilanmagan”, — dedi agentlik rahbari.

Avvalroq senator Azamat Ziyoyev O‘zbekiston ta’lim-tarbiya tizimi hali ham eskicha qolipda ekani va uni milliylik asosida isloh qilish zarurligini ta’kidlagandi. Shuningdek, AKT vaziri o‘rinbosari Doniyor Rustamov mamlakatda yaratilgan mahalliy ijtimoiy tarmoq va messenjerlar nega ommalashmayotganiga izoh bergandi.