Avvalroq Cotton Campaign xalqaro koalitsiyasi O‘zbekiston paxtasiga e’lon qilingan global boykotni to‘xtatgani haqida xabar berilgandi.
Bu qaror mamlakatning jahon to‘qimachilik bozoriga qaytishi uchun ayni vaqtda qabul qilindi, chunki Rossiyaga qarshi sanksiyalarning ta’siri Markaziy Osiyoda sezilarli bo‘ladi. Bu haqda Eurasianet xabar berdi.
Rossiya hamon O‘zbekistonning asosiy savdo sherigi va o‘zbek paxtasining eng yirik importchisi bo‘lib, yiliga 158 mln kub metrdan ortiq paxta matosini sotib oladi.
Ammo sanksiyalar inflyatsiyaning o‘sishi va iste’mol bozori qisqarishi tufayli O‘zbekistonning Rossiya bilan savdosi ham o‘zgaradi.
Boykot bekor qilinishi o‘n ikki yil avval O‘zbekistondan paxta olmaslikka kelishgan 331 xalqaro brend va chakana savdo korxonalariga O‘zbekiston paxta bozoriga qaytish imkonini berdi.
Adidas, Tesco, IKEA, Marks & Spencer, H&M, Zara va Gap kabi yirik brendlar o‘zbek paxtasini qaytadan sotib olishni boshlashi kutilmoqda.
Paxta O‘zbekiston eksport daromadlarining asosiy qismini va YIMning 12 foizini tashkil qiladi.
Mamlakat paxta yetishtirish bo‘yicha dunyoda oltinchi o‘rinni egallab, jahon paxta yetishtirishining 4-5 foizini va jahon eksportining 10 foizini tashkil etadi.
Paxta har yili 1,1 mln tonna hosil qiladi va iqtisodiyotga taxminan 1,3 mlrd dollar daromad keltiradi.
Ish o‘rinlari yaratish va O‘zbekistonning mavqeini paxta xomashyosi eksportchisidan to‘qimachilik va tikuvchilik mahsulotlari ishlab chiqaruvchisiga o‘tkazish muhim turtki bo‘lgan.
Bu mamlakatni qiymat zanjirida yuqoriga ko‘tarish, iqtisodiyotni yuksaltirish va ish o‘rinlari yaratish demakdir.
Bu boradagi yutuqlar hukumat tomonidan mahalliy tadbirkorlar va mehnat tashkilotlari bilan hamkorlikda olib borilgan islohotlar natijasi bo‘ldi, bu nafaqat davlat kvotalarini bekor qildi, balki paxta terimichilarning ish haqini sezilarli darajada oshirdi.
Yuqori ish haqi mavsumiy ishlarni yanada manfaatli qildi va paxta sanoatida ishlashga qiziquvchilar soni keskin ortdi.
Paxtani xalqaro bozorda ancha arzon narxda sotish o‘rniga to‘g‘ridan to‘g‘ri fermerlardan sotib olish va xomashyoni to‘qimachilik mahsulotlariga qayta ishlash klasterlari tashkil etilgani paxtachilikdagi eng muhim tarkibiy o‘zgarishlardan bo‘ldi.
Klasterlar O‘zbekistonga modernizatsiya va to‘g‘ridan to‘g‘ri xorijiy investitsiyalar ham olib keladi.
Amerikaning Silverleafe kompaniyasi Jizzax viloyatida avtomatlashtirilgan paxta yetishtirish texnologiyalarini yo‘lga qo‘ydi va Markaziy Osiyoda birinchi Pulsar sug‘orish texnologiyasini joriy qildi.
Ushbu zamonaviy sug‘orish tizimi 40 foiz suvni tejash imkonini beradi, — deydi kompaniya bosh direktori Den Patterson.Markazsizlashtirish paxta teruvchilar va xaridorlar o‘rtasida savdolashish uchun sharoit yaratdi, bu esa ish haqining oshishiga olib keldi.
2021-yilda qo‘lda terilgan 1 kg paxta xomashyosi uchun to‘lov 2015-yilga nisbatan qariyb 10 baravar oshirildi, – deydi O‘zbekiston Odam savdosiga va majburiy mehnatga qarshi kurashish komissiyasi raisi Tanzila Norboyeva.Hozirda klaster tizimi samarali bo‘lishiga qaramay, xalqaro mehnat tashkilotlari mustaqil kasaba uyushmalari va kasb-hunar birlashmalarini tashkil etishga ruxsat berish orqali yanada demokratlashtirishni talab qilmoqda.
Avvalroq O‘zbekiston paxta sanoati 13 yillik global boykotning yakunini qanday kutib olgani haqida xabar berilgan edi.
Izoh (0)