Putin MDHga Kollektiv xavfsizlik shartnomasi tashkiloti huzurida kuzatuvchi maqomini berishni taklif qildi

Rossiya prezidenti Vladimir Putin Mustaqil davlatlar hamdo‘stligi (MDH)ga Kollektiv xavfsizlik shartnomasi tashkiloti (KXSHT)da kuzatuvchi maqomini taqdim etishni taklif qildi. Ushbu taklifni u KXSHTning 20 yilligiga bag‘ishlangan sammitda aytib o‘tdi. Bu haqda “Gazeta.uz” Kreml matbuot xizmatiga tayanib yozmoqda.

“Bizning Shanxay hamkorlik tashkiloti va Mustaqil davlatlar hamdo‘stligi bo‘yicha tabiiy sheriklarimiz bilan hamkorlikni kuchaytirishimiz kerak. Masalan, bizning fikrimizcha — buni hali muhokama qilish kerak bo‘ladi — MDH uchun KXSHT huzurida kuzatuvchi maqomini berish o‘rinli va to‘g‘ri bo‘lgan bo‘lardi”, — deya qayd etdi prezident.

Bunday taklif avval ham muhokama qilingan. 2020-yil mayida Rossiya tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov KXSHTda “SHHT va MDHga kuzatuvchi maqomini taqdim etish bo‘yicha konsensus” (umumiy kelishilgan fikr) borligini aytgandi. Shu yil fevralida MDH Ijroiya qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari Leonid Anfimov hamdo‘stlik KXSHTda kuzatuvchi maqomini olishni rejalashtirayotganini ma’lum qildi.

Sammitda Rossiya prezidenti postsovet makonidagi AQSH biologik laboratoriyalari maqsadi “biologik materiallarni to‘plash hamda viruslar tarqalishining o‘ziga xos jihatlarini o‘rganish” ekanini aytdi.

Shuningdek, u NATOning “sun’iy xususiyatga ega” kengayishi haqida fikr bildirdi.

Uning so‘zlariga ko‘ra, Ukrainada “neonatsizmning avjga minishi anchadan buyon kuzatilmoqda, bunga esa kollektiv G‘arb ko‘z yummoqda”. Vladimir Putin Rossiyada Finlyandiya va Shvetsiya bilan muammolar yo‘qligini, ularning NATOga ehtimoliy qo‘shilishi Moskva uchun xavf yaratmasligini ma’lum qildi.

“Ammo harbiy infratuzilmaning ushbu hududga kengayishi, shubhasiz, bizning javob choramizga sabab bo‘ladi, uning qanday bo‘lishini bizga yaratiladigan tahdidlardan kelib chiqib ko‘ramiz. Ya’ni, umuman olganda, muammolar yo‘q joydan paydo qilinyapti. Demak, bunga tegishli tarzda javob qilamiz”, — dedi u.

Shuningdek, Rossiya prezidenti ta’kidlashicha, KXSHT kontingenti “Qozog‘istonda hukumatning xorijda turib ham boshqarilgan ekstremistlar tomonidan egallab olinishi oldini olgan”.

Vladimir Putin KXSHT yetakchilarini Ukrainadagi urushning borishi haqida yopiq rejimda batafsil tarzda xabardor qilishini aytdi.

2021-yil sentabrida KXSHTning barcha oltita a’zosi (Armaniston, Belarus, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Rossiya va Tojikiston) protokol imzoladi, unga muvofiq, KXSHTning Tinchlikparvarlik faoliyati to‘g‘risidagi bitimiga “muvofiqlashtiruvchi davlat” tushunchasi kiritiladi. Ushbu davlat kollektiv tinchlikparvar kuchlarini tuzadi, ular esa BMT mandati bo‘yicha tinchlikparvarlik operatsiyasida qo‘llaniladi. 2022-yil aprelida ushbu qaror Rossiya davlat dumasi tomonidan ratifikatsiya qilindi.