O‘zbekistonda 2022-yilning 3 oyida ishlab chiqarishda qancha ishchi halok bo‘lgani ma’lum qilindi
AOKAda Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi axborot xizmati rahbari Mavjuda Mirzayeva ishtirokida o‘tkazilgan brifingda Davlat mehnat inspeksiyasi tomonidan 2022-yil yanvar—mart oylari davomida amalga oshirilgan ishlar to‘g‘risida ma’lumot berildi.
Qayd etilishicha, vazirlik tomonidan 3 oy davomida 5 972 ta korxonada nazorat tadbirlari o‘tkazilgan. Ushbu tadbirlar davomida 11 315 ta qonun buzilishi holati aniqlangan. Qonun buzilishlarni bartaraf etish bo‘yicha ish beruvchilarga 1 929 ta yozma ko‘rsatma va 936 ta taqdimnoma kiritilgan. 2 483 nafar mansabdor shaxsga nisbatan 4 milliard 864,6 million so‘m miqdorida ma’muriy jarimalar qo‘llanilgan.
Respublika bo‘yicha ishlab chiqarishda yuz bergan 132 ta baxtsiz hodisa belgilangan tartibda maxsus tekshirilgan. Shulardan 26 tasi (19 foizi) o‘lim bilan tugagan, 97 tasi (73 foizi) oqibati og‘ir va 9 tasi (6,8 foizi) guruhiy baxtsiz hodisalarni tashkil etgan.
Yuz bergan baxtsiz hodisalar oqibatida 42 nafar xodim halok bo‘lgan. 104 nafar xodim og‘ir tan jarohati va 4 nafari yengil tan jarohati olgan. Qonun buzilishi holatlariga yo‘l qo‘ygani uchun 110 nafar mansabdor shaxsga nisbatan 223 million so‘mlik ma’muriy jarimalar qo‘llanilgan.
Bundan tashqari, o‘tkazilgan nazorat tadbirlari davomida 1 259 tasi ish haqini belgilangan muddatlarda to‘lab bermaslik, 1 027 ta holatda ta’tillar berish tartibiga rioya etmaslik, 657 ta aholini ish bilan ta’minlash to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini buzish, 654 tasi mehnat shartnoma tuzmasdan, norasmiy ravishda xodimlar mehnatidan foydalangan, 352 ta mehnat daftarchalarini yuritish tartibini buzish, 341 ta noqonuniy ishdan bo‘shatish holatlari hamda boshqa turdagi qonun buzilish holatlari aniqlangan.
Qonun buzilishlar sohalar bo‘yicha tahlil qilinganda qonun buzilishlarning eng ko‘p xalq ta’limi tizimidagi tashkilot va umumta’lim maktablari mansabdor shaxslari tomonidan o‘qituvchi va boshqa xodimlarining mehnat huquqlari buzilishi sababli sodir etilgani aniqlangan. 2 734 ta (45 foizi) holatda xodimlarning mehnat huquqlari buzilgan.
Ikkinchi o‘rinda, ya’ni 1 437 ta (24 foizi) qonun buzilishlar maktabgacha ta’lim tashkilotlarida sodir etilgan. 1 051 ta (17 foizi) qonun buzilishlar esa qishloq xo‘jaligida, 808 ta (13 foizi) holatda tibbiyot muassasalari xodimlarning huquqlari buzilgan. 732 ta (12 foizi) holatda qurilish sohasida sodir etilgan, 442 ta (7 foizi) oliy va o‘rta maxsus ta’lim muassasalarida sodir etilgan, 221 ta transport sohasida (3,7 foizi), 116 ta (1,9 foizi) bank va moliya muassasalari mansabdor shaxslari tomonidan sodir etilgan.
Ushbu sohalarda doimiy ravishda nazorat tadbirlari o‘tkazilib, taqdimnomalar kiritilishi va aybdor shaxslarga nisbatan keskin choralari ko‘rilishiga qaramasdan, xodimlarning mehnat huquqlari buzilishi davom etmoqda.
Xodimlarni buzilgan mehnat huquqlarini tiklash borasida bir qancha ishlar amalga oshirilmoqda. Jumladan:
- joriy yilning o‘tgan davrida 409 nafar xodimlar noqonuniy ishdan bo‘shatilgani sababli ishga tiklandi, shundan 184 nafari ayollarni tashkil etadi;
- 351 nafar fuqarolarni jami 6 milliard so‘mdan ortiq miqdordagi ish haqlarini undirish uchun fuqarolik ishlari bo‘yicha sudlarga da’vo arizalar kiritilib, undirib berildi;
- 10 ta holatda baxtsiz hodisalar tufayli xodimlar yoki ularning oila a’zolariga 330 million so‘mdan ortiq miqdordagi tovon pullari undirib berildi;
- 5 643 nafar fuqarolarning murojaatlarini ko‘rib chiqilishi natijasida 3 133 ta murojaatlar qanoatlantirildi va 2 211 nafar fuqarolarni buzilgan mehnat huquqlari tiklandi, 2 037 nafar fuqarolarga tegishli maslahat va tushuntirishlar berildi;
- korxona va tashkilotlarda ish vaqtidan tashqari, dam olish va bayram kunlari xodimlarni ishga jalb etishda qonunchilik talablariga rioya etilishini o‘rganish maqsadida 404 ta monitoringlar o‘tkazildi va 115 ta xodimlarning buzilgan mehnat huquqlari tiklandi.
