“Zita va Gita”dagi Badrinat amaki — Satyen Kappu: Ikkinchi darajali rollar bilan tomoshabinlar mehrini qozongan aktyorning hayoti va ijodi haqida

“Zita va Gita” filmidagi Badrinat amaki esingizdami? “Qasos va qonun” filmida janob Tagorning xizmatkori Ramlala yoki “Devor”da Amitabh Bachchanning otasi-chi? Bu rollarning barchasi ikkinchi darajali aktyor — Satyen Kappu tomonidan ijro etilgan.

Satyen 1931-yil 14-yanvarda Mumbayda braxmanlar oilasida tug‘ilgan. Uning otasi Budx Singx Sharma yirik muzqaymoq zavodini boshqargan, onasi Ganga Devi uy bekasi bo‘lib, ikki o‘g‘il — Satyen va Radhe Shyamni tarbiyalaydi. Aslida Satyenning haqiqiy ismi Satyendra Sharma, lekin bolaligida hamma uni Kappu deb chaqiradi, shuning uchun u kino olamiga kirib kelganida bu ismdan familiya sifatida foydalanadi.

Otasi o‘g‘lining aktyorlikka bo‘lgan ishtiyoqiga juda qarshi edi. U oilaviy biznesini davom ettiradigan merosxo‘rni orzu qilgan va o‘g‘lini zavod boshqaruvchisi bo‘ladi, deb umid qilgan, lekin Satyenning boshqa rejalari bor edi.

U aktyorlik faoliyatini turli bayram va festivallarda qo‘yiladigan spektakllarda rol ijro etishdan boshlaydi. 1953-yilda u Hindiston xalq teatrlari uyushmasiga qo‘shiladi va bu yerda 15 yil ishlaydi.

Satyen Kappu o‘zining yorqin iste’dodini aynan pyesalardagi tajribasi tufayli kashf qila oldi. U o‘z davrining yetakchi dramaturglari va rejissorlari, jumladan, rejissor Ritvik Ghatak bilan hamkorlikda ishlaydi. 1960-yilda rejissor Bimal Roy teatr sahnasida aktyornining ajoyib ijrosini payqab qoladi va uni o‘zining “Kobullik” filmiga (1961) taklif qiladi. Filmdagi mazkur roli tufayli Satyendraning Bollivuddagi uzoq va juda munosib yo‘li boshlanadi.

Hind kinosining yorqin aktyorlaridan biri har qanday filmni o‘zining kichik rollari bilan boyita oldi, ayniqsa, Amitabh Bachchan ishtirokidagi — “Kechikkan qasos”, “Devor”, “Qasos va qonun”, “Mafiya rahbari”, “Qora tosh”, “Noma’lum qo‘ng‘iroq”, “Hammol”, “Kechir, Aruna” va boshqa shu kabi blokbasterlardagi rollari bilan tomoshabinlar ko‘nglidan joy oldi.

“Hammol” filmida Amitabh Bachchan bilan suratga olish joyida sodir bo‘lgan mashhur baxtsiz hodisa yagona emas edi. Satyen ushbu filmda Amitabhning otasi rolini o‘ynagan va suratga olish paytida o‘lim yoqasiga borib qaytgan — aktyor daryo girdobiga tushib qoladi. Mo‘jiza tufayligina uning hayoti saqlab qolinadi.

19 yoshida ota-onasining qistovi bilan Satyen Kaylashmati ismli qiz bilan tanishib, 1951-yilda turmush qurishadi. O‘shandan buyon er-xotin nikoh muqaddas ekanini isbotlab keldi. Kailashmati hayot yo‘lida sodiq umr yo‘ldosh, yaxshi do‘st va yelkadoshga aylandi. Ular butun umri davomida birga yashab, to‘rtta qizni dunyoga keltirdilar: Uma, Dipti, Bidita va Tripti. Kenja qizi Tripti otasining izidan borib, ssenariy muallifi sifatida kino olamiga kirdi.

Keksaygan sari Satyenni qandli diabet va yuqori qon bosimi qiynay boshladi. Unutilmas rollar ijrochisi 2007-yil 27-oktabr kuni 76 yoshida bu dunyoni tark etdi.