Yaponiya 19 yildan keyin yana Rossiya tarkibidagi Kuril orollarini “bosib olingan hudud” deb atadi

Yaponiya Tashqi ishlar vazirligi “Diplomatiyaning ko‘k kitobi”da 19 yil ichida birinchi marta “shimoliy hududlar”ni (Tokio Rossiya tarkibidagi Janubiy Kuril orollarini shunday ataydi) “bosib olingan” deb belgiladi.

“Ko‘k kitob” 1957-yildan beri har yili nashr etiladi, uning yangilangan versiyasi 22-aprel kuni Vazirlar Mahkamasi majlisida taqdim etildi.

Yaponiya TIV Rossiyaning Ukrainadagi harbiy amaliyotini qoralagan va shu fonda Rossiya bilan tinchlik shartnomasini tuzish bo‘yicha muzokaralar istiqbollari haqida gapirish qiyinligini ta’kidlagan. Vazirlik hisobotida aytilishicha, “shimoliy hududlar Yaponiyaning ajralmas qismi hisoblanadi, ammo ular hozirda Rossiya tomonidan noqonuniy ravishda bosib olingan”.

Tokio 2011-yildan buyon orollarni “Yaponiyaga tegishli” deb ataydi, lekin 2003-yildan beri “okkupatsiya” so‘zini ishlatmayotgan edi. Endi Yaponiya hukumati ushbu iborani qayta qo‘llashga qaror qilgan, deb xabar berdi Kyodo agentligi.

Ikkinchi jahon urushidan keyin Rossiya va Yaponiya tinchlik shartnomasini tuzmagan. Shartnoma imzolanishiga urushdan keyin Sovet Ittifoqi nazoratiga o‘tgan Kuril orollari — Kunashir, Shikotan, Iturup va Xabomai tizmalari bo‘yicha hududiy bahs to‘sqinlik qilmoqda. Tokio ularni qaytarishni talab qilmoqda, Moskva bu hududlar qonuniy ravishda SSSR tarkibiga o‘tgan deb hisoblaydi.

21-mart kuni Rossiya Tashqi ishlar vazirligi Moskva Tokio bilan tinchlik shartnomasi bo‘yicha muzokaralarni davom ettirish niyatida emasligini e’lon qildi, bunga sabab qilib “Yaponiya tomonidan Rossiyaga qarshi qo‘yilgan bir tomonlama cheklovlarning do‘stona emasligi” ko‘rsatildi (Yaponiya hukumati Ukrainadagi harbiy operatsiya munosabati bilan Rossiyaga qarshi bir necha sanksiyalar paketini joriy qilgandi). Shuningdek, Moskva yaponlarning Kuril orollariga vizasiz tashrifini to‘xtatdi va orollarda qo‘shma iqtisodiy faoliyatni yo‘lga qo‘yish bo‘yicha muloqotdan chiqdi.

Tokio norozilik bildirib, Rossiya rasmiylarining harakatlarini asossiz va nomaqbul deb atadi. Yaponiya, shuningdek, Rossiyaning uni “do‘stona bo‘lmagan” davlatlar ro‘yxatiga kiritish qarorini qoraladi.