Buxorodagi Sitorai Mohi Xossa majmuasining restavratsiya ishlari noto‘g‘ri olib borilgani sabab jinoyat ishi qo‘zg‘atildi

Vazirlar Mahkamasining Madaniy merosni himoya qilish inspeksiyasi hamda Madaniy meros agentligi tomonidan Sitorai Mohi Xossa tarixiy majmuasidagi restavratsiya ishlari holati o‘rganildi. O‘rganish davomida ta’mirlash ishlari madaniy meros obyektlarini restavratsiya qilish talablariga zid ravishda olib borilgani aniqlangan. Bu haqda agentlik matbuot xizmati xabar berdi.

Aniqlanishicha, ta’mirlash-restavratsiya loyihalari maxsus Ilmiy-ekspert kengashi bilan kelishilmagan, tegishli ruxsatnomalar olinmagan va yana bir qator talablar qo‘pol ravishda buzilgan. Majmuada restavratsiya ishlari noto‘g‘ri olib borilgani tufayli saroyning bir qator qismi tarixiy va badiiy ahamiyatini butkul yo‘qotgan.

Agentlik tomonidan o‘rganish ishlari yakunlari huquqiy baho berish uchun Bosh prokuraturaga taqdim etilgan. Ayni vaqtda Bosh prokuratura tomonidan mazkur holatlar bo‘yicha mutasaddi mansabdor shaxslarga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atilib, ularning harakatlariga huquqiy baho berilmoqda.

Ma’lumot uchun, Sitorai Mohi Xossa Buxoro amirlarining yozgi saroyi hisoblanib, asosiy binolar amir Mir Sayyid Olimxon (1911—1920-yillar) hukmronligi davrida qurilgan. Hozirda muzey sifatida faoliyat yuritayotgan majmuaga yiliga 158 ming (shundan 63 ming nafari xorijiy) sayyoh tashrif buyuradi.

Avvalroq Sitorai Mohi Xossa tarixiy majmuasida olib borilgan restavratsiya ishlari oqibatida uning badiiy bezaklari, naqshlari, koshinlari nobud qilinib, tarixiy va badiiy qiymatiga jami 28 milliard so‘mlik zarar yetkazilgani ma’lum bo‘lgandi. Mavjud muammolarning qonuniy yechimini belgilash maqsadida “Moddiy-madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish kuchaytirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi qonun ishlab chiqilgan va u senatorlar tomonidan ma’qullangan edi.

Qonunda moddiy madaniy meros obyektlarini nobud qilish, buzish yoki ularga shikast yetkazganlik uchun javobgarlikni kuchaytirish, bunday toifadagi obyektlarga juda ko‘p miqdorda zarar yetkazganlikni ifodalovchi qilmishlarni og‘ir jinoyatlar toifasiga o‘tkazish, Madaniy meros agentligining ijro etilishi majburiy bo‘lgan ko‘rsatma va taqdimnomalarini belgilangan muddatda va to‘liq bajarilmagani yuzasidan javobgarlikni belgilash nazarda tutilgan.