• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12586.41
    • RUB160.42
    • EUR14758.82
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +29°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login

    Ustoz-shogird an’nasi o‘zaro ishonch va hurmatda quriladi

    Xalqimizda “Ustoz otangdek ulug‘” degan hikmat bejiz aytilmagan. O‘tgan ota-bobolarimiz ustoz va muallimlarning haqqini yaxshi bilganlar, ularning qadri nechog‘li baland ekanini teran anglaganlar.

    Bilamizki, dunyo tan olgan bobomiz Sohibqiron Amir Temur Turon zaminining yirik davlat arbobi, buyuk sarkardasi bo‘lgan. U qudratli davlatni vujudga keltirgan. Samarqand shahridagi Go‘ri Amir maqbarasiga Amir Temur avlodlari dafn etilgan. Bilasizmi, bu yerda sohibqironning ustozlari piri Mir Sayyid Baraka va Sayyid Umarning qabri ham bor. Arab tarixchisi Ibn Arabshoxning bergan ma’lumtlariga ko‘ra, Amir Timur doimo quyidagi fikrlarni tez-tez takrorlagan ekan: “Mening katta marralar va yutuqlarimda, buyuk davlat barpo etishimda ustozim Said Barakaning xizmatlari beqiyosdir”.

    Amir Temurning ustozi 1404-yilda Mozandaronda vafot etgan va Afg‘onistonning Andhud shahrida dafn etilgan. Amir Temur vasiyatiga ko‘ra jasadi Samarqandga Shohruh Mirzo tomonidan keltirilgan. Buyuk Sohibqiron o‘z jasadini uning oyog‘i uchiga qo‘yishlarini vasiyat qilgan ekan. Shu tariqa Amir Temur o‘zi ustozining oyoq tomoniga dafn etiladi. Bu tarixiy fakt bugungi kunda ustoz va shogirdlarning o‘zaro hurmati va ishonchi orqaligina ko‘pgina marralarga erishish mumkinlini ko‘rsatmoqda. Axir, ustoz shogirdiga o‘z hunarini o‘rgatishi uchun ularni o‘zaro umumiy maqsad, ishonch va o‘zaro kelishish, tushunish yuqori bo‘lish kerak.

    Bilasizmi, I.Gyote ham o‘z zamonida betakror fikrlarni aytgan: “Chinakam shogird bor narsalar negizida mavhum narsalar rivojini o‘rganadi va shu yo‘l bilan ustoziga yaqinlashib boradi”. Demak, bugun ta’limda ustoz-shogird a’anasida o‘ta nozik bo‘lgan qirralarni anglash va munosabatlarni mustahkamlash muhimdir. Bu munosabatlar o‘zaro hurmat va ishonch, insoniylik va mexr-oqibatda ko‘rinadi. Bu qurilma bir kunda emas, balki qadamba-qadam, bosqichma-bosqich, yillar davomida quriladi.

    Bugun esa, ba’zi bir holatlarda bir tomondan ustozning o‘quvchisiga nisbatan munosabati ma’nan qonunga zid bo‘lsa, ikkinchi tomondan o‘quvchilarning ham ustozlarga bo‘lgan qo‘pol xatti-xarakatlari turli-xil murakkab muammolarga sabab bo‘lmoqda. O‘quvchilar ustozidan uzoqlashgan sari, ilm-fan, ma’rifat va dunyoviy tafakkurdan uzoqlashmoqda. Masalan, ijtimoiy tarmoqlarda Andijonning Shahrixon tumani mahalliy kengash deputatining o‘qituvchiga tazyiq qilgani, yoki ustozlarni uzr surashga majbur qilingani, yoki o‘qituvchilarning o‘z o‘quvchilarini do‘pposlagani keng muhokama qilindi. Bunday holatlar nafaqat ta’lim tizimidagi muammolarni yanada chuqurlashishi, murakkamlashishi va chigallashishiga olib kelmoqda, balki butun jamiyatdagi o‘zgarishlarga ham salbiy ta’sir qilmoqda.

    Hech bir zamonlarda, hech bir jamiyat va davlatlarda bunday holat bo‘lmagan. Aksincha, masalan, Hindistonda ustozlarning hurmati shu darajada yuqoriki, hatto ularning soyasiga ham oyoq bosishmaydi, yoki Yaponiyada ustozlarga nafaqat maktabda, balki hamma joyda birdek ta’zim-hurmat bajo keltiriladi hamda har bir yaponiyalik bolakay o‘qituvchi bo‘lishni orzu qiladi. Finlyandiyada esa o‘qituvchilarning malakasiga ishonch shunchalik yuqoriki, darsliklar uchun ham umummilliy standartlar bekor qilingan — o‘qituvchilar o‘zlarining va o‘quvchilarining ehtiyojlaridan kelib chiqib darslik tanlaydi. Finlyandiyadagi maktablarda o‘qituvchi doska oldida turib 45 daqiqa mavzuni tushuntirishiga deyarli guvoh bo‘lmaysiz. O‘quvchilar o‘zaro kelishilgan reja bo‘yicha mavzuni o‘zlari mustaqil o‘rganadi. Finlar shunday deyishadi: “Biz yo hayotga tayyorlaymiz, yoki — imtihonlarga. Biz birinchisini tanlaymiz”. O‘qituvchi o‘z o‘quvchilarini qay usulda o‘qitishi nazorat qilinmaydi. Fin o‘qituvchilari dunyodagi eng malakali mutaxassislardir. Finlyandiyada o‘qituvchilikka bo‘lgan talablar juda yuqori. O‘qituvchilari xuddi shifokorlar va yuristlar kabi maqomga ega. Ularning ijtimoiy mavqei ham juda yuqori. Fin o‘qituvchilarining bu qadar ulkan mavqega egaliklari o‘qituvchi kasbiga bo‘lgan talabning yuqoriligi hamda malaka imtihonlarining murakkabligi bilan izohlanadi. Shuning uchun Finlyandiyada ular o‘z o‘qituvchilarini doimiy ravishda baholash va baholab borish zaruratini sezmaydi. Agar o‘qituvchidan qandaydir xato yoki kamchilik o‘tadigan bo‘lsa, u bilan maktab direktorining o‘zi shug‘ullanib qo‘ya qoladi.

    Tan olamiz, ta’lim murakkab jarayondir. Bugun biz finlarning ta’lim tizimidan andozalar olmoqdamiz. O‘quvchilarning ma’nan yetuk, raqobatbardosh, komil insonlar bo‘lib voyaga yetishida hamma tizimlar birdek mas’uldir. “Qush uyasida ko‘rganini qiladi”, deganlaridek, bolaga avvalo oiladagi sog‘lom muhit kerak bo‘ladi, keyin esa chetda tomoshabin bo‘lmasdan, birgalikda ham mahalla ham ta’lim muassasalari tarbiyalashga o‘z hissasini qo‘shaydi.

    Usarova F.X. O‘zR FA huzuridagi O‘zbekistonning eng yangi tarixi masalalari bo‘yicha Muvofiqlashtiruvchi-metodik markaz direktori vazifasini bajaruvchi, s.f.n., dotsent

    05.04.2022, 12:08   Izoh (0)   6296
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Toshkent va Bangkok o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aviaqatnov: Centrum Air yangi xalqaro yo‘nalishni ishga tushiradi 


    Oqtepa Lavash “Kalmar o‘yini” asosida Dalgona Boksini chiqardi


    “Mikrokreditbank” ATB IX Germaniya-O‘zbekiston biznes forumi doirasida ODDO BHF bank bilan 50 million dollarlik shartnoma imzoladi


    American University of Technology (AUT) 28-iyun - Ochiq eshiklar kuniga taklif etadi


    “Kia Go!”: Kia Sonet egalarining uchrashuvi – yil davomida birga


    “S&P” O‘zbekiston Milliy Bankining rеyting prognozini “ijobiy”ga ko‘tardi 


    "Eco Expo Central Asia 2025" doirasida xalqaro ekologik tashabbuslar birlashmoqda


    BI Group va Asakabank O‘zbekistonda tijorat ko‘chmas mulki uchun biznes ipotekasini ishga tushirdi


    Click & Smart Business (sobiq UZKASSA): biznes muvaffaqiyati va mijozlar qulayligi uchun hamkorlik


    BYD Astana Motors rasmiy dilerlik tarmog‘i Toshkentdagi barcha beshta dilerlik markazida "Best Buy Day" tadbirini o‘tkazadi


    “Wyndham Garden Charvak” kurort majmuasi qurilishi qanday kechayotganini ko‘rsatdi


    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi


    Anorbank va Beelab O‘zbekiston raqamli banking bozorida hamkorlik o‘rnatdi


    Toshkent shahar hokimligi ko‘magida 2025-yil 2-4-oktyabr kunlari CAEx HoReCa & UzFPT ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tadi


    Savdo, fintex va “yashil” loyihalar: Octobank Xitoy bilan hamkorlikni qanday yo‘lga qo‘ymoqda

     

    Tavsiya etamiz

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39

    AQSHning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalari soni nechta va qayerda joylashgan?

    24 iyun, 19:05
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Armaniston KXSHTdan butunlay chiqish bilan tahdid qildi

    Dunyo | 27 iyun, 10:15

    “Manchester Siti” “Al-Hilol”ga qarshi — Klublar o‘rtasidagi JCHning chorak final bosqichi juftliklari ma’lum bo‘ldi

    Sport | 27 iyun, 10:10

    Shavkat Mirziyoyev matbuot va ommaviy axborot vositalari xodimlarini tabrikladi

    O‘zbekiston | 27 iyun, 10:02

    Yaponiyada to‘qqiz kishini o‘ldirgan “Twitter qotili” qatl etildi

    Dunyo | 27 iyun, 10:01

    Ko‘pchilik noto‘g‘ri foydalanib kelgan 7 ta kundalik buyum

    Maslahatlar | 27 iyun, 09:50

    O‘zbekistonda aliment to‘lovlarining eng kam miqdorini qayta ko‘rib chiqish taklif etildi

    O‘zbekiston | 27 iyun, 09:29

    G‘azodagi hujumlarda 70 dan ortiq kishi halok bo‘ldi

    Dunyo | 27 iyun, 09:17

    Klublar o‘rtasidagi JCH. “Real Madrid” va “Al-Hilol” keyingi bosqichga yo‘l oldi (video)

    Sport | 27 iyun, 09:10
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.