So‘nggi yangiliklar Asosiy yangiliklar Eng ko‘p o‘qilgan
O'zb
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng

Daryo.uz Daryo.uz

  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
So‘nggi yangiliklar
    • USD 12175.07
    • RUB 125.42
    • EUR 12831.31
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +15°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter

    Daryo logo white Daryo logo dark

    • Mahalliy
      • Mehridaryo
      • Boshqalar
    • Markaziy Osiyo
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
      • Afg'oniston
    • Dunyo
    • Pul
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
      • Biznes
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
    • Kolumnistlar
    • Multimedia

    Daryo.uz Daryo.uz

    Ustoz-shogird an’nasi o‘zaro ishonch va hurmatda quriladi

    05.04.2022, 12:08 2240

    Xalqimizda “Ustoz otangdek ulug‘” degan hikmat bejiz aytilmagan. O‘tgan ota-bobolarimiz ustoz va muallimlarning haqqini yaxshi bilganlar, ularning qadri nechog‘li baland ekanini teran anglaganlar.

    Bilamizki, dunyo tan olgan bobomiz Sohibqiron Amir Temur Turon zaminining yirik davlat arbobi, buyuk sarkardasi bo‘lgan. U qudratli davlatni vujudga keltirgan. Samarqand shahridagi Go‘ri Amir maqbarasiga Amir Temur avlodlari dafn etilgan. Bilasizmi, bu yerda sohibqironning ustozlari piri Mir Sayyid Baraka va Sayyid Umarning qabri ham bor. Arab tarixchisi Ibn Arabshoxning bergan ma’lumtlariga ko‘ra, Amir Timur doimo quyidagi fikrlarni tez-tez takrorlagan ekan: “Mening katta marralar va yutuqlarimda, buyuk davlat barpo etishimda ustozim Said Barakaning xizmatlari beqiyosdir”.

    Amir Temurning ustozi 1404-yilda Mozandaronda vafot etgan va Afg‘onistonning Andhud shahrida dafn etilgan. Amir Temur vasiyatiga ko‘ra jasadi Samarqandga Shohruh Mirzo tomonidan keltirilgan. Buyuk Sohibqiron o‘z jasadini uning oyog‘i uchiga qo‘yishlarini vasiyat qilgan ekan. Shu tariqa Amir Temur o‘zi ustozining oyoq tomoniga dafn etiladi. Bu tarixiy fakt bugungi kunda ustoz va shogirdlarning o‘zaro hurmati va ishonchi orqaligina ko‘pgina marralarga erishish mumkinlini ko‘rsatmoqda. Axir, ustoz shogirdiga o‘z hunarini o‘rgatishi uchun ularni o‘zaro umumiy maqsad, ishonch va o‘zaro kelishish, tushunish yuqori bo‘lish kerak.

    Bilasizmi, I.Gyote ham o‘z zamonida betakror fikrlarni aytgan: “Chinakam shogird bor narsalar negizida mavhum narsalar rivojini o‘rganadi va shu yo‘l bilan ustoziga yaqinlashib boradi”. Demak, bugun ta’limda ustoz-shogird a’anasida o‘ta nozik bo‘lgan qirralarni anglash va munosabatlarni mustahkamlash muhimdir. Bu munosabatlar o‘zaro hurmat va ishonch, insoniylik va mexr-oqibatda ko‘rinadi. Bu qurilma bir kunda emas, balki qadamba-qadam, bosqichma-bosqich, yillar davomida quriladi.

    Bugun esa, ba’zi bir holatlarda bir tomondan ustozning o‘quvchisiga nisbatan munosabati ma’nan qonunga zid bo‘lsa, ikkinchi tomondan o‘quvchilarning ham ustozlarga bo‘lgan qo‘pol xatti-xarakatlari turli-xil murakkab muammolarga sabab bo‘lmoqda. O‘quvchilar ustozidan uzoqlashgan sari, ilm-fan, ma’rifat va dunyoviy tafakkurdan uzoqlashmoqda. Masalan, ijtimoiy tarmoqlarda Andijonning Shahrixon tumani mahalliy kengash deputatining o‘qituvchiga tazyiq qilgani, yoki ustozlarni uzr surashga majbur qilingani, yoki o‘qituvchilarning o‘z o‘quvchilarini do‘pposlagani keng muhokama qilindi. Bunday holatlar nafaqat ta’lim tizimidagi muammolarni yanada chuqurlashishi, murakkamlashishi va chigallashishiga olib kelmoqda, balki butun jamiyatdagi o‘zgarishlarga ham salbiy ta’sir qilmoqda.

    Hech bir zamonlarda, hech bir jamiyat va davlatlarda bunday holat bo‘lmagan. Aksincha, masalan, Hindistonda ustozlarning hurmati shu darajada yuqoriki, hatto ularning soyasiga ham oyoq bosishmaydi, yoki Yaponiyada ustozlarga nafaqat maktabda, balki hamma joyda birdek ta’zim-hurmat bajo keltiriladi hamda har bir yaponiyalik bolakay o‘qituvchi bo‘lishni orzu qiladi. Finlyandiyada esa o‘qituvchilarning malakasiga ishonch shunchalik yuqoriki, darsliklar uchun ham umummilliy standartlar bekor qilingan — o‘qituvchilar o‘zlarining va o‘quvchilarining ehtiyojlaridan kelib chiqib darslik tanlaydi. Finlyandiyadagi maktablarda o‘qituvchi doska oldida turib 45 daqiqa mavzuni tushuntirishiga deyarli guvoh bo‘lmaysiz. O‘quvchilar o‘zaro kelishilgan reja bo‘yicha mavzuni o‘zlari mustaqil o‘rganadi. Finlar shunday deyishadi: “Biz yo hayotga tayyorlaymiz, yoki — imtihonlarga. Biz birinchisini tanlaymiz”. O‘qituvchi o‘z o‘quvchilarini qay usulda o‘qitishi nazorat qilinmaydi. Fin o‘qituvchilari dunyodagi eng malakali mutaxassislardir. Finlyandiyada o‘qituvchilikka bo‘lgan talablar juda yuqori. O‘qituvchilari xuddi shifokorlar va yuristlar kabi maqomga ega. Ularning ijtimoiy mavqei ham juda yuqori. Fin o‘qituvchilarining bu qadar ulkan mavqega egaliklari o‘qituvchi kasbiga bo‘lgan talabning yuqoriligi hamda malaka imtihonlarining murakkabligi bilan izohlanadi. Shuning uchun Finlyandiyada ular o‘z o‘qituvchilarini doimiy ravishda baholash va baholab borish zaruratini sezmaydi. Agar o‘qituvchidan qandaydir xato yoki kamchilik o‘tadigan bo‘lsa, u bilan maktab direktorining o‘zi shug‘ullanib qo‘ya qoladi.

    Tan olamiz, ta’lim murakkab jarayondir. Bugun biz finlarning ta’lim tizimidan andozalar olmoqdamiz. O‘quvchilarning ma’nan yetuk, raqobatbardosh, komil insonlar bo‘lib voyaga yetishida hamma tizimlar birdek mas’uldir. “Qush uyasida ko‘rganini qiladi”, deganlaridek, bolaga avvalo oiladagi sog‘lom muhit kerak bo‘ladi, keyin esa chetda tomoshabin bo‘lmasdan, birgalikda ham mahalla ham ta’lim muassasalari tarbiyalashga o‘z hissasini qo‘shaydi.

    Usarova F.X. O‘zR FA huzuridagi O‘zbekistonning eng yangi tarixi masalalari bo‘yicha Muvofiqlashtiruvchi-metodik markaz direktori vazifasini bajaruvchi, s.f.n., dotsent

    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Zelenskiy qish oldi Ukrainaga qanday qurollar kerakligini aytdi

    Kecha, 23:45

    Qirg‘izistonda 12 yashar bola quturishdan vafot etdi

    Kecha, 23:20

    Ramzan Qodirovning 24 yoshli qizi bosh vazir o‘rinbosari bo‘ldi

    Kecha, 23:10

    Toshkent metropolitenining yerusti yo‘nalishidagi ikki bekat oralig‘ida poyezd harakati to‘xtatildi

    Kecha, 23:00

    OCHL. “Nasaf” Qarshida “As-Sadd” ustidan ishonchli hisobda g‘alaba qozondi

    Kecha, 22:59

    Tug‘ilgan kunida yonib ketgan yigit, Quddusdagi Yig‘i devori, bir daqiqalik sukut saqlayotgan ukrainaliklar — 2-oktyabr suratlari

    Kecha, 22:40

    “Al-Ittihod” maydon chetiga qo‘yilgan byust tufayli “Sepahon”ga qarshi o‘ynashdan bosh tortdi

    Kecha, 22:37

    Qozog‘iston mamlakat haqida salbiy gapiradigan xorijliklar reyestrini yuritmoqda

    Kecha, 22:30

    Yevropa Ittifoqi yil oxirigacha Ukrainaga 5 milliard yevro miqdorida harbiy yordam ajratish bo‘yicha kelishib olishi mumkin

    Kecha, 21:55

    Shavkat Mirziyoyev Qatarga davlat tashrifini yakunlab, Toshkentga qaytib keldi

    Kecha, 21:34

    Tavsiya etamiz

    AQSHning O‘zbekistondagi elchixonasi Green Card’da ishtirok etmoqchi bo‘lganlarga 10 muhim maslahat berdi

    11:00 / 02.10.2023

    Xudosini cho‘miltirayotgan hindlar, mehmonga kelgan ayiq, odamlardan yasalgan minora — hafta suratlari

    22:00 / 01.10.2023

    Tug‘ilgan kunida yonib ketgan yigit, Quddusdagi Yig‘i devori, bir daqiqalik sukut saqlayotgan ukrainaliklar — 2-oktyabr suratlari

    22:00 / 02.10.2023

    Qadah tutgan prezident, bo‘ron vayron qilgan qishloq, tikanli simlardan o‘tayotgan migrantlar — 29-sentabr suratlari

    23:00 / 29.09.2023

    MOLIYA

    Iqtisodiyot

    Zapravkalarda metan va Ai-92 benzini narxi oshgani aytilmoqda

    20:00 / 01.10.2023

    Markaziy Osiyoga sarmoya kiritish ijobiy natija beradimi? 

    23:00 / 29.09.2023

    O‘zbekistonda elektron tijorat qanday rivojlanmoqda?

    17:00 / 26.09.2023

    “Bugungi geosiyosiy vaziyatda bitta davlatga tayanib bo‘lmaydi” — bosh vazir o‘rinbosari Jamshid Xo‘jayev

    15:00 / 26.09.2023

    Ko‘p o‘qilganlar

    O‘zbekistonliklar Buyuk Britaniyaga ishga taklif qilinmoqda. Maosh — yiliga 30 ming dollardan ortiq

    16:00 / 02.10.2023

    Prigojinning vasiyatnomasi e’lon qilindi (foto)

    17:00 / 02.10.2023

    Ukraina prezidenti ofisi Zelenskiyni masxara qilgan Ilon Maskka javob qaytardi

    17:00 / 02.10.2023

    AQSHning O‘zbekistondagi elchixonasi Green Card’da ishtirok etmoqchi bo‘lganlarga 10 muhim maslahat berdi

    11:00 / 02.10.2023

    “Bo‘lishi mumkin emas!”. Neymar Eron klubi stadioni haqidagi videoga izoh qoldirdi 

    13:00 / 02.10.2023
    About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2023

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.