O‘zbekistondan xorijga ishlash uchun yuborilayotgan fuqarolar rasmiy band aholi toifasiga kiritiladi

Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi “Mahallalarda aholi bandligini oshirish va norasmiy bandlikni qisqartirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi prezident qarori loyihasini muhokamaga qo‘ydi.

Qaror loyihasiga ko‘ra, mahallalarda ishsizlikni kamaytirish va norasmiy bandlikni qisqartirish bo‘yicha quyidagi qo‘shimcha imkoniyatlar joriy etiladi:

• xizmatlar sohasi va uy sharoitida shug‘ullanadigan 11 ta faoliyat turi o‘zini o‘zi band qilgan shaxslar faoliyat (ishlar, xizmatlar) turlariga kiritiladi;
• shaxsiy tomorqalarda bandlikning 9 ta qo‘shimcha turi Moliya vazirligi huzuridagi Budjetdan tashqari pensiya jamg‘armasiga yiliga bazaviy hisoblash miqdorining bir barobari miqdorida sug‘urta badali to‘langan taqdirda rasmiy band hisoblanadigan aholi toifasiga kiritilsin, shuningdek, tomorqada rasmiy band bo‘lib hisoblanish uchun 4 sotix tomorqa, kamida 50 bosh parranda bo‘lishiga qo‘yilgan talablar bekor qilinadi;
• Davlat soliq qo‘mitasi mahallalarda (savdo majmualari va bozorlar bundan mustasno) faoliyat yuritayotgan yakka tartibdagi tadbirkorlar o‘zlarining yollanma ishchilari uchun Pensiya jamg‘armasiga to‘lanishi lozim bo‘lgan to‘lov miqdorini har bir oyiga bazaviy hisoblash miqdorining 50 foizidan, bir yilga bazaviy hisoblash miqdorining bir baravari miqdorigacha tushiriladi.

Shuningdek, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi tashkillashtirilgan holda xorijiy davlatlarga vaqtinchalik mehnat faoliyatini amalga oshirish uchun yuborilayotgan fuqarolarni rasmiy band aholi toifasiga kiritiladi.

2022-yil 1-apreldan mehnatga layoqatli aholini ro‘yxatga olish va hisobini yuritish bo‘yicha yangicha tizim joriy qilinadi, unga ko‘ra mahallalarda barcha toifadagi band aholi:

• yuridik shaxslarda band bo‘lganlar – “Yagona milliy mehnat tizimi” idoralararo dasturiy-apparat kompleksida, jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i hisob-kitobi hamda davlat statistika hisobotlarida;
• yakka tartibdagi tadbirkorlar va ularning yollanma ishchilari, shuningdek, o‘zini o‘zi band qilgan shaxslar hamda dehqon xo‘jaliklarida band bo‘lganlar – Davlat soliq qo‘mitasining axborot bazasida;
• hunarmandlar – “Hunarmand” uyushmasining axborot bazasida;
• haq to‘lanadigan jamoat ishlarida band bo‘lganlar va kasb-hunarga o‘qiyotganlar – Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligining “Bandlik xizmati” axborot tizimida;
• xorijiy davlatlarga vaqtinchalik mehnat faoliyatini yuritish uchun ketgan shaxslar – Tashqi mehnat migratsiya agentligining Labour migration axborot tizimida hamda Ichki ishlar vazirligining axborot bazasida;
• shaxsiy tomorqalarda band bo‘lganlar – Moliya vazirligi huzuridagi Budjetdan tashqari pensiya jamg‘armasining axborot tizimida;
• yer ajratish hisobiga band bo‘lganlar – Qishloq xo‘jaligi vazirligi va Davlat soliq qo‘mitasi huzuridagi Kadastr agentligining axborot bazasida;
• ishlab chiqarish kooperativlarida hamda kasanachilik (uy mehnati) bilan band bo‘lganlar – Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligining “Bandlik xizmati” axborot tizimida, Mahallabay ishlash va tadbirkorlikni rivojlantirish agentligi axborot bazasida;
• uy sharoitida pilla yetishtirish, ipak mato, qo‘lda ipak gilam to‘qish bilan shug‘ullanuvchi hamda tomorqasida tut mevasi, tut niholi va ko‘chati yetishtiruvchi shaxslar – “O‘zbekipaksanoat” uyushmasi axborot bazasida;
• bir martalik va mavsumiy ishlarni bajaruvchilar, tadbirkorlik subyektlariga yordam beruvchi oila a’zolari hamda oilaviy korxonalarda band bo‘lganlar – mahallalarda tadbirkorlikni rivojlantirish, aholi bandligini ta’minlash va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha hokim yordamchilari va mehnat inspektorlarining jamoatchi yordamchilari hamda davlat soliq organlari tomonidan;
• ishsiz fuqarolar – tuman (shahar) aholi bandligiga ko‘maklashish markazlari tomonidan ro‘yxatga olinadi va hisobi yuritiladi.

Eslatib o‘tamiz, fevral oxirlarida Oliy Majlis Qonunchilik palatasi “Tashqi mehnat migratsiyasi to‘g‘risida”gi qonunni qabul qilgandi. Qonun loyihasida tashqi mehnat migratsiyasi sohasidagi davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari belgilangan. Sohada qo‘llanib kelinayotgan tushunchalarning mazmun-mohiyati ochib berilgan. Shuningdek, 2022-yil 1-martdan “daftarlar”dan biriga kiritilgan va tashkillashtirilgan mehnat migratsiyasi yo‘li bilan vaqtinchalik ishlash uchun xorijga chiqib ketayotgan fuqarolarga 10 million so‘mgacha miqdorda bir yil muddatga miqroqarzlar beriladi.