Qatarda bo‘lib o‘tadigan Jahon Chempionati tobora yaqinlashib bormoqda. 30-mart kuni Adidas kompaniyasi musobaqaning rasmiy to‘pi — Al Rihla’ni (arab tilidan “sayohat” degan ma’noni anglatadi) taqdim etdi. Xo‘sh, 2022-yilgi mundial to‘pi o‘zidan avvalgilari fonida qanday ko‘rinishga ega. Quyida barcha Jahon Chempionatlarida foydalanilgan to‘plar haqida so‘z yuritiladi .
Kollaj: “Daryo”
1930-yil, T-Model, Urugvay. Birinchi Jahon Chempionati finalida ikkita to‘p ishlatiladi – Urugvay va Argentina qanday to‘pda o‘ynash haqida kelisha olmaydi. Argentinaliklar birinchi bo‘limni o‘z to‘pida o‘tkazadi (Tento, rasmda chapda) va 2:1 hisobida g‘alaba qozonadi. Ikkinchi taymda esa to‘p urugvayliklarga tanish bo‘lgan T-Model’ga almashtiriladi. U birinchisiga nisbatan kattaroq va og‘irroq edi. Urugvay uchta gol uradi va hal qiluvchi bahsni 4:2 hisobida o‘z foydasiga hal qiladi. Foto: Getty Images
Garchi final ingliz to‘pi bilan o‘ynalsa-da, uchrashuv oldidan Italiya va Chexoslovakiya terma jamoalari sardorlariga ikkita to‘pdan birini tanlash taklif qilinadi — bahs Federale 102 foydasiga hal bo‘lmaydi. Foto: Getty Images
1938-yil, Allen, Fransiya. Jahon Chempionatlaridagi birinchi brend to‘p. U Parijdagi zavodda tikilgan bo‘lib, 13 ta paneldan iboratdir. Yana Italiya g‘alaba qozongan turnirda, shuningdek, boshqa to‘plardan ham foydalaniladi. Foto: Getty Images
1950-yil, Duplo T, Braziliya. Urushdan keyingi birinchi Jahon Chempionati nihoyat bitta to‘p bilan o‘ynaladi. Bu muvaffaqiyatning siri ushbu modelda iplarning yo‘qligida edi. Duplo T nasos ignasi va klapan orqali shishiriladi — xuddi hozirgidek. Bu to‘pga chidamlilik va qulaylikni taqdim etgan.Foto: Getty Images
1954-yil, Swiss World Champion, Shveysariya. Tarixdagi ilk 18 panelli to‘p. Germaniya bu to‘pda yengilmas Vengriyani mag‘lub etib, birinchi chempionligini qo‘lga kiritgan.Foto: Getty Images
1958-yil, Top Star, Shvetsiya. Shvetsiyaning Engelholm shahrida ishlab chiqarilgan to‘p Jahon Chempionatlari tarixidagi birinchi tanlovda g‘olib chiqadi. FIFA 102 da’vogardan hech qanday belgilarsiz to‘plarini yuborishni so‘raydi. Har biriga kod raqami beriladi. Tashkilotchilar to‘plarni sinovdan o‘tkazadi va eng yaxshi 10 talikni saralab oladi, natijada 55-sonli to‘p g‘olib chiqadi.Foto: Getty Images
1962-yil, Crack, Chili. Chili – Shveysariya uchrashuvining ochilishi oldidan angliyalik hakam Ken Astonga mahalliy Custodio Zamora zavodi tomonidan tayyorlangan to‘p yoqmaydi va u Yevropa to‘pini olib kelishni so‘raydi. Shundan keyin jamoalar ikkinchi bo‘limda shu to‘pdan foydalanadi. Yevropa terma jamoalari Crack’ning sifatiga shubha qiladi va o‘z o‘yinlarini oxirgi JChdagi Top Star bilan o‘tkazadi. O‘sha paytda Top Star juda mashhur edi.Foto: Getty Images
1966-yil, Challenge 4-Star, Angliya. Bu yerda xuddi 1958-yildagiga o‘xshash holat kuzatiladi: Angliya futbol assotsiatsiyasi 111 ta to‘pni sinovdan o‘tkazadi va tennis olamida taniqli brend bo‘lgan Slazenger variantida to‘xtaladi. Qayd etish kerak, mazkur brend Uimbldon uchun to‘p yetkazib berishi bilan mashhur.Foto: Getty Images
Foto: Getty Images
1970-yil, Telstar, Meksika. Meksikada o‘tgan ilk Jahon Kubogining to‘pi 1962-yilda orbitaga chiqarilgan aloqa sun’iy yo‘ldoshi sharafiga nomlangan, buning natijasida ekranlarda birinchi xalqaro jonli ko‘rsatuvlar paydo bo‘lgan. O‘sha Jahon Chempionati o‘yinlari ilk marta jonli efirda namoyish etiladi.Foto: Getty Images
Aynan o‘sha yili FIFA va Adidas o‘rtasidagi uzoq muddatli hamkorlik boshlangandi. 32 ta qora va oq panellar to‘p televizor ekranlarida yaxshiroq ko‘rinishi uchun tanlangan. Foto: Getty Images
1974-yil, Telstar Durlast, GFR. Bu Telstar’ning biroz o‘zgartirilgan varianti edi. Nomga Durlast’ning bir qismi qo‘shiladi — bu to‘pni qalin qatlam bilan qoplaydigan, uni yaltiroq va suv o‘tkazmaydigan qilib beradigan materialning nomi edi.Foto: Getty Images
XX asrning ikkinchi yarmi uchun klassik futbol to‘pi dizayni. Foto: Getty Images
Bu 1998-yilgacha Olimpiada o‘yinlari bilan birga Yevropa chempionatlarida ishlatilgan to‘plar oilasining dastlabkisi edi. Foto: Getty Images
Foto: Getty Images
1982-yil, Tango Espana, Ispaniya. Bir nechta o‘zgarishlar bilan tanish ko‘rinish: kauchuk tikuvlar, yanada suvga chidamlilik (ortiq Durlast’ga hojat qolmaydi). Bu Jahon Chempionatlari tarixidagi so‘nggi charm to‘p hisoblanadi.Foto: Getty Images
Foto: Getty Images
1986-yil, Azteca, Meksika. Bu davrga kelib, charm to‘plar o‘z o‘rnini sintetikaga bo‘shatib beradi. Naqshni tanlashda esa asteklar madaniyatidan ilhomlanilgan.Foto: Getty Images
Meksikadagi (ikkinchi) Jahon Chempionati nomini Diyego Maradona abadiylashtirib bergan – u aynan shu to‘p bilan aql bovar qilmas harakatlarni amalga oshirgan. Foto: Getty Images
1990-yil, Etrusco Unico, Italiya. Asteklardan estafetani miloddan avvalgi 1-ming yillikda Apennin yarim orollarida yashagan qadimiy sivilizatsiya vakillari — etrusklar egallaydi. Aynan ular Rim madaniyatining ajdodlari hisoblanadi.Foto: Getty Images
Foto: Getty Images
1994-yil, Questra, AQSh. Italiyadagi Jahon Chempionati musobaqalar tarixidagi eng kam gol urilgani bilan yodda qoladi. Vaziyatni Adidas’ning yangi to‘pi — Questra (“yulduzlarni izlash”) to‘g‘rilashi kerak edi. Dizayn va to‘pning o‘zi esa innovatsiyalar va kosmik parvoz mavzusidan ilhomlangan.Foto: Getty Images
U avvalgisidan yengilroq edi, tez va oldindan aytib bo‘lmaydigan darajada tez uchardi. O‘rtacha samaradorlik oshadi (AQShdagi Jahon Chempionati 1982-yildan keyin eng ko‘p gol urgan musobaqaga aylanadi). Qizig‘i, final golsiz durang va penaltilar seriyasi bilan yakunlanadi. Ammo Italiya va Braziliyaning taktikasida asosiy aybdor to‘p bo‘lmagani aniq. Foto: Getty Images
1998-yil, Tricolore, Fransiya. Jahon Chempionatlaridagi birinchi rangli to‘p. Naqshlar Fransiya bayrog‘ining ranglariga asoslangan.Foto: Getty Images
2002-yil, Fevernova, Yaponiya va Janubiy Koreya. 2002- yilda FIFA kutilmaganda tasdiqlangan Tango dizaynidan voz kechib, shu variantda to‘xtaladi. Bu to‘p Italiya terma jamoasi darvozaboni Janluiji Buffonga yoqmagandi: “Bema’ni va sakrab ketaveradigan to‘p ekan”.Foto: Getty Images
2006-yil, Teamgeist, Germaniya. Teamgeist nomi “jamoaviy ruh” degan ma’noni anglatadi. Jahon Kubogining har bir o‘yini uchun Adidas sana va jamoa nomlari ko‘rsatilgan alohida to‘plar tayyorlaydi.Foto: Getty Images
Italiya va Fransiya o‘rtasidagi final o‘yinida bu to‘pning “oltin” variantidan foydalaniladi. Foto: Getty Images
2010-yil, Jabulani, JAR. Jabulani aerodinamikasi darvozabonlarni aqldan ozdirardi — to‘p havoda o‘zgacha trayektoriya bilan uchar va uning yo‘nalishini oldindan taxmin qilib bo‘lmasdi. Julio Sezar Jabulani’ni supermarketda sotib olingan arzon to‘p deb atagandi.Foto: Getty Images
Jabulani zulu (JAR hududida tarqalgan til) tilida “nishonlash” degan ma’noni anglatadi. Foto: Getty Images
2014-yil, Brazuca, Braziliya. Rang-barang Brazuca’da Adidas panellar sonini qisqartirish bilan tendensiyani davom ettiradi, ularning soni atigi 6 tani tashkil qiladi. Bu nom muxlislar so‘rovi asosida tanlanadi. Brazuca “braziliyalik” yoki “beg‘ubor turmush tarzi yoki g‘am-tashvishsiz hayot” degan ma’noni anglatadi. Jabulani bilan bog‘liq muammolardan so‘ng mazkur to‘p ikki yarim yil davomida sinovlardan o‘tkaziladi.Foto: Getty Images
Foto: Getty Images
2018-yil, Telstar 18, Rossiya. Bu yilga kelib yana klassikaga qaytiladi. 1994-yilgi Jahon Chempionatidan keyin ilk marta Adidas yana ikki rangga qaytadi (oltinrang logotiplarni hisobga olmaganda).Foto: Getty Images
Pley-off o‘yinlarida esa to‘pning biroz boshqacharoq versiyasi paydo bo‘ladi — Telstar Mechta. Foto: Getty Images
Foto: Getty Images
2022-yil, Al Rihla, Qatar. Yangilik quyidagicha taqdim etildi: “Qatar madaniyati, me’morchiligi va bayrog‘idan ilhomlangan. Marvarid fonida yorqin ranglar mezbon mamlakat va o‘yinning tobora ortib borayotgan tezligini anglatadi”. Millionlar o‘yini muxlislari buni tez orada amalda ham ko‘rishi mumkin bo‘ladi.Foto: Getty Images
Izoh (0)